Χρόνια με βασανίζει μια περίεργη σκέψη για τους ανθρώπους που είναι αναγκασμένοι από τα πράγματα να έχουν αφεντικό (σιγά την είδηση! Λες και υπάρχουν, χωρίς αφεντικό!). Τέλος πάντων. Εξαιρούνται οι αρκούμενοι στα απολύτως αναγκαία για τη ζωή.
Σκέφτομαι, λοιπόν, αυτούς τους φιλόδοξους καριερίστες ή αδηφάγους κερδομανείς. Πώς αντέχουν το ποδοπάτημα που τους κάνει ο αφέντης; Ή πώς ποδοπατάνε μόνοι τους τον εαυτό τους, πριν χρειαστεί να το κάνει το αφεντικό;
Ψάχνοντας το ζήτημα, έχω κάνει ένα διαχωρισμό αυτών των δουλόφρονων σε δυο κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τους ολωσδιόλου ηλίθιους, που δε διαφοροποιούνται από τα αθώα προβατάκια. Γι’ αυτούς, δε μπαίνει ζήτημα. Ό,τι πει το αφεντικό, είναι ευλογημένο και αξιολάτρευτο. Και εκτελεστέο αμελλητί! Και θυμάμαι τώρα που είπα αμελλητί έναν ημιμαθή και φαντασμένο! – ημιμαθείς είμαστε όλοι! Η πληγή, όμως, είναι οι φαντασμένοι! Κάποιο έγγραφο, σε κάποια υπηρεσία, είχε την ένδειξη: αμελλητί. Και στην εντολή του προϊσταμένου προς τον αρμόδιο υπάλληλο να διεκπεραιώσει αμέσως το έγγραφο, ο υπάλληλος αντέτεινε: μα, δεν υπάρχει λόγος να βιαστούμε, κύριε προϊστάμενε! Δε βλέπετε που γράφει αμελλητί; Ας είναι. Η κατηγορία αυτών των ανθρώπων έχει ασφαλιστικές δικλείδες δοσμένες από τη φύση που, όντας πανούργα, προνοεί. Το μεγάλο δράμα, όμως, είναι με την κατηγορία των ευφυών και, συνάμα, δούλων! Τι θα γινόταν λόγου χάρη σε μια περίπτωση σαν την προηγούμενη, αν ο προϊστάμενος ήταν ο ημιμαθής φαντασμένος και ο υφιστάμενος ήταν ο γνώστης; Θα τολμούσε ο υφιστάμενος να αρθρώσει λέξη και να πει ότι ο προϊστάμενος έχει μεσάνυχτα; Αμφίβολο! Και καλά αυτό. Ίσως, με πλάγιο τρόπο να επιχειρούσε να πει τη σωστή γνώμη ο υφιστάμενος. Και ο «μεγάλος», με κάποιο τέχνασμα θα προσπαθούσε να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα! Τι θα γινόταν, όμως, σε μια περίπτωση ας πούμε διάστασης απόψεων για το βομβαρδισμό του Ιράκ; Πόσο θα τολμούσε ο υφιστάμενος να πει ότι αυτό είναι φριχτό έγκλημα; Εγώ, δυστυχώς, δεν έχω την ελάχιστη αμφιβολία ότι όλοι οι ματαιόδοξοι και κερδομανείς υφιστάμενοι, κάθε κατηγορίας και θέσης, δεν έχουν σε καμιά περίπτωση τέτοια ηθικά διλήμματα! Πιστεύω ότι ξεβρακώνονται πριν καν το αφεντικό εκφράσει την ανάλογη επιθυμία! Άλλωστε, η ύπατη αρετή των ευτελών δούλων – ων ουκ έστι αριθμός! – είναι, ακριβώς, αυτή: να προμαντεύουν τις μύχιες επιθυμίες του αφέντη και να σπεύδουν να τις ικανοποιούν, ξαφνιάζοντας και τον ίδιο τον αφέντη, που θα τους επιβραβεύσει με κάποιο κατάλληλο για την περίσταση φραστικό βραβείο τύπου: «είσαι αχτύπητος! Μπράβο»! Βέβαια, το δράμα, των έτσι βραβευόμενων, το διαισθάνομαι! Όσο να ’ναι, κάτι θα καίει μέσα τους! Από εκεί, όμως, μέχρι την άλλη άποψη, που επιμένει να ισχυρίζεται ότι υπάρχουν σήμερα ελεύθεροι υπάλληλοι, το χάσμα είναι τεράστιο και, άρα, αγεφύρωτο! Βέβαια, για «στάχτη στα μάτια» αφελών, κατασκευάζονται κάποια εντυπωσιακά τερτίπια, για πλατιά κατανάλωση, όπου «συγκρούονται» αφέντες και υπάλληλοι «υψηλών προδιαγραφών»! Αλλά αυτό που βλέπουμε – όσοι αφελείς! – είναι το τυρί. Η φάκα είναι αθέατη, στο παρασκήνιο!…