Πληροφορούμαι ότι παραμένει στην επικαιρότητα το θέμα του χωρισμού εκκλησίας και κράτους. Έτσι χωρίς φόβο και πάθος θα καταθέσω απλά μερικές ακόμη αλήθειες.
Νομίζω ότι πρόκειται για μύθο. Θεωρώ ότι όσοι ασχολούνται με το θέμα δεν γνωρίζουν την ουσία του. Το βλέπουν επιφανειακά και ευκαιριακά.
Δεν πρόκειται για τσανάκια, όπως κάποτε ειπώθηκε, για να τα χωρίσεις. Δεν έχουμε εδώ κουκιά, για να τα μοιράσουμε. Η Εκκλησία δεν είναι μέρος αλλά όλον. Δεν είναι παράταξη, σύλλογος, εταιρεία ή οργάνωση. Η έννοια αυτού του χωρισμού είναι λαθεμένη, αφού τα μέλη της Εκκλησίας είναι και πολίτες αυτής της χώρας. Ούτε νομικά ισχύει ο όρος χωρισμός, αφού δεν θα μπορούσε από μία ευνομούμενη πολιτεία να ‘;ναι αποκομμένη μία μεγάλη κοινωνία φιλόνομων ανθρώπων. Φρονούμε πως ορθότερη διατύπωση θα ήταν, αν μιλούσαμε για οριοθέτηση των σχέσεων εκκλησιαστικής και κρατικής διοικήσεως. Για τους λεγόμενους διακριτούς ρόλους συναλληλίας, που ήδη υπάρχουν. Κανείς δεν λέγει ότι δεν πρέπει πάντοτε να υπάρχουν οι καλύτερες σχέσεις μεταξύ τους. Το σύνταγμα που ισχύει οριοθετεί πολύ καλά αυτές τις σχέσεις. Γιατί λοιπόν τόσος θόρυβος;
Θα μπορούσαμε να πούμε αδίστακτα πως μία βαθύτερη μελέτη του όλου θέματος και από τις δύο πλευρές θα μπορούσε να δώσει κάτι ακόμη καλύτερο. Στον τόπο μας όμως σήμερα έχουν μεγάλη πέραση τα συνθήματα, οι φωνές, ο θόρυβος και όχι η ουσία του θέματος. Δυστυχώς και στα μεγάλα θέματα λειτουργούν οι κομματικές αντιπαραθέσεις, κοντόθωρες ιδεολογίες και κάποιες έκτακτες προβληματικές. Οι κυβερνήσεις φοβούνται το λεγόμενο πολιτικό κόστος και τα μικρά κόμματα δεν δυσκολεύονται να μιλούν για πλήρη χωρισμό εκκλησίας και κράτους εδώ και τώρα.
Πρόσφατα μάλιστα άκουσα από γνωστό πολιτικό ότι ο χωρισμός αυτός θα κάνει καλό στην Εκκλησία, αφού θα την αποδεσμεύσει από το κράτος. Εντούτοις το κράτος δεν θέλει να έχει την Εκκλησία ανεξέλεγκτη.
Η Εκκλησία, όπως και να το κάνουμε, έχει ισχυρή δύναμη, έχει ιστορία, προσφορά, πλούσια φιλανθρωπική δράση. Η Εκκλησία, παρά τα όποια ανθρώπινα λάθη της, συνεχίζει να επηρεάζει μεγάλο μέρος του λαού. Έτσι οι πολιτικοί, όχι από πραγματική πάντοτε αγάπη, υπολογίζουν την Εκκλησία και δεν θέλουν έναν τέτοιο χωρισμό. Ακατάφερτα προσπάθησαν ορισμένοι κάτι τέτοιο κατά καιρούς.
Η Εκκλησία χρειάζεται την απελευθέρωση από την κρατική εξουσία και τη διακυβέρνησή της από τους ιερούς κανόνες της. Τελικά η πολιτεία θέλει πραγματικά το χωρισμό Εκκλησίας και κράτους; Πιστεύω πως τον φοβάται αρκετά. Ένα διαζύγιο φέρνει πάντοτε πολλά προβλήματα. Σε μερικά θέματα χρειάζεται να είμεθα ιδιαίτερα σοβαροί και αρκετά υπεύθυνοι. Αξίζει να αποφεύγουμε συστηματικά ιδεολογικές κορόνες, συνθηματολογικές φωτοβολίδες και κομματικές παραχαράξεις. Δεν μπορούμε να τα τσουβαλιάζουμε συνεχώς όλα και να τα ισοπεδώνουμε. Πολλοί σοβαροί και ήσυχοι άνθρωποι δεν γνωρίζουν αν πρέπει πια να γελάνε ή να κλαίνε. Κάποιοι αφελείς και απλοϊκοί ίσως να φαίνεται ότι παρασύρονται. Τελικά μάλλον όλοι απογοητεύονται. Ο κόσμος έχει την αίσθηση ότι εμπαίζεται. Χάθηκε η εμπιστοσύνη σε αυτούς που πίστεψαν. Αυτό δεν θα βγει σε καλό. Η ανυποληψία είναι κακή. Η τηλεόραση ρίχνει λάδι στη φωτιά της συσκότισης. Επικρατεί το αισχρό, διαφημίζει το γελοίο, βρομίζει το αστείο και σπιλώνει το ιερό ……….. Μ. ΜΩΥΣΗΣ (2008)
Ηλίας Κ Μάρκου
iliaskmarkou@gmail.com