Το ζήτημα της σχέσης του Θεού με τον κόσμο έχει τις καταβολές του στο σχετικά κοντινό παρελθόν, στην εποχή που ευδοκίμησε για λίγο η εγελιανή προοπτική της ιστορίας με την επιδίωξη απορρόφησης του υπερβατικού Θεού μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι. Έτσι, λοιπόν, σήμερα επανέρχεται στο προσκήνιο από τους επιστήμονες των διαφόρων κλάδων, οι οποίοι επιδιώκουν περισσότερο την αυτοπροβολή τους από οτιδήποτε άλλο, γι αυτό και κάνουν πολύ θόρυβο. Αυτό, όμως, αποκαλύπτει και το ποιόν τους, γιατί δείχνει πως, ο πολύς θόρυβος προκαλείται επειδή είναι άδειοι από ηθικοπνευματικό περιεχόμενο όποιο κι αν είναι το νοητικό τους επίπεδο.
Σε όλους αυτούς, λοιπόν, τους «γραμματιζούμενους» της σύγχρονης εποχής που επηρεασμένοι από τα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα απορρίπτουν την επέμβαση του Θεού στον κόσμο, η Ορθόδοξη θεολογία επισημαίνει και υπογραμμίζει πως πλανώνται και η πλάνη τους αυτή βασίζεται στην αντίληψη ότι η σχέση του κόσμου με το Θεό είναι διαζευκτική.
Η σύγχυση, όμως, επιτείνεται και από τις αντιλήψεις χριστιανών ανθρώπων των γραμμάτων, των λεγόμενων μοντέρνων, που μεταξύ των άλλων ανακάλυψαν ότι ύλη και πνεύμα αντιπαρατίθενται ως δύο εξελικτικές τάσεις στο εσωτερικό του κόσμου. Λένε δε, πως μπορεί να μην είναι διαζευκτική η σχέση Θεού και κόσμου (δηλαδή ή Θεός ή κόσμος), αλλά διαλεκτική είναι σίγουρα (Θεός εν τω κόσμω). Έτσι, όμως, δεν αντιμετωπίζεται, δεν λύνεται και δεν κατανοείται το πρόβλημα της ταυτόχρονης εγκοσμιότητας και υπερβατικότητας του Θεού.
Όταν ο άνθρωπος κλείνει τα μάτια του να μη δει την παρουσία του Θεού στον κόσμο σημαίνει πως ποτέ δεν πρόκειται να αντικρούσει τη δόξα Του στα όντα και συμβάματα του κόσμου, γι αυτό και θα παλεύει να κυριαρχήσει πάνω σε αυτά, ως αυτοαναγορευμένος «Θεός».
Για όλη αυτή τη σημερινή θολούρα, λοιπόν, μπορεί άμεσα να ευθύνεται η συστηματική αθεϊστική στάση και δράση διανοουμένων της νεώτερης εποχής, αλλά αφού στην ουσία πρόκειται για πνευματική κατάσταση που εκφράζει τον σύγχρονο κόσμο γενικότερα, έμμεσα έπαιξε ρόλο και η αμφιλεγόμενη έως λαθεμένη θεολογική μεταφυσική που ανάπτυξαν κάποιοι, εμφανίζοντας το είναι του Θεού σαν να επρόκειτο για κάτι το αποκλειστικά υπερφυσικό και ριζικά αντίθετο με το φυσικό.
Μέσα σ΄αυτό το κλίμα της υπερφίαλης αμφισβήτησης και σύγχυσης άρπαξαν την ευκαιρία κάποιοι να πανηγυρίσουν για τον δήθεν θάνατο του Θεού, εκφράζοντας έτσι και ονοματίζοντας τη συνείδηση της απουσίας του Θεού από τον κόσμο, ενώ άλλοι ομοϊδεάτες τους (πιο μετριοπαθείς) μίλησαν για τη διακοπή της σχέσης του Θεού με τον κόσμο και τη ρήξη υπερβατικότητας και ενδοκοσμιότητας.
Ηλίας Κ Μάρκου