Δομικές παρεμβάσεις και στην αγορά εργασίας, με αιχμή την προώθηση της ευελιξίας στον χρόνο αλλά και στον τόπο εργασίας, περιλαμβάνει το νέο μεγάλο πακέτο αλλαγών στα εργασιακά, που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ εντός του φθινοπώρου.
Σε μια βαρύτατα τραυματισμένη αγορά, με θύματα τόσο τις επιχειρήσεις όσο και τους εργαζομένους σε αυτές, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, η κυβέρνηση και δη το υπουργείο Εργασίας, έχοντας ως μπούσουλα το υπό τελική διαμόρφωση πόρισμα της επιτροπής Πισσαρίδη, επεξεργάζεται ήδη προτάσεις για αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις. Σε αυτές περιλαμβάνονται η αύξηση του αριθμού των υπερωριών στη βιομηχανία, η μείωση του κόστους των υπερωριών, η προώθηση για παράδειγμα μεγαλύτερης ευελιξίας και μιας νέας διαδικασίας διευθέτησης των υπερωριών σε ετήσια ή εξαμηνιαία βάση, η μείωση της γραφειοκρατίας στις διοικητικές διαδικασίες και η θεσμοθέτηση κανονισμών για την αποτροπή εκμετάλλευσης των εργαζομένων από τους εργοδότες.
Τηλεργασία
Στο ίδιο πλαίσιο, άλλωστε, εντάσσεται και σειρά παρεμβάσεων που έχουν ήδη δρομολογηθεί από τον αρμόδιο υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση, στο πλαίσιο της αναβάθμισης του πληροφοριακού συστήματος «Εργάνη», με την προώθηση μέτρων όπως η λειτουργία του ψηφιακού ωραρίου και της ηλεκτρονικής κάρτας εργασίας. Και τέλος, υπάρχει και το σχέδιο νόμου για την τηλεργασία, που περιλαμβάνει μέτρα θωράκισης του θεσμού τής εξ αποστάσεως εργασίας, ως μορφής εργασίας με θετική επίδραση στην παραγωγικότητα των εργαζόμενων και με στόχο την καθιέρωσή της και στη μετά κορωνοϊό εποχή. Στο τελικό «πακέτο» αναμένεται να ενταχθούν επίσης παρεμβάσεις και στον συνδικαλιστικό νόμο 1264 «για τον εκδημοκρατισμό του συνδικαλιστικού κινήματος και την κατοχύρωση των συνδικαλιστικών ελευθεριών». Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνονται και στο εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που κατέθεσε η χώρα μας τον περασμένο Απρίλιο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και, μεταξύ άλλων, προβλέπουν αλλαγές στις άδειες που δικαιούνται οι συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι των εργαζομένων.
Υπερωρίες
Ιδίως στον «δύσκολο» τομέα των υπερωριών, τόσο ως προς τη χρήση τους όσο και ως προς τις γραφειοκρατικές διαδικασίες που απαιτούνται προκειμένου οι επιπλέον του συμβατικού ωραρίου ώρες απασχόλησης να δηλώνονται στο σύστημα, το προσχέδιο του πορίσματος των εμπειρογνωμόνων της επιτροπής Πισσαρίδη δείχνει τον δρόμο των αλλαγών. Συγκεκριμένα, περιγράφεται η ανάγκη και για εξορθολογισμό της χρήσης και του κόστους των υπερωριών. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, η ευελιξία στη χρήση υπερωριών είναι σημαντική για την οικονομική δραστηριότητα, όμως το κόστος των υπερωριών πρέπει να ευθυγραμμιστεί με εκείνο σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο υπουργείο Εργασίας δεν έχουν καταλήξει ακόμη στις οριστικές αποφάσεις ως προς το εύρος και την κατεύθυνση των αλλαγών. Θα αναμένουν άλλωστε και το οριστικό πόρισμα των «Σοφών», προκειμένου στη συνέχεια να νομοθετήσουν. Οι εισηγήσεις που δέχονται είναι πολλές, όπως η αύξηση του αριθμού των επιτρεπόμενων υπερωριών για παράδειγμα στη βιομηχανία ή και η αύξηση του επιτρεπόμενου ορίου υπερεργασίας, που αμείβεται φθηνότερα απ’ ό,τι η υπερωρία. Στο πλαίσιο, δε, της ευελιξίας, μεταξύ των σεναρίων που έχουν κατατεθεί είναι η διευθέτηση του χρόνου των υπερωριών σε ετήσια βάση, η δυνατότητα εργοδότη και εργαζομένου να συμφωνούν την «κάλυψη» της υπέρβασης του χρόνου απασχόλησης μιας ημέρας με αντίστοιχη μείωση σε άλλη ημέρα, ρεπό, πρόσθετη άδεια κ.λπ., κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου ή του εργοδότη, που ο αντισυμβαλλόμενος μπορεί να αρνηθεί μόνο για σοβαρό λόγο, καθώς και η θέσπιση συγκεκριμένων κριτηρίων για τον προσδιορισμό της έννοιας του διευθυντικού στελέχους που δεν θα δικαιούται υπερωρίες (έχει ελεύθερο ωράριο).
Μείωση γραφειοκρατίας
Παράλληλα, το προσχέδιο της έκθεσης Πισσαρίδη προβλέπει τον εξορθολογισμό των υποχρεώσεων υποβολής στοιχείων από τις επιχειρήσεις, καθώς διαπιστώνεται πως οι ισχύοντες κανονισμοί για την αποτροπή εκμετάλλευσης των εργαζομένων από τους εργοδότες έχουν οδηγήσει σε σειρά γραφειοκρατικών υποχρεώσεων εκ μέρους των εργοδοτών έναντι του κράτους. Οι υποχρεώσεις αυτές όμως είναι ορισμένες φορές αδύνατον να εκπληρωθούν, διαπιστώνουν οι ειδικοί και αναφέρονται ειδικά στην υποχρέωση για εκ των προτέρων ενημέρωση όσον αφορά στην υπερωριακή απασχόληση, σε περίπτωση μάλιστα κάλυψης εκτάκτων αναγκών. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τέτοιες υποχρεώσεις πρέπει να απλοποιηθούν και να εξορθολογισθούν. Στην αντίθετη περίπτωση, οδηγούν είτε σε περιορισμό της επιχειρηματικής δραστηριότητας είτε σε επέκταση «παράνομων» πρακτικών.
Ηλεκτρονική κάρτα εργασίας
Ηδη, στο πλαίσιο του «Εργάνη ΙΙ», το υπουργείο Εργασίας προωθεί την εφαρμογή του ψηφιακού ωραρίου, παράλληλα με τη χρήση της ηλεκτρονικής κάρτας εργασίας, που πιλοτικά αναμένεται να ξεκινήσει από επιχειρήσεις, όπως τράπεζες και σούπερ μάρκετ, προκειμένου στη συνέχεια να επεκταθεί σε επιχειρήσεις με περισσότερα από 50 άτομα προσωπικό και έως το τέλος του 2021 να τεθεί σε καθολική εφαρμογή.
Στην πράξη, τα ωράρια λειτουργίας των επιχειρήσεων και εργασίας των εργαζομένων, καθώς και κάθε τροποποίηση αυτών, θα δηλώνονται ψηφιακά, αυτόματα, ώστε η διασταύρωση και κατά συνέπεια ο έλεγχος από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας να γίνεται σε πραγματικό χρόνο.
