Κουρῆ Ἀναστασίας,
Φιλολόγου
Ἡ λέξη παιχνίδι σημαίνει τὴν ὀργανωμένη ἢ αὐθόρμητη ἀπασχόληση ἑνὸς ἀτόμου ἢ μιᾶς ὁμάδας, ποὺ ἀποβλέπει στὴ διασκέδαση καὶ τὴν ψυχαγωγία.
Σὲ κάθε παιχνίδι συμμετέχει τὸ σῶμα, ἀλλὰ καὶ τὸ μυαλὸ τοῦ συμμετέχοντος. Εἶναι τὸ μέσο γιὰ τὴν ψυχαγωγία τοῦ παιδιοῦ. Τὸ παιχνίδι συμβάλλει στὴν ἀγωγὴ καὶ στὴ σωματική, ψυχικὴ καὶ πνευματικὴ διάπλαση τοῦ παιδιοῦ. Μέσα ἀπ’ αὐτὸ γνωρίζει τὸν ἑαυτό του καὶ τὸν κόσμο γύρω του. Εἶναι μέσο ἐπικοινωνίας τόσο μὲ τοὺς συνομηλίκους του, ὅσο καὶ μὲ τοὺς μεγαλυτέρους. Μέσα ἀπὸ τὸ παιχνίδι ἀναπτύσσεται ἡ κοινωνικότητα τοῦ παιδιοῦ καὶ οἱ ἱκανότητές του.
Τὸ παιχνίδι, μὲ τὴν κατάλληλη καθοδήγηση ἑνὸς παιδαγωγοῦ, διεγείρει τὴ φαντασία, ἀναπτύσσει τὴν ἐφευρετικότητα καὶ συμβάλλει στὴ διάπλαση τοῦ χαρακτήρα τοῦ παιδιοῦ. Πολλὲς ἑρμηνεῖες ὑπάρχουν γιὰ τὴν προέλευση τοῦ παιχνιδιοῦ καὶ τὴν ἱστορική του ἐξέλιξη. Εἶναι σημαντικὸ νὰ τονίσουμε ὅτι ὅμοια καὶ ἀνάλογα παιχνίδια συναντᾶμε σὲ ὅλους τοὺς λαοὺς τῆς γῆς. Αὐτὸ ὀφείλεται στὸν κοινωνικό του χαρακτήρα καὶ τὸν καθοριστικό του ρόλο στὴ διανοητικὴ καὶ σωματικὴ ἀνάπτυξη τοῦ παιδιοῦ.
Ὁ Piaget, Σουηδὸς παιδοψυχολόγος καὶ φιλόσοφος, διακρίνει τρεῖς βασικὲς μορφὲς παιχνιδιοῦ:
Τὸ παιχνίδι ἄσκησης τῆς αἴσθησης καὶ τῆς νοημοσύνης.
Τὸ συμβολικὸ παιχνίδι (π.χ. τὸ παιδὶ ποὺ παίζει μὲ ἕνα κουτὶ σπίρτα, τὸ ὁποῖο βλέπει σὰν αὐτοκίνητο).
Τὸ παιχνίδι κανόνων, τὸ ὁποῖο ὅμως ἀπαιτεῖ ὑψηλότερο βαθμὸ προσαρμογῆς.
Τὸ παιδικό-ὁμαδικὸ παιχνίδι ἀπαιτεῖ συνήθως κίνηση καὶ διεκδίκηση. Δίνει χαρὰ καὶ ψυχικὴ πληρότητα. Κάνει τὰ παιδιὰ νὰ ἐπινοοῦν διεξόδους καὶ νὰ ἀναζητοῦν δημιουργικὲς παρεμβάσεις. Ἐπιλέγουν τοὺς συμπαῖκτες τους καὶ μαθαίνουν νὰ ἀντιμετωπίζουν τοὺς φόβους τους.
Πολὺ σημαντικὴ εἶναι ἡ παρέμβαση καὶ ἡ καθοδήγηση τῶν γονέων καὶ τῶν παιδαγωγῶν. Ἂν ἡ διαπαιδαγώγηση ποὺ ἀσκοῦν στὸ παιδὶ εἶναι σωστὴ καὶ στηρίζεται στὴν ἀγάπη, στὴν κατανόηση καὶ σ’ ὅ,τι πρεσβεύει ἡ ἑλληνορθόδοξη παράδοση, τότε τὸ παιδὶ θὰ ἀποκτήσει ἀπὸ μικρὴ ἡλικία σωστὲς σχέσεις μὲ τοὺς συνομηλίκους του καὶ θὰ δέχεται τὴν αὐθεντία τῶν γονέων καὶ τῶν παιδαγωγῶν του.
