Στους δύο πρώτους αιώνες μ.Χ υπήρξαν κάποιοι κραδασμοί στο εσωτερικό του βουδισμού και δημιουργήθηκε μια νέα σχολή, γνωστή ως βουδισμός Μαχαγιάνα («Μεγάλο Όχημα»), η οποία ήθελε να ξεχωρίσει απ΄τις υπόλοιπες βουδιστικές σχολές, τις οποίες κατέτασσε συλλήβδην στο βουδισμό Χαναγιάνα («Μικρό Όχημα»). Καθώς ο παλαιότερος βουδισμός σταδιακά είχε γίνει πολύ ακαδημαϊκός και αφηρημένος, ο βουδισμός Μαχαγιάνα επιχείρησε την επιστροφή στον αρχικό πυρήνα της βουδιστικής πρακτικής. Επιδίωξε ν΄αποστασιοποιηθεί από τον αυστηρό δογματισμό των παλαιότερων και να διευκολύνει το άτομο, κάνοντας λιγότερο επίπονες τις προσπάθειές του για να φτάσει στη φώτιση.
Οι αμφισβητίες, σε ό,τι αφορά την ουσία του στόχου του βουδισμού εδράζονται στο εξής σκεπτικό: Από πρώτη άποψη φαίνεται να επιδιώκει την πνευματική ανάταση του ανθρώπου, την εκμηδένιση του Εγώ, για να τον φέρει σε μια κατάσταση μακαριότητας τη γνωστή νιρβάνα. Μελετώντας προσεκτικά, όμως, κάποιος τα όσα διδάσκει ο βουδισμός, με μια δεύτερη ανάγνωση, έρχεται στην επιφάνεια μια υλική σκοπιμότητα, αφού οι προτροπές (κανόνες) προς τους οπαδούς του είναι να εγκαταλείψουν τις χαρές της ζωής για να κερδίσουν την πνευματική άνοδο.
Καλοί βουδιστές είναι οι περισσότεροι λιτοδίαιτοι, οι λιπόσαρκοι, οι περισσότεροι ολιγαρκείς και αυτοί με τη μειωμένη διάθεση για ζωή. Αυτό, κοντολογίς, πως μεταφράζεται; Και το εύλογο ερώτημα: Μήπως τελικά, σημαίνει ότι περνάμε από τη στέρηση των πολλών απ΄όλα τα αγαθά της ζωής, στην καλοπέραση των ολίγων με όλα τα αγαθά της ζωής;
Ηλίας Κ Μάρκου
iliaskmarkou@yahoo.gr