Την ιστορία γράφουν ισχυρές προσωπικότητες (ήρωες) ή κάτι άλλο;
Η ιστορία δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι βιογραφίες μεγάλων ανδρών. Αυτών που στην Ομηρική εποχή αποκαλούνταν ήρωες. Ξεχωριστές προσωπικότητες που κινούν τον τροχό και γράφουν την ιστορία.
Υπάρχει όμως και η άλλη άποψη. Αυτή που θέλει την ιστορία να γράφουν όχι οι προσωπικότητες, αλλά ο οικονομικός παράγοντας. Είναι αυτό που κατά τον Κάρολο Μαρξ ονομάζεται «πάλη των τάξεων».
Πού βρίσκεται η αλήθεια; Πρέπει να επιλέξεις. Γεγονός πάντως είναι πως όταν η λαϊκή μάζα πιέζεται, κάποια στιγμή θα αντιδράσει. Μόνη της όμως χωρίς ηγέτη μπορεί να πετύχει; Στη στιγμή αυτή δεν πρέπει να υπάρξει η ισχυρή αυτή προσωπικότητα, για να οδηγήσει τις μάζες στο σκοπό της επιτυχούς επανάστασης;
Χωρίς τον «έναν» η ορμή της μάζας θα μείνει στη μέση και δεν θα έχει αποτέλεσμα. Σίγουρα, πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο και η «πάλη των τάξεων» τον βασικότερο, αλλά ο ηγέτης-ήρωας είναι το απαραίτητο στοιχείο για να πετύχει μια επανάσταση.
Η Ρωσική επανάσταση θα πετύχαινε χωρίς τον Λένιν; Ίσως ναι, ίσως όχι. Με το λαό επαναστατημένο θα έψαχνε τρόπο να εκραγεί. Ο Λένιν όμως ήταν απαραίτητος για να γίνει η έκρηξη. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για την Κίνα του Μάο.
Η Γαλλική επανάσταση μετά τη Βαστίλη παραπαίει. Ο ένας αρχηγός επαναστάτης «τρώει» τον άλλο. Δείχνει σημάδια κόπωσης. Ο Βοναπάρτης είναι αυτός που την ανάβει και την οδηγεί. Ο ένας πάλι σώζει την παρτίδα.
Ο Μπολιβάρ στη Λατινική Αμερική είναι ο ήρωας-ηγέτης, που συντονισμένος με τη λαϊκή οργή πετυχαίνει. Άρα έχουμε συνδυασμό παραγόντων. Χρειάζεται να έχουμε τα κάρβουνα έτοιμα στη θράκα, αλλά για να πάρουν φωτιά χρειάζεται η προσωπικότητα εκείνη που θα βάλει τη φωτιά στα κάρβουνα. Ο ένας είναι ο καθοριστικός παράγοντας για να πετύχει μια επανάσταση
Αποφθέγματα του Ιωσήφ Στάλιν και ο ρόλος του στην εδραίωση της Οκτωβριανής επανάστασης μετά τον Λένιν
Επειδή ο λόγος με το προηγούμενο κείμενο για τον έναν, θα σημειώσουμε κάποια πράγματα για τον Στάλιν, που δείχνουν πώς μια ισχυρή προσωπικότητα παίζει ουσιαστικό ρόλο σε έναν συγκεκριμένο σκοπό.
Ο Λένιν, είναι γνωστό πως δεν έζησε πολύ μετά την επανάσταση του Οκτώβρη του 1917 και η Ρωσία στο διάστημα αυτό βρισκόταν σε εμφύλιο πόλεμο. Από την πλευρά των επαναστατών υπήρχαν ισχυρές προσωπικότητες, αλλά αυτός που ξεχώρισε ήταν ο Στάλιν. Και λέμε ότι ξεχώρισε, διότι κατάφερε να πάρει το δαχτυλίδι για συνέχεια, μετά τον Λένιν… έστω πατώντας επί πτωμάτων.
Ο Στάλιν ήταν άνθρωπος από ατσάλι. Ο ηγέτης που έκανε πράξη τα «πιστεύω» του, με κάθε κόστος. Ζηνιόβιεφ, Πλεχάνωφ, Τρότσκι, Μπουχάριν κλπ., όλοι κάποια στιγμή δολοφονήθηκαν, γιατί αυτό ήθελε ο «ένας». Κι εμείς αυτή τη στιγμή δεν θα κρίνουμε αυτό το γεγονός, αλλά θα τονίσουμε απλά τη δύναμη του «ενός».
Χωρίς τον Στάλιν θα επιζούσε η Οκτωβριανή επανάσταση; Υπάρχουν αμφιβολίες γι’ αυτό. Ο Στάλιν με κυνική ειλικρίνεια αντιμετώπιζε πολλές καταστάσεις και κατάφερε – με εκατομμύρια θύματα στην πορεία αυτή – να κρατήσει την επανάσταση ζωντανή. Ίσως να έδωσε μια άλλη διάσταση, πιο προσωποκεντρική, αλλά η ΕΣΣΔ έγινε υπερδύναμη, υπολογίσιμη από όλους.
Ειδικά για τις στρατιωτικές επιδιώξεις κατά τον Β’ΠΠ, έλεγε πως θα χρησιμοποιούσε όχι μόνον τον διάβολο… αλλά και την γιαγιά του!
Πίστευε πως «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» και πως «τη νύχτα οι γάτες είναι μαύρες». Μπροστά στο σκοπό που χάρασσε, δεν υπολόγιζε καμιά θυσία, υλική ή ανθρώπινη. Είναι γνωστό ότι στη διάρκεια του πολέμου απαγόρευσε την αιχμαλωσία στρατευμάτων με ποινή θανάτου. Γνωστή η ιστορία με τον πιλότο γιο του, ο οποίος πιάστηκε αιχμάλωτος όταν καταρρίφτηκε το αεροπλάνο του.
Όταν οι Γερμανοί ζήτησαν ανταλλαγή του γιου του με Γερμανούς αιχμαλώτους, είπε «δεν έχω γιο. Σκοτώθηκε όταν έπεσε το αεροπλάνο του».
Για να πετύχει το σκοπό του, έκανε τον αρραβώνα και πριν το γάμο γινόταν «Λούης». Όσο κράταγε όμως ο αρραβώνας, η νύφη ήταν στο κρεβάτι του!
Αναμφίβολα υπήρξε ηγέτης, που χωρίς αυτόν δεν γνωρίζουμε την εξέλιξη της επανάστασης στην ΕΣΣΔ μετά τον Λένιν, ούτε και αν θα άντεχε η «κόκκινη αρκούδα» στην επίθεση του Χίτλερ.
Όσο για τα εγκλήματα που κατηγορείται, είναι μια πραγματικότητα, αλλά εδώ δεν κρίνουμε αυτή την πλευρά του.
Κρατήσαμε για την περίπτωση μερικά από τα λεχθέντα του Στάλιν και τα παραθέτουμε. Είναι εντυπωσιακή η ωμότητα αλλά και ο ρεαλισμός των αποφθεγμάτων του, που ωστόσο αποκαλύπτουν τον χαρακτήρα, τους στόχους, τις μεθόδους και το αποτέλεσμα της πολιτικής του. Είναι γεγονός πως υπήρξε από τους πιο σκληρούς δικτάτορες της παγκόσμιας ιστορίας, αλλά η συμβολή του υπήρξε καθοριστική στην εκβιομηχάνιση της ΕΣΣΔ και στη νίκη κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Αφορισμοί… κατά Ιωσήφ Στάλιν
· Όταν νικήσουμε, θα μπούμε στην Βουλγαρία ως τιμωροί, στη Γιουγκοσλαβία ως ελευθερωτές και στην Ελλάδα ως προσκυνητές
· Οι Έλληνες δεν έχουν συνηθίσει να συζητούν, γι’ αυτό αλληλοσφάζονται
· Ο θάνατος ενός ανθρώπου είναι τραγωδία. Η εξόντωση εκατομμυρίων είναι στατιστική!
· Εμείς οι κομμουνιστές δεν είμαστε κοινοί άνθρωποι. Είμαστε φτιαγμένοι από άλλη πάστα (στον επικήδειο του Λένιν)
· Ο θάνατος λύνει όλα τα προβλήματα. Αν δεν υπάρχουν άνθρωποι, δεν υπάρχουν προβλήματα
· Η εκπαίδευση είναι ένα όπλο, οι συνέπειες του οποίου εξαρτώνται από το ποιος το κρατά στα χέρια του και σε ποιον το έχει στραμμένο
· Η ευγνωμοσύνη είναι μια αρρώστια από την οποία υποφέρουν τα σκυλιά
· Αν ένας υπουργός εξωτερικών αρχίζει να υπερασπίζεται μέχρι θανάτου μια «συμφωνία ειρήνης», πρέπει να είστε βέβαιοι πως η κυβέρνησή του έχει ήδη παραγγείλει νέα θωρηκτά και αεροπλάνα
· Η χαρά είναι το πιο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό της Σοβιετικής Ένωσης
· Εκείνος που θέλει να είναι ηγέτης, πρέπει συνεχώς να πολεμά σε δύο μέτωπα, με αυτούς που καθυστερούν και με αυτούς που προηγούνται
· Στο Σοβιετικό στρατό χρειάζεται περισσότερο θάρρος να υποχωρήσεις παρά για να επιτεθείς (η υποχώρηση τιμωρούνταν με θάνατο, όπως και η αιχμαλωσία)
· Οι ιδέες είναι πιο ισχυρές από τα όπλα. Δεν θα επιτρέπαμε στους εχθρούς μας να έχουν όπλα και γιατί επομένως θα έπρεπε να τους επιτρέψουμε να έχουν ιδέες;
· Το κράτος είναι ένα όργανο στα χέρια της άρχουσας τάξης, που σκοπός του είναι να καταπολεμήσει την αντίσταση αυτών που είναι αντίθετοι σε αυτή την τάξη
· Το όπλο των πολιτικών είναι η λήθη των λαών
· Η Μεγάλη Βρετανία προμήθευε χρόνο, οι Ηνωμένες Πολιτείες προμήθευαν χρήμα και η Σοβιετική Ένωση προμήθευε αίμα (στον Β’ Π.Π)
· «Πόσες μεραρχίες έχει ο Πάπας;», ρώτησε ο Στάλιν τον Τρούμαν, στη διάσκεψη του Πότσδαμ το 1945 (είναι τότε που ο πρόεδρος των ΗΠΑ είπε στον Στάλιν, μήπως αυτά που προτείνει δημιουργήσουν αντιδράσεις με το Βατικανό. Δηλαδή τους είπε «χωρίς στρατό πώς μπορεί να αντιδράσει ο Πάπας»
100 χρόνια από την Οκτωβριανή επανάσταση
100 χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από την Οκτωβριανή επανάσταση. Μια επανάσταση που είχε δημιουργήσει ένα καθεστώς που θα επηρέαζε τις παγκόσμιες εξελίξεις.
Να σημειώσουμε πως καθιερώθηκε να ονομάζεται «Οκτωβριανή επανάσταση», αλλά σύμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο δεν ξέσπασε τον Οκτώβριο, αλλά στις 7 Νοεμβρίου του 1917.
Άσχετα εάν συμφωνούμε ή όχι με την ιδεολογία αυτής της επανάστασης, γεγονός είναι πως ο Οκτώβρης του 1917 άλλαξε την παγκόσμια ιστορία. Εκείνη τη χρονιά κλονίζεται και καταρρέει η αυτοκρατορία των Ρομανώφ και στη θέση της έρχεται κάτι εντελώς νέο, όχι μόνον για τη Ρωσία, αλλά παγκόσμια.
Ο Βλαδίμηρος Λένιν είναι ο ηγέτης της επανάστασης και φλογίζει τα πλήθη με το σύνθημα «όλη η εξουσία στα σοβιέτ». Με αυτό το σύνθημα θα καταλάβει την εξουσία και αυτό είναι η νέα πραγματικότητα.
Μέσα στις επαναστατικές δυνάμεις υπάρχουν διάφορες τάσεις, αλλά οι μπολσεβίκοι είναι οι πιο ριζοσπαστικοί και για να δείξουν τη διαφορά τους, αυτοαποκαλούνται κομμουνιστές. Ξεχώρισαν από τους άλλους, γιατί με την δυναμική τους έγραψαν τη δική τους ιστορία στη συνείδηση όλων των ριζοσπαστών αριστερών παγκοσμίως.
Πολλοί στο εξωτερικό θεωρούσαν πως η επανάσταση δεν θα στεριώσει. Στο εσωτερικό υπήρχε εμφύλιος πόλεμος στα πρώτα χρόνια και υπήρξε σύγκρουση μεταξύ των διαφόρων τάσεων. Κυρίως καταγράφεται η σύγκρουση στην μετά Λένιν εποχή, μεταξύ Στάλιν-Τρότσκι.
Σαν τελικό συμπέρασμα μπορούμε να πούμε πως οι μπολσεβίκοι επιχείρησαν να δημιουργήσουν μια νέα κοινωνία, πάνω στα ερείπια της καταρρέουσας αυτοκρατορίας των Ρομανώφ. Ο εμφύλιος ήταν μια δοκιμασία που τον κέρδισαν, αλλά ο θάνατος του Λένιν άφησε κενά και δεν γνωρίζουμε ποια θα ήταν η εξέλιξη, αν ο Λένιν ζούσε κάποια χρόνια ακόμη. Το σίγουρο είναι πως ο Στάλιν έδωσε το δικό του χρώμα στην επανάσταση και με δεδομένο πως έβγαλε από το παιχνίδι τον Τρότσκι και τους άλλους συναρχηγούς, η επανάσταση τώρα ήταν κάτι διαφορετικό από την αρχική πορεία της.
Το βέβαιο πάντως είναι πως δημιούργησε μια νέα πραγματικότητα στη «νέα Ρωσία», μια υπερδύναμη, ένα καθεστώς που επηρέαζε τις παγκόσμιες εξελίξεις από θέση ισχύος.
Αναφερόμαστε στο γεγονός ως ένα γεγονός που επηρέασε τις παγκόσμιες εξελίξεις, οι ιστορικοί θα κρίνουν τα υπέρ και τα κατά, αλλά και για έναν ιδιαίτερο λόγο. Όσο υπήρχε η ΕΣΣΔ, ο κόσμος ήταν διαφορετικός. Λειτουργούσε ως «φρένο» στην εξαθλίωση, μια διαφορά που φάνηκε μετά την κατάρρευση των σοσιαλιστικών καθεστώτων το 1989. Από εκεί και ύστερα έχουμε το καθεστώς της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, με όλα τα κακά που ζει ο παγκόσμιος πληθυσμός. Ήρθε μια νέα εποχή, που μη έχοντας αντίπαλο, έκανε και κάνει όλες τις αθλιότητες από «κτίσεως κόσμου».
Το ευτύχημα είναι πως μετά τον μέθυσο Γιέλτσιν ήρθε στη Ρωσία ο Βλαδίμηρος Πούτιν, αλλά οι μαυρόλυκοι της «νέας τάξης» είναι πολλοί και σκληροί. Ο χρόνος θα δείξει αν το νεοφιλελεύθερο κακό μπορεί να σταματήσει και αν τελικά η πτώση της ΕΣΣΔ ήταν επωφελής για το παγκόσμιο χωριό.
ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΔΙΟΓΕΝΗ