Πηγή ζωής για τις περιοχές που διαρρέει· από τις πηγές του εκεί ψηλά στην Πίνδο, ως τις εκβολές του στο Θερμαϊκό· με τα πλούσια παράκτια δάση, την πανίδα, την εκμετάλλευση των υδάτων του για άρδευση, ενέργεια, ύδρευση, έργα ανθρώπων που συμπληρώνουν το έργο της φύσης. Το 70% της ύδρευσης της Θεσσαλονίκης προέρχεται από τον Αλιάκμονα και πολλών οικισμών της περιοχής μας από τον παραπόταμο Πραμόριτσα.
Είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός σε Ελληνικό έδαφος, σχηματίζεται από τη συμβολή πολλών ρεμάτων και μικρότερων ποταμών που πηγάζουν από τα μυστικά βάθη του Βοΐου και του Βαρνούς, δέχεται παραποτάμους στο διάβα του απ όλη τη Δυτική Μακεδονία, ενώνεται στην Ημαθία με τα νερά του Εδεσσαίου και χύνεται στη θάλασσα σχηματίζοντας ένα αξιόλογο δέλτα. Μαζί με τους παραποτάμους του δημιουργεί μια εύφορη πεδινή παραποτάμια περιοχή, που καλύπτεται από καλλιέργειες και βοσκοτόπια. Λίμνες φυσικές και υδροταμιευτήρες, φράγματα, αυξάνουν πολύ περισσότερο τις πολύτιμες πηγές ζωής με ύδρευση, άρδευση, βιότοπους και παραγωγή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας.
Άλλοτε ήσυχος και άλλοτε βουερός, σχηματίζει όμορφες χαράδρες και θαυμαστές ρεματιές! Οι άνθρωποι τον δάμασαν και κατασκεύασαν φράγματα, έκτισαν πέτρινους νερόμυλους, πανέμορφα γεφύρια, περίφημα μνημεία λαϊκών μαστόρων της πέτρας από τα γραφικά Μαστοροχώρια με την ξεχωριστική αρχιτεκτονική.
Η ζωή και οι δραστηριότητες των ανθρώπων του χωριού μας, που το ποτάμι χάρισε το όνομά του, είναι στενά συνδεμένες μ’ αυτό. Απλώνεται δαμασμένο πλέον, χαϊδεύει τις άκρες του οικισμού και σχηματίζει μια πανέμορφη φυσική κοιλάδα. Ιχθυοπανίδα, ορνιθοπανίδα, μεγάλα και μικρά θηλαστικά, χλωρίδα και άρδευση, βοσκοτόπια, αμμοληψία και ψυχαγωγία. Δεν υπάρχει Αλιακμονίτης να μη λατρεύει το ποτάμι μας. Να μην έχει μνήμες και νοσταλγικές στιγμές.
Όμορφες φωτογραφίες, όλες από το ποτάμι δίπλα στο χωριό κοσμούν και το ημερολόγιο 2019 του Συλλόγου μας, με το φακό της Ανθής Ντάφα.
Ας φανταστούμε τώρα μια όμορφη θεατρική σκηνή, που ο ποτάμιος Θεός της αρχαιότητας, Αλιάκμονας, μαζί με τις πηγές του και τις νεράιδες του αφηγείται την πανάρχαια και ζωοδότα διαδρομή του στη Μακεδονική γη.
Τρέχει, τρέχει, τρέχει το νερό
Της Νίνας Γκρέζιου
“Ταξίδι ατέρμονο κινάς Αλιάκμονα στα χρόνια,
νερό καθάριο κουβαλάς, ζωοδότης είσ’ αιώνια!
Απ’ τις πηγές στις εκβολές μακρύς είναι ο δρόμος.
Ρέεις και πίσω δε γυρνάς! Της φύσης είναι νόμος!
Πάρε ζωή, πάρε λαλιά, πες μας σαν παραμύθι
την όμορφή σου διαδρομή, να μην τη σβήσει η λήθη!”
ΠΗΓΕΣ
Εμείς οι δροσερές πηγές, μας είπαν νερομάνες,
τροφοδοτούμε τη ζωή, όπως οι γνήσιες μάνες!
Σταλιά – σταλιά συλλέγουμε το βρόχινο νερό,
τους κόρφους μας γεμίζουμε καιρό με τον καιρό!
Με τα υπόγεια ύδατα, με τα λειωμένα χιόνια,
ευλογημένες είμαστε, αστείρευτες στα χρόνια.
Στην Πίνδο ξεπροβάλλουμε, χυνόμαστε μ’ ορμή,
τρέχουμε κι ας μας λείπουνε και πόδια και κορμί!
ΑΛΙΑΚΜΟΝΑΣ
Του Ποσειδώνα είμαι εγγονός, Αλιάκμονα με λένε!
Ξαπόστασε στις όχθες μου διαβάτη κουρασμένε!
Από την Πίνδο ξεπηδώ, εκεί είναι η πηγή μου,
και στους ψαράδες άφθονη χαρίζω την τροφή μου.
Μαγεία οι νεράιδες μου, γιατρειά τα βότανά μου,
όμορφα τα τοπία μου και μύρια τα καλά μου!
Ποτίζω τα χωράφια σας, τη γη που συναντάω,
σαν φίδι υδάτινο περνώ, κανέναν δε ρωτάω!
Αν τα νερά μου σαν θεριό ορμούν να πλημμυρίσουν,
φράγματα χτίζουν οι άνθρωποι, για να μ’ αναχαιτίσουν.
Και η ροή μου που γοργή κι ορμητική κυλάει,
στου Θερμαϊκού την αγκαλιά αβίαστα γλιστράει.
ΝΕΡΑΙΔΕΣ
Νεράιδες εμείς όμορφες, νωχελικά χορεύουμε,
βουνίσια αύρα στα μαλλιά, σαν ξωτικά μαγεύουμε.
Υγρή πνοή η ανάσα μας, ζούμε στα παραμύθια,
μα με τα μάτια της ψυχής υπάρχουμε στ’ αλήθεια!
Σπίτι μας είν’ οι ρεματιές, τα σπήλαια, οι κοιλάδες
και συντροφιά μας τα βουνά και οι Αμαδρυάδες.
Όσοι μας βλέπουν στα όνειρα, ή έχουν φαντασία,
κάπου μας συναντήσανε, έστω σαν οπτασία.
ΒΛΑΣΤΗΣΗ
Βοτάνια και αρώματα και ποταμίσιες φτέρες
διάσπαρτα βλασταίνουνε του χρόνου όλες τις μέρες.
Στις όχθες δέντρα αιώνια κοντά μου αυτά γερνούν,
πουλιά φωλιάζουν μέσα τους, τρέφονται, κατοικούν.
Απλόχερα τα δώρα της η ποταμιά χαρίζει
και την ψυχή μ’ αισθήματα όμορφα πλημμυρίζει.
ΨΑΡΙΑ
Μπριάνες, τσιρόνια, κέφαλοι μέσα σου κατοικούμε,
απ’ το καμάκι του ψαρά τρέχουμε να κρυφτούμε.
Αγκάθια έχουμε πολλά μα νοστιμιά μεγάλη,
κι όταν τα δίχτυα πέφτουνε, αρχίζει τότε η πάλη!
Μα τώρα φρίκη, απόβλητα, ραντίσματα, απειλή!
Αβέβαιο το μέλλον μας κι εσείς οι αυτουργοί!
ΦΡΑΓΜΑ
Φράγμα γερό προσπάθησαν οι άνθρωποι να στήσουν,
Μια λίμνη δημιούργησαν , για να μην πλημμυρίσουν.
Ξεστράτισε ο ποταμός, κόπασε η ορμή του,
τον δάμασε ο άνθρωπος! Ιδού η δύναμή του!
Και αν ελοξοδρόμησε κι έχασε τα νερά του,
πιότερα τα οφέλη του κι αυτή είναι η χαρά του!
ΓΕΦΥΡΙΑ
Στο πέρασμά σου άθελα πολλούς τόπους χωρίζεις.
Το δρόμο σου πάντα τραβάς και πίσω δεν γυρίζεις!
Γεφύρια για τ’ αδιάβατα είναι η μόνη λύση,
ενώνουνε τις όχθες σου ανατολή με δύση!
Ποιος είναι που δεν θαύμασε του ποταμού γεφύρια,
τη θέα σου από ψηλά, τα κάλλη σου τα μύρια!
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ
Με τα νερά σου όπου περνάς, παντού ζωή χαρίζεις,
στάρια, λιβάδια και αγρούς νυχθημερόν ποτίζεις.
Βάλσαμο είναι το νερό στην ξεραμένη γη,
γέμιζες στάμνες και αγγειά μια άλλη εποχή.
ΘΑΛΑΣΣΑ
Γιε της Τιθύος, του Ωκεανού, θάλασσα γίνε κι έλα,
μια αγκαλιά σε καρτερά, ζύγωσε, χαμογέλα!
Η γλύκα των υδάτων σου εδώ θα γίνει αλμύρα,
Εγώ είμ’ ο προορισμός και η δική σου μοίρα!
Όσο η φύση προνοεί, χιονίζει αλλά και βρέχει,
νέο ποτάμι ακολουθεί, που στέρεμα δεν έχει!
ΝΙΝΑ ΓΚΡΕΖΙΟΥ
(Πηγή της έμπνευσής μου μια παιδική παράσταση της εκπαιδευτικού Ελένης Μασσαλή με τίτλο “ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΑΛΙΑΚΜΟΝΑ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ”, που πριν χρόνια παρουσιάστηκε στη Δ.Ε.Θ στα πλαίσια των εκδηλώσεων “ΜΕΡΚΟΥΡΙΑ”)
Από το περιοδικό “ΑΛΙΑΚΜΩΝ”
