Τελετή αναγόρευσης του συνθέτη
κ. Σταύρου Λ. Ξαρχάκου
σε Επίτιμο ∆ιδάκτορα του Τμήματος Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας του ΤΕΙ ∆υτικής Μακεδονίας, θα πραγματοποιηθεί,
στο πλαίσιο του εορτασμού των Αγίων Τριών Ιεραρχών Προστατών των Γραμμάτων και της Παιδείας.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί τη ∆ευτέρα 29 Ιανουαρίου 2018 και ώρα 19:30
στο αμφιθέατρο του ΤΕΙ ∆υτικής Μακεδονίας «Σπύρος Αρσένης» στην Κοζάνη.
Για όσους επιθυμούν να παραβρεθούν θα υπάρχει διαθέσιμο λεωφορείο για δωρεάν μετακίνηση και επιστροφή, το οποίο θα αναχωρήσει από τον χώρο του ΤΕΙ στις 17:30.
Όσοι επιθυμούν να μετακινηθούν παρακαλούνται να δηλώσουν το όνομα τους και τον ΑΜ τους στο email του Τμήματος ([email protected]) μέχρι την Δευτέρα 29/1 στις 11:00 πμ. Σε περίπτωση κάλυψης των διαθέσιμων θέσεων θα τηρηθεί χρονική σειρά προτεραιότητας σύμφωνα με τον χρόνο αποστολής της δήλωσης.
Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α
∆ΕΥΤΕΡΑ 29 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2018
18:00 Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός μετά Αρτοκλασίας
στο φερώνυμο Ιερό Ναό των Αγίων Τριών Ιεραρχών του Τ.Ε.Ι. ∆υτ. Μακεδονίας στην Κοζάνη
χοροστατούντος του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης κ.κ. Παύλου.
Τελετή Αναγόρευσης Αμφιθέατρο «Σπύρος Αρσένης»
19:30 Προσέλευση του Πρύτανη, των Μελών της Συγκλήτου και του κ. Σταύρου Λ. Ξαρχάκου
Προσφώνηση του κ. Σταύρου Λ. Ξαρχάκου από τον Πρύτανη κ. Στέργιο Γκανάτσιο
Ανάγνωση – Επίδοση του «ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ» του Τμήματος Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας
από τον Πρόεδρο του Τμήματος κ. Γεώργιο Λάππα
Επίδοση της «ΑΝΑΓΟΡΕΥΣΗΣ» και του τιμητικού «ΜΕΤΑΛΛΙΟΥ» στον κ. Σταύρο Λ. Ξαρχάκο
από τον Πρύτανη του Ιδρύματος κ. Στέργιο Γκανάτσιο
Ομιλία του Επίτιμου ∆ιδάκτορα του ΤΕΙ ∆υτικής Μακεδονίας κ. Σταύρου Λ. Ξαρχάκου
Λήξη τελετής
Μουσικό Μέρος – αφιέρωμα στο έργο του συνθέτη κ. Σταύρου Λ. Ξαρχάκου
Ορχήστρα και Χορωδία Μελών του Μουσικού Σχολείου Σιάτιστας
Ορχήστρα και Χορωδία Μελών του Μουσικού Σχολείου Πτολεμαΐδας
ΤΡΙΤΗ 30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2018
07:30 Έναρξη της ακολουθίας του Όρθρου
08:30 Έναρξη πανηγυρικής Θείας ΛειτουργίαςΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΤΑΥΡΟΥ ΞΑΡΧΑΚΟΥ
Ο Σταύρος Ξαρχάκος γεννημένος στο κέντρο της Αθήνας στις 14 Μαρτίου του 1939 και ρίζες στη Βαθειά Λα-
κωνίας της ορεινής Μάνης, είναι ο μικρότερος ηλικιακά σημαντικότερος σύγχρονος Έλληνας συνθέτης, με βαθιά επί-
δραση στην ελληνική μουσική του παρελθόντος, αλλά κυρίως του παρόντος.
Άρχισε τις σπουδές του στο Ωδείο Αθηνών το 1958 με τους Μενέλαο Παλλάντιο και Κώστα Κυδωνιάτη. Το 1961
άρχισε ιδιαίτερα μαθήματα αρμονίας με τον Γ. Παπαϊωάννου και το 1964 διεύθυνση ορχήστρας με τον Λεωνίδα
Ζώρα. Το 1968 συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι με τη Nandia Boulanger και το 1977 στη Νέα Υόρκη, στο Juil-
liard School of Music, με τον David Diamond. Από το 1979 μέχρι το 1981 μαθήτευσε στην ανάλυση έργου για διεύ-
θυνση ορχήστρας με τον Leonard Bernstein.
Έχει συνθέσει μουσική για αρχαία τραγωδία, δράματα και διεθνή μπαλέτα. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’60
στράφηκε στην κλασική μουσική, μελετώντας την τεχνική της (αρμονία, σύνθεση, διεύθυνση ορχήστρας). Οι γνώ-
σεις του στη λόγια μουσική δεν τον απομακρύνουν από τον αρχικό στόχο του που είναι η σύνθεση στην έντεχνη
λαϊκή μουσική. Στην αρχή της σταδιοδρομίας του γράφει μουσική κυρίως για το θέατρο και τον κινηματογράφο και
έτσι καθιερώνεται αρχικά ως συνθέτης κινηματογραφικής και θεατρικής μουσικής, ενώ έχει γράψει μουσική για πάνω
από 15 τηλεοπτικές παραγωγές.
Το διαβατήριό του στην κινηματογραφική μουσική ( πάνω από 21 ταινίες), ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις, που το 1962
του πρότειναν να γράψει μουσική για την ταινία του Ντίνου ∆ημόπουλου «Το ταξίδι», ο Μάνος αρνήθηκε αλλά αν-
τιπρότεινε στον Φίνο τον Σταύρο Ξαρχάκο ως νεαρό ταλαντούχο συνθέτη. Την επόμενη χρονιά έκανε τη μουσική
για τη «Λόλα» και έπειτα ακολούθησαν «Τα κόκκινα φανάρια» του Βασίλη Γεωργιάδη, «Άπονη ζωή», «Φτωχολογιά»
που τα ερμήνευσε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης «Παράπονο» (ερμηνεία από Τζένη Καρέζη). Τα τραγούδια αυτά έγι-
ναν πολύ σύντομα πολύ μεγάλες επιτυχίες και ήταν τα πρώτα τραγούδια που ηχογράφησαν ο Σταύρος Ξαρχάκος ως
συνθέτης, όπως κι ο Λευτέρης Παπαδόπουλος ως στιχουργό που τους καθιέρωσαν σχεδόν ταυτόχρονα στο πάν-
θεον των μεγάλων δημιουργών. Με τον τίτλο «Κόκκινα Φανάρια» κυκλοφορεί και ο πρώτος του μεγάλος δίσκοςπου εμπλουτίζεται με τις επιτυχίες «Σαββατόβραδο στην
Καισαριανή» και ερμηνευτή τον Μπιθικώτση, «Βάλε κι άλλο
πιάτο στο τραπέζι» με ερμηνεία από την Βίκη Μοσχολιού
( όλα σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου). Όταν από το
1965 και μετά ο μεγάλος στιχουργός και ποιητής Νίκος
Γκάτσος συνεργάστηκε με τον Σταύρο Ξαρχάκο, αποτέ-
λεσε άλλη μια συνεργασία πολύ γόνιμη σε μεγάλες και δια-
χρονικές επιτυχίες: «Άσπρη Μέρα», «Μάτια Βουρκωμένα»,
πάλι με την μεγάλη ερμηνεία του Μπιθικώτση, «Στου
Όθωνα τα χρόνια (Ένα μεσημέρι)», «Με τι καρδιά τον
κόσμο ν’ αρνηθώ» (ερμηνευτής ο Σταμάτης Κόκοτας) και
πολλά άλλα. Η συνεργασία Ξαρχάκου και Γκάτσου συνεχί-
στηκε και την δεκαετία του ’70. Το 1974 έτος της Μετα-
πολίτευσης, αποδείχθηκε ή πλέον παραγωγική χρονιά για
τον σπουδαίο συνθέτη, καθώς παρουσίασε μαζεμένους
πέντε καινούργιους δίσκους και μάλιστα από τους σημαν-
τικότερους της καριέρας του! “Το Μεγάλο μας Τσίρκο”,
“Συλλογή”, Χωρίς Λόγια” και “Νυν και Αεί» και «Κόκκινα
Τριαντάφυλλα για Μένα», στο οποίο συνέθεσε ένα μουσικό
έργο με μεγάλη έμπνευση και εντυπωσιακές ρυθμικές και
μελωδικές στιγμές είτε στη φόρμα του κλασικού τραγου-
διού είτε σε φόρμα οργανική. Αρκετά τραγούδια ερμη-
νεύονται από χορωδία. Ξεχωρίζει το αριστουργηματικό
ομώνυμο τραγούδι, από τα κορυφαία που έγραψε ποτέ ο
Σταύρος Ξαρχάκος, το οποίο ανέδειξε ιδιαίτερα στη δεύ-τερη εκτέλεσή του η μοναδική ερμηνεία της ∆ήμητρας Γαλάνη. Ο Βασίλης Τενίδης αποδίδει υπέροχα με την κιθάρα
του διάφορες παραλλαγές των βασικών θεμάτων του έργου, ενώ σε μια παραλλαγή του ομότιτλου τραγουδιού ακού-
γεται ο σπουδαίος ηθοποιός του κλασικού θεάτρου Σπύρος Κωνσταντόπουλος, αλλά και του Νίκου Ξυλούρη, ο
οποίος απέδωσε σε δεύτερη εκτέλεση κάποια από τα τραγούδια αυτού του έργου με τρόπο ασύγκριτο. Όλοι τους
αριστουργηματικοί δίσκοι, με μεγάλα τραγούδια που ερμήνευσε μεταξύ άλλων και ο Νίκος Ξυλούρης «Γεια σου
χαρά σου Βενετιά», «Έβαλε ο Θεός σημάδι», «Παραμύθι παραμύθι», έστω κι αν δε γνώρισαν όλοι την ίδια ευρεία
αποδοχή από το κοινό. Ο κύκλος τραγουδιών με το γενικό τίτλο “Νυν και Αεί”, είναι ένας από τους κορυφαίους του.
Ένα σφριγηλό έργο με εξαιρετική μουσική έμπνευση, αριστουργηματικούς και πολυσήμαντους στίχους από τον Νίκο
Γκάτσο, υποδειγματικές ερμηνείες από τη Βίκυ Μοσχολιού και τον Νίκο ∆ημητράτο, αλλά και μια λεπτοδουλεμένη
ενορχήστρωση με λόγιες αποχρώσεις που αναδεικνύει διαυγέστατα τις υπέροχες μελωδίες των τραγουδιών. Οι δυ-
νατοί στίχοι ποιητικών αξιώσεων του Νίκου Γκάτσου φορτίζουν δυναμικά την έμπνευση του συνθέτη σε κάθε τρα-
γούδι και αφυπνίζουν συνειδήσεις. Αν θα θέλαμε να σταθούμε μόνο σε κάποιες ακρώρειες, θα ξεχωρίζαμε τα
τραγούδια “Στον κάτω δρόμο”, “Ο μαύρος ήλιος”, “Ανώνυμον” και, πάνω απ’ όλα, το σπαρακτικό adagio “Μεγάλη Πα-
ρασκευή”. Κάθε πλευρά του δίσκου κλείνει μ’ έναν λυτρωτικό επίλογο που παιανίζει το λαμπρό χορό της καινούρ-
γιας μέρας που ανατέλλει (“Ήρθε ο καιρός”, “Εμείς που μείναμε”). Ανάμεσα στους πάνω από 50 δίσκους που
κυκλοφορούν ξεχωρίζουν και « Η Συμφωνία της Γιάλτας και της πικρής αγάπης», «Ο ∆είπνος ο Μυστικός», « Το
Κατά Μάρκον», «Θεμιστοκλέους 43» και «Ελλάς χωρίς ερείπια», και το βραβευμένο έργο «Το Ρεμπέτικο» ( 1983)
που ήταν και μουσική για την ομότιτλη ταινία σε σκηνοθεσία του Κώστα Φέρη, ενώ σπουδαία θεωρείται και η ενορ-
χηστρωτική του δουλειά “Ερημιά” του Μίκη Θεοδωράκη και του Λευτέρη Παπαδόπουλου.
Από τα έργα του της λόγιας μουσικής περιλαμβάνονται συνθέσεις για συμφωνική ορχήστρα, και διάφορες Σουί-
τες μπαλέτων: “Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα” (1971), “Κυρά-Παναγιά” (συμφωνικό ποίημα, 1969), “Ένδοψις”
(για βαρύτονο και ορχήστρα, σε ποίηση Γ. Σεφέρη, 1979), “Ελλήσποντος” (συμφωνικό ποίημα, 1984), «14 τραγού-
δια για κλασική κιθάρα», “Αναμνήσεις” (σουίτα για ορχήστρα, 1982), και “Lanto por Ignacio Sanchez Mejias” (“Θρή-
νος για τον Ιγνάθιο Σάντσιεθ Μεχίας”, λυρικό δράμα σε ποίηση του Φ. Γκ. Λόρκα, 1997), “Επισκέπτης” (μονόπρακτη
όπερα δωματίου πάνω στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Eric-Emmanuel Schmitt, 2000) κ.α.Από το 1995 είχε την καλλιτεχνική διεύθυνση της «Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής (Κ.Ο.Ε.Μ.) -που
ίδρυσε το Υπουργείο Πολιτισμού- το μοναδικό κρατικό ορχηστρικό σύνολο στην Ελλάδα, που περικλείει στο ρε-
περτόριό του αποκλειστικά την ελληνική μουσική παράδοση στο σύνολό της από τη δημοτική και τη βυζαντινή ως
τη λαϊκή και τη σύγχρονη μουσική, με την οποία έκανε άπειρες επιτυχημένες συναυλίες διαφόρων μουσικών ειδών
σε όλο τον κόσμο. Κάποια έργα της Ορχήστρας που παρουσιάστηκαν ανά την Ελλάδα είναι τα “Τσιτσάνη ∆ιάλο-
γοι”, “Τα τραγούδια της πατρίδας μου”, “Αριστοφάνους έξοδος”, “Ωδή – πορείας Εγκώμιον”. “Επιτάφιος» και “Η
τέχνη της μουσικής επένδυσης”. Η ευρύτητα του εξειδικευμένου αυτού ρεπερτορίου πιστοποιεί την ιστορική συ-
νέχεια της ελληνικής μουσικής, τον απέραντο πλούτο της, καθώς και την καίριας σημασίας θέση της Ελλάδας στο μου-
σικό σταυροδρόμι Ανατολής και ∆ύσης.
Παράλληλα, με την Κ.Ο.Ε.Μ. έχει κυκλοφορήσει μια σειρά από cd, τα οποία έγιναν ιδιαίτερα αγαπητά στο ευρύ
κοινό, όπως το “Αφιέρωμα στον Νίκο Γκάτσο” και το “Επιτάφιος κατά Σταύρο Ξαρχάκο”. Στο έργο του «7 Ελεγείες
και Σάτιρες» που εκδίδεται τον Ιούνιο του 2017, «το πολιτικό σήμα που ο συνθέτης διατυπώνει στο συνοδευτικό ση-
μείωμα του στο δίσκο (εκδόσεις «Μικρή Άρκτος») αλλά και διατρέχει ως θεματική τους στίχους των επτά αυτών τρα-
γουδιών, είναι και ευκρινές και σημαντικό”, ενώ « η επιλογή του να ερμηνεύσει ο ίδιος αυτά τα τραγούδια, δίνοντάς
τους τη σημασία του ντοκουμέντου, τα καθιστά ιδιαίτερα».
Στην πολιτική του καριέρα, διετέλεσε: ∆ημοτικός Σύμβουλος στο ∆ήμο Αθηναίων και Αντιδήμαρχος Πολιτιστι-
κών Θεμάτων, Βουλευτής Α’ Αθηνών και Ευρωβουλευτής από το 1999 έως το 2004.
Έχει βραβευτεί πολλές φορές σε κινηματογραφικά και μουσικά φεστιβάλ, όπως το ∆ιεθνές Κινηματογραφικό
Φεστιβάλ Κινηματογράφου.
Τον Μάιο του 1994 ανακηρύχθηκε ∆ιδάκτωρ Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Adelphi της Νέας Υόρκης.
Είναι νυμφευμένος με την τραγουδίστρια κ. Ηρώ Σαΐα και έχουνε δύο παιδιά δίδυμα ένα αγόρι και ένα κορίτσι.