Κατά τον Μπιτσάκη θα μπορούσε να γίνει ένας διάλογος μαρξιστών – χριστιανών σε ιδεολογικό και θεωρητικό επίπεδο, αλλά με κάποιες προϋποθέσεις, τόσο κατά τη συζήτηση, όσο και σε μια ενδεχόμενη συνεργασία πάνω σε θεμελιώδη προβλήματα, όπως η ειρήνη και ο πόλεμος, η καπιταλιστική εκμετάλλευση, η συμπαράταξη στην πολιτική μάχη για την ολοκλήρωση της δημοκρατίας και της εθνικής ανεξαρτησίας στην Ελλάδα κλπ.
Μία, όμως, από τις αδιαπραγμάτευτες προϋποθέσεις που θέτει είναι, ότι οι μαρξιστές πρέπει να προχωρούν στην πραγματοποίηση αυτών των επιδιώξεων ξεκαθαρίζοντας και βαθαίνοντας τις δικές τους μαρξιστικές θέσεις και όχι προσπαθώντας να κάνουν ένα είδος αμαλγάματος ανάμεσα σε μαρξισμό και χριστιανισμό.
Για τον Μπιτσάκη, στους πρώτους ακόμη χριστιανικούς αιώνες μπορεί να υπήρξε ένα κίνημα διαμαρτυρίας ενάντια στη βαρβαρότητα της δουλοκτησίας στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, αλλά ταυτόχρονα ο χριστιανισμός ήταν και παρέμεινε μια ουτοπική κίνηση που δεν έβρισκε τρόπους να πραγματωθεί.
Έλεγε μάλιστα πως αυτήν την αδιαμφισβήτητη ιστορική πραγματικότητα την παραμερίζουν όσοι ακολουθούν το νεορθόδοξο ρεύμα, γι αυτό και μιλούν σε ένα αφηρημένο επίπεδο. Θεωρώντας, μεταξύ των άλλων, βασικούς εκπροσώπους του νεορθόδοξου ρεύματος τον Χρήστο Γιανναρά και τον Στέλιο Ράμφο, καταλόγιζε στον μεν πρώτο έναν ανθρωπιστικό μυστικισμό, μπολιασμένο με μια υλιστική διαλεκτική και με χριστιανικό υπαρξισμό, στον δε δεύτερο, έναν βαθιά νεοπλατωνικό υπαρξισμό.
Ως γνήσιος εκφραστής του μαρξισμού, όπως πίστευε για τον εαυτό του, θεωρούσε πως η συμπόρευση ανθρώπων της αριστεράς με το λεγόμενο ελληνορθόδοξο ρεύμα δεν εκφράζει παρά την ανεπάρκεια της συγκεκριμένης ιδεολογικής δουλειάς της ελληνικής αριστεράς και την αδυναμία μιας μερίδας διανοουμένων και στοχαστών να βρουν διέξοδο στη σοσιαλιστική προοπτική, οπότε αναγκάζονται και αναδιπλώνονται σε παρωχημένες ιδεολογίες, ακόμα και στη χριστιανική ιδεολογία.
Η αλήθεια πάντως είναι ότι, και σήμερα οι χριστιανοί διανοούμενοι, αλλά και άλλοι που δεν είναι ούτε χριστιανοί, ούτε μαρξιστές, αναγνωρίζουν και παραδέχονται πως και στον μαρξισμό υπάρχουν αλήθειες, οι οποίες όμως προϋπήρξαν και μάλιστα εμπεριέχονται στο χριστιανισμό, και ιδιαίτερα στην Ορθοδοξία. Παρότι, λοιπόν, ο μαρξισμός είναι κι αυτός ένα από τα ανθρώπινα δημιουργήματα, επειδή προέκυψε ως αποτέλεσμα μακράς αγωνίας και αγώνα έχει στοιχεία αλήθειας που δεν μπορούν να αγνοηθούν, τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια κάποια βάση προσέγγισης με την Ορθοδοξία, την κοινή αφετηρία, σ΄έναν ορθόδοξο μαρξιστικό διάλογο για τη συνέχεια της διαλεκτικής διαδικασίας.
Ηλίας Κ Μάρκου
[email protected]