ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΚΟΖΑΝΙΤΗ (162)
Διάγομε τον μήνα Σεπτέμβριο και φέτος συμπληρώνονται 62 χρόνια από τον διωγμό των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης από ορδές τούρκων βαρβάρων. Μεταξύ των θυμάτων ήταν και ένας Κοζανίτης που υπέστη τον διωγμό. Αυτός ήταν ο Ηλίας Βαντσιούλης, είχε βιοτεχνία επιπλοποιίας
Επαναφέρω το άρθρο το οποίο είχα γράψει το 2000 και είναι επίκαιρο. Το παραθέτω παρακάτω
«Συμπληρώθηκαν ήδη 45 χρόνια από τον Σεπτέμβριο του 1955 ,τότε που έγινε το πογκρόμ , ο εξοντωτικός διωγμός των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης ,καταστρέφοντας εκκλησίες, καταστήματα και σπίτια των Ελλήνων οι ορδές των τούρκων ,κατευθυνόμενοι δυστυχώς από το επίσημο κράτος της Τουρκίας. Μεταξύ των Ελλήνων που ζούσαν στην Κωνσταντινούπολη ήταν και ο Κοζανίτης Ηλίας Στεργίου Βαντσιούλης. Το σπίτι του στην Κοζάνη ήταν και είναι απέναντι από το Επισκοπείο Κοζάνης και του Α.΄ Δημοτικού σχολείου, επί της οδού Χαρισίου Μεγδάνη.
Μετά τη σύναψη των διμερών συμφωνιών 1930-33, που υπέγραψαν οι Ελευθέριος Βενιζέλος και Κεμάλ Ατατούρκ, ομαλοποιήθηκαν οι σχέσεις των Ελλήνων και των Τούρκων, και επικράτησε αμοιβαία εμπιστοσύνη και συνεργασία μακράς προοπτικής. Το Τουρκικό κράτος ζήτησε την περίοδο εκείνη από την Ελλάδα τεχνίτες διαφόρων ειδικοτήτων να μεταβούν στην Κωνσταντινούπολη και να εργαστούν στους τομείς που είχαν ανάγκη από τεχνίτες.
Έτσι ,ο Ηλίας Βαντσιούλης που ήταν ξυλουργός στο επάγγελμα και νέος 26 ετών πήγε το 1935 στην Κωνσταντινούπολη και δραστηριοποιήθηκε στην ξυλουργία- επιπλοποιεία και μέσα σε δύο χρόνια δημιούργησε δική του βιοτεχνία επιπλοποιίας, με προσωπικό τούρκους. Είχε επαφές με τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης και γνωρίστηκε με την οικογένεια της Πασχαλιάς Αντωνέλη , η οποία ήταν δασκάλα στο Ζάππειο παρθεναγωγείο της Κωνσταντινούπολης. Η γνωριμία του με την οικογένεια κατέληξε να γίνει και γαμπρός, παντρεύτηκε την κόρη τους Ελισσό το 1936 , και απέκτησαν μια κόρη στην οποία έδωσαν το όνομα της πεθεράς του , Πασχαλιά, .Οι δουλειές του πήγαιναν πολύ καλά και το 1937 προσκάλεσε τον μικρότερο αδερφό του Αριστοτέλη ,ξυλουργός και αυτός, ο οποίος παρέμεινε δύο χρόνια μέχρι το 1939 ,επιστρέψας στην Κοζάνη λόγω επιστρατεύσεως .
Η φωτογραφία που είναι βγαλμένη μπροστά από το Ναό της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως διακρίνονται από δεξιά ο Ηλίας, στο μέσον η γυναίκα του, πίσω ο αδερφός του Αριστοτέλης και αριστερά η πεθερά του Πασχαλιά.
Είχε προωθήσει πολύ καλά τη δουλειά του με ιδιόκτητο εργοστάσιο βιοτεχνίας επίπλων, με σπίτι εξοχι0κό στα πριγκηπόννησα και έχαιρε εκτιμήσεως από τους Έλληνες της Κωνσταντινουπόλεως και από τους τούρκους λόγω της πολύ καλής συμπεριφοράς του απέναντι στο προσωπικό και στους συναλλασσόμενους με την επιχείρησή του.
Την 6ην Σεπτεμβρίου 1955 στην «νύχτα των κρυστάλλων» όπως ονομάστηκε η καταστροφική μανία των τούρκικων ορδών απέναντι στις περιουσίες των Ελλήνων , κατέστρεψαν και την βιοτεχνία του Βαντσιούλη.
Ο Βαντσιούλης, όπως και πολλοί άλλοι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης , μάζεψε ότι απέμενε, πήρε την οικογένειά του το 1956 και ήρθε στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα στο Π. Φάληρο, ασχολούμενος με οικοδομικές επιχειρήσεις. Αυτό που πρέπει να τονισθεί εδώ, είναι ότι ένας τούρκος υπάλληλός του που τον είχε εμπιστοσύνη ο Βαντσιούλης του έστειλε χρήματα από την Τουρκία αξιοποιώντας την περιουσία του και ότι άλλο είχε στην Τουρκία που δεν μπορούσε ο Βαντσιούλης να τα πάρει. Και έτσι μπόρεσε να ασχοληθεί με οικοδομικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Βλέπουμε λοιπόν ότι υπάρχουν και καλοί τούρκοι, οι οποίοι αναγνώριζαν και εκτιμούσαν τους εργοδότες τους, αδιάφορα εάν ήσαν άλλης φυλής και θρησκείας. Οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης είναι γνωστό ότι διακρίνονταν για τη συμπεριφορά τους απέναντι των τούρκων υπαλλήλων και μη, τους οποίους αντιμετώπιζαν με συμπάθια και οι τούρκοι ήταν πράγματι αφοσιωμένοι σ’ αυτούς, . Δυστυχώς η πολιτική είναι αυτή που δημιουργεί τα προβλήματα ανάμεσα στους λαούς και τους μεταδίδει το μικρόβιο της εχθρότητας για δικούς της σκοπούς, αδιαφορώντας το κακό που προξενεί στο λαό με την πολιτική της.
Ο Ηλίας Βαντσιούλης πέθανε το 1995 στην Αθήνα , όπου διαμένει και η κόρη του Πασχαλιά σύζυγος Ι. Χαλκίδη. Απόγονοι της οικογένειας Βαντσιούλη στην Κοζάνη είναι , ο γιός του Αποστόλη Στέργιος και τα παιδιά του Αριστοτέλη , Στέργιος και Ελένη σύζυγος του Τάκη Γκατζόφλια, του Οίκου υποδημάτων Γκατζόφλια. Τις πληροφορίες μας έδωσε η κυρία Ελένη και τη φωτογραφία η μητέρα της
Βασιλική ,τους ευχαριστούμε.
Μετά από 46 χρόνια από τη « νύχτα των κρυστάλλων,» από την αποφράδα νύχτα 6-9-55 μαθαίνουμε ότι θύμα αυτού του πογκρόμ ήταν και ένας Κοζανίτης, που είχε αναπτυγμένη επιχείρηση στην Βασιλεύουσα.
Αυτό που η παράδοση των Κοζανιτών θέλει τους Κοζανίτες να αναπτύσσονται και να δημιουργούν όταν διαμένουν στο εξωτερικό. Το βλέπουμε και στον Ηλία Βαντσιούλη ,η δημιουργία του όμως διεκόπη από τις τραγικές συνέπειες που δέχθηκε και αυτός, από τους Βαρβάρους της ανατολής.»
Ιωάννης Γ. Κορκάς