Σταύρου Π. Καπλάνογλου
Μετά την ήττα του Υψηλάντη στη Μάχη του Δραγατσανίου (7 Ιουνίου 1821), η Επανάσταση στη Μολδοβλαχία φυλλορρόησε και παρά τις κάποιες αναλαμπές, έσβησε τον Σεπτέμβριο του 1821.
Οι αδερφοί Υψηλάντη μαζί με τον Γεώργιο Λασσάνη,είχαν συλληφθεί και βρισκόταν στις φυλακές της Αυστρίας.
Οι σύντροφοι τους συνέχισαν να πολεμούν, προσπαθώντας να περάσουν σε ελεύθερες, από τους Οθωμανούς περιοχές, σε καμιά περίπτωση όμως δεν έδειξαν διάθεση να παραδοθούν αμαχητί.
ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΣΚΟΥΛΕΝΙΟΥ
13 Ιουνίου του 1821- 17 Ιουνίου 1821,
Ο Καντακουζηνός συγκέντρωσε τους εναπομείναντες οπλαρχηγούς και τους διαθέσιμους άνδρες στο χωριό Στίγκα της Μολδαβίας και τους πρότεινε να περάσουν μέσω Σκουλενίου τον Προύθο και να αποβιβαστούν στη συνέχεια δια θαλάσσης στις ακτές της Βλαχίας.
Όταν όμως έφτασαν στο Σκουλένι προφασιζόμενος ότι ήθελε να δει τη μητέρα του, η οποία βρισκόταν εκεί κοντά, πέρασε τον Προύθο και τους εγκατάλειψε, αποδεικνύοντας τον πραγματικό λόγο της κίνησης αυτής. Από την απέναντι ακτή κάλεσε τους αξιωματικούς να περάσουν μεμονωμένα, γιατί δεν ήταν δυνατό να περάσουν ως ένα σώμα και δεν υπήρχε λόγος να συνεχίσουν τον αγώνα.
Αυτοί τον εξύβρισαν ως προδότη δειλό και λιποτάκτη, και δεν θέλησαν να εγκαταλείψουν τους 500 περίπου άνδρες τους.
Επέστρεψαν στο Σκουλένι και οχυρώθηκαν.
Οι Τούρκοι μπήκαν στο Ιάσιο στις 13 Ιουνίου του 1821.
Στο Σκουλένι οχυρώθηκαν οι οπλαρχηγοί Καρπενησιώτης, Ιντσές, Δαγκλιόστρος, Σταύρακας, Μάγκλαρης, Σφαέλος, Κοντογόνης, Σοφιανός, Καραγιώργης και Μπαρμπαλιάρης, ενώ αρχηγός όλων των Ελλήνων ορίστηκε ο Αθανάσιος Καρπενησιώτης.
Η σύγκρουση έγινε στις 17 Ιουνίου 1821, μπροστά στα μάτια των ρωσικών συνταγμάτων, που βρισκόταν από την άλλη μεριά του ποταμού, στο έδαφος που ελεγχόταν από το ρωσικό κράτος, με εντολή να μην παρέμβουν.
Τους επιτέθηκε πρώτος ο Κεχαγιάμπεης με 2000 πεζούς,4000 χιλιάδες ιππείς και 6 κανόνια.
Ο αγώνας ήταν άνισος και παρά το γεγονός ότι οι Τούρκοι προς στιγμών οπισθοχώρησαν, οι τουρκικές επιθέσεις επαναλαμβάνονταν επί 8 ώρες.
Οι 400 Έλληνες όλο και λιγόστευαν όλοι οι οπλαρχηγοί φονεύθηκαν. Μόνο ο Καραγιώργης διασώθηκε, αν και πληγωμένος, περνώντας στην απέναντι όχθη.
Έμεινε να πολεμάει ο Αθανάσιος Καρπενησιώτης. Όταν ο γενναίος καπετάνιος έριξε και τις τελευταίες βολές εναντίον των Τούρκων, πέταξε τα δύο πιστόλια του στο ποτάμι και κραδαίνοντας το σπαθί του όρμησε εναντίον των Τούρκων και έπεσε νεκρός.
Όλοι οι υπερασπιστές του Σκουλενίου έπεσαν νεκροί, μόνο λίγοι τραυματισμένοι σώθηκαν, αφού μεταφέρθηκαν στην απέναντι όχθη.
Οι συνολικές απώλειες της Μάχης στο Σκουλένι υπολογίζονται για μεν τους Έλληνες σε 300 νεκρούς και 50 τραυματίες, για δε τους Τούρκους σε 1.600 νεκρούς και 200 τραυματίες.
ΜΟΝΗ ΣΕΚΟΥ -Γεωργάκης Ολύμπιος και ο Φαρμάκης.
Μετά τις ήττες των επαναστατών στο Δραγατσάνι και το Σκουλένι, το κυριότερο επαναστατικό σώμα που απέμενε ήταν αυτό του Ολυμπίου, το οποίο είχε συνενωθεί με το τμήμα του Ιωάννη Φαρμάκη, αριθμώντας συνολικά 800 περίπου εκλεκτούς ιππείς.
Συναποφάσισαν να απομακρυνθούν από την περιοχή και να φτάσουν μέχρι τη Βεσσαραβία, από όπου θα μπορούσαν να βρουν κάποιο τρόπο να επιστρέψουν στην Ελλάδα.
Ο Ολύμπιος έκανε αυτή τη διαδρομή πάνω σε φορείο, καθώς ήταν άρρωστος από τις ταλαιπωρίες και τη λύπη του.
Τελικά, έμειναν μαζί με τους Ολύμπιο και Φαρμάκη, μόνο 350 περίπου πολεμιστές, με τους υπόλοιπους, ιδιαίτερα όσους προέρχονταν από γειτονικά μέρη, να εγκαταλείπουν τον αγώνα.
Οι δύο οπλαρχηγοί κατευθύνθηκαν στη Μονή Σέκου, η οποία απείχε 24 ώρες από το Ιάσιο.
Στην αρχή, ο Σελήχ πασάς έστειλε εναντίον τους 300 ιππείς οι οποίοι έπεσαν σε ενέδρα τμήματος ανδρών του Φαρμάκη, με αποτέλεσμα 200 Τούρκοι νεκροί και 3 αιχμάλωτοι.
Από αυτούς οι Έλληνες έμαθαν πως μεγάλη εχθρική δύναμη πλησίαζε στη Μονή, πράγμα που τους έβαλε σε σκέψεις να την εγκαταλείψουν. Από τους αρχηγούς, ο Ολύμπιος ήταν υπέρ της διάσχισης της Μολδαβίας με κατεύθυνση τη Βεσσαραβία.
Ο Φαρμάκης θεωρούσε πως το σχέδιο ήταν αδύνατο να υλοποιηθεί λόγω του μεγάλου αριθμού Τούρκων στρατιωτών στην περιοχή. Αντ’ αυτού πρότειναν τη διαφυγή στην Αυστρία, της οποίας τα σύνορα ήταν κοντά.
Ωστόσο, ο Ολύμπιος δεν δεχόταν να τους ακολουθήσει καθώς πίστευε ότι οι Αυστριακοί θα τους συνελάμβαναν. Τελικά, από αίσθημα αλληλεγγύης, έμειναν όλοι στη Μονή.
ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΛΙΒΑΔΙ
Στις 8 Σεπτεμβρίου το κύριο εχθρικό σώμα άρχισε να κατεβαίνει προς τη Μονή μέσω εκείνων των μονοπατιών, έχοντας ντόπιους οδηγούς.
Για να τους αντιμετωπίσει, ο Ολύμπιος έβαλε τους άνδρες του στις επάλξεις της μονής, από όπου πυροβολούσαν τους Τούρκους, μη επιτρέποντάς τους να μπουν.
Εν τω μεταξύ, ο Φαρμάκης με τους άντρες του, οι οποίοι είχαν αποκοπεί καθώς φρουρούσαν την είσοδο της κοιλάδας, κατάφεραν το βράδυ της 8ης Σεπτεμβρίου να μπουν στη κοιλάδα που οδηγούσε στο Μοναστήρι.
Έτσι, από το πρωί της 9ης Σεπτεμβρίου άρχισε η πλήρης πολιορκία της Μονής από τους Τούρκους, οι οποίοι διέθεταν και ένα κανόνι .
Ο Γεωργάκης Ολύμπιος, αρνούμενος να συνδιαλλαγεί με τους Τούρκους, ζήτησε από τους συντρόφους του να φύγουν, όσοι ήθελαν να γλυτώσουν, από το κωδωνοστάσιο.
Αλλά κανείς δεν έφυγε. Τότε, πυροβόλησε ένα βαρέλι με πυρίτιδα και ανατίναξε το κωδωνοστάσιο, συμπαρασύροντας και Τούρκους που βρέθηκαν εκεί κοντά
ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΑΡΜΑΚΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΛΑΣΤΗ
Μαρτυρικό τέλος, φρικτότερο μάλιστα, είχε μετά από λίγες μέρες ο συναγωνιστής του Γεωργάκη στη Μονή του Σέκου,από την Βλάστη Κοζάνης ήρωας Γιάννης Φαρμάκης και θείος του Γ. Κασομούλη.
Μετά από ηρωική αντίσταση και σκοτωμό εκατοντάδων Τούρκων, αρνούμενος να συμβιβαστεί με τους αφερέγγυους εχθρούς που έστειλαν Αυστριακό διπλωμάτη ,να συζητήσουν τους όρους παράδοσης, στερημένος τροφές και πολεμικά εφόδια υπέκυψε στις προτροπές του Αυστριακού και παρά τις αμφιβολίες του προκειμένου να διασωθούν οι άνδρες που απέμειναν και παραδόθηκε.
Αλλά, όπως το περίμενε οι Τούρκοι δε σεβάστηκαν τη συμφωνία παράδοσης.
Τους άνδρες τους τους σκότωσαν και τον ίδιο τον έστειλαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου αποκεφαλίστηκε με εντολή του Σουλτάνου. . Έτσι, έσβησε η επτάμηνη πορεία της Ελληνικής Επανάστασης στη Μολδοβλαχία.».
ΠΟΙΕΣ ΗΤΑΝ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΗΡΩΙΚΟ ΓΕΩΡΓΑΚΗ ΟΛΥΜΠΙΟ
Τις αιτίες της αποτυχίας εκείνης της προσπάθειας την αφήνουμε σε ένα από τους πρωταγωνιστές της μάχης στην μονή Σέκου τον Γεωργάκη Ολύμπιο, που λίγες ημέρες πριν έγραψε σε ένα γράμμα απευθυνόμενος προς τους συμπολεμιστές του .
«Ανδρείοι Έλληνες! ΄Oλoι μας, ευγενείς αδελφοί, υποκύψαμε σε μια τρομερή μοίρα. Από τους ομοδόξους γείτονές μας εκείνοι που μας υποσχέθηκαν βοήθεια μας εγκατέλειψαν, οι άλλοι με συκοφαντίες εχαρακτήρισαν σαν έγκλημα τους αιματηρούς αγώνες μας για τη θρησκεία μας και την ύπαρξη μας! Ψηλά το κεφάλι αδέρφια! Δείξτε πως είστε αντάξιοι των προγόνων σας. Έσώσαμε εν τούτοις την τιμή μας.
Ή Ευρώπη εγνώρισε τους γιους της Ελλάδας ! Ή βοήθεια που υποσχέθηκε ή Ρωσσία έρχεται αργά για μας, Εμπρός αδέρφια! Ας πεθάνωμε κοιτάζοντας άφοβα το θάνατο στα μάτια. Ζήτω ή θρησκεία και ή ελευθερία της Ελλάδας ! Θάνατος στους βαρβάρους.
ΓΙΩΡΓΑΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΟΣ».
Η συνέχεια ……
Στην επόμενη δημοσίευση η σύλληψη και η φυλάκιση του Αλέξανδρου Υψηλάντη και των συντρόφων μεταξύ των οποίων και ο Γεώργιος Λασσάνης από τις Αυστριακές αρχές, παρά την αντίθετη διαβεβαίωση και η παραμονή τους για 7 περίπου χρόνια στις φυλακές και ο θάνατος του λίγους μήνες, μετά την αποφυλάκιση του (στο πλευρό του μέχρι την τελευταία στιγμή ο Λασσάνης)…..
