Ήθελε να κατανοήσει την αρχαία ελληνική σκέψη και να έρθει σε επαφή με τα έργα αυτών που την εκπροσωπούσαν, τους σοφούς και δασκάλους, που πρώτοι πίστεψαν ότι πίσω από όλες τις αλλαγές και τις ανατροπές στη φύση υπάρχει κάτι, που υπάρχει από πάντα, ένα ορισμένο πρωταρχικό στοιχείο, η αιώνια ουσία.
Αυτή για το Θαλή ήταν το νερό, για τον Αναξιμένη ο αέρας, για τον Ηράκλειτο η φωτιά και για τον Αναξίμανδρο το άπειρο.
Σε όλες τις συζητήσεις του για τους φιλοσόφους της αρχαίας Ελλάδας, τους οποίους θεωρούσε ότι πρωτοτύπησαν, μιλούσε πάντα με ενθουσιασμό, αλλά και παθιασμένα, όταν οι συνομιλητές του εξέφραζαν αντιρρήσεις και αμφισβητούσουν τις απόψεις του.
Κάποιοι από την παρέα, θεωρούσαν πως η αρχαία ελληνική σκέψη δεν μπορεί να θεωρείται πρωτότυπη, όταν είναι γνωστό πως οι εκφραστές της είχαν ταξιδέψει, σχεδόν όλοι, στην Ανατολή και συναναστράφηκαν με τους εκεί ιερείς και τους σοφούς της εποχής εκείνης. Πρώτος και καλύτερος, ο θεωρούμενος και ως πατέρας της ελληνικής φιλοσοφίας, ο Θαλής ο Μιλήσιος, νέος ακόμα είχε ταξιδέψει στην Ανατολή, όπου ήρθε σε επαφή με τις θρησκείες και τη σοφία των ανατολικών λαών και μάλιστα μεταξύ των άλλων μελέτησε τη γεωμετρία των Αιγυπτίων και την αστρονομία της Μεσοποταμίας.
Ο αντίλογος, λοιπόν, στην άποψή του στηριζόταν στο εύλογο ερώτημα, πως είναι δυνατόν να θεωρείται η αρχαία ελληνική φιλοσοφία κάτι καινούργιο και πρωτοφανέρωτο στον τότε κόσμο, αφού προϋπήρξε η παράδοση της Ανατολής, την οποία παρέλαβαν οι Έλληνες; Η μήπως δεν είναι αλήθεια ότι οι ανατολικές θρησκείες είχαν απαντήσει με διάφορους τρόπους στα κοσμογονικά ερωτήματα (πως έγινε ο κόσμος και ποια είναι τα στοιχεία που τον αποτελούν), ενώ η πολυθεϊστική θρησκεία των Ελλήνων δεν είχε διατυπωμένα γενικά και καθαρά κοσμογονικά ερωτήματα;
Υπήρχε, όμως, και μια τρίτη άποψη στην παρέα, σύμφωνα με την οποία το τεχνητό αυτό δίλλημα για την πρωτιά μεταξύ ελληνικής και ανατολικής σκέψης είναι δίχως νόημα και μάλιστα εκτός από τεχνητό είναι και παραπλανητικό, αφού στην πραγματικότητα το όλον πνευματικό δυναμικό της ανθρωπότητας πηγάζει από την πηγή που διαμόρφωσε αυτή η συνένωση Ελλήνων και Ανατολής μέσα από μια διαλεκτική διαδικασία και λειτουργία των λαών εκείνης της εποχής, μέσα στα πλαίσια πάντα της αναπόφευκτης συνάντησης και επικοινωνίας.
Αυτή ήταν μια άποψη γέφυρα στις τότε σφοδρές διαλογικές «συγκρούσεις» γύρω από την πρωτοκαθεδρία στον αρχαίο κόσμο, μεταξύ ελληνικής και ανατολικής φιλοσοφίας.
Ηλίας Κ Μάρκου
iliaskmarkou@yahoo.gr