Η ανάπτυξη της περιφέρειας μέσα από τους ΟΤΑ. Γράφει η Όλγα Κούρτογλου – υποψήφια Δημοτική Σύμβουλος με το συνδυασμό του υποψηφίου δημάρχου Κοζάνης Λάζαρου Μαλούτα

Η μακρόχρονη  κρίση η οποία πλήττει την χώρα μας, εκτός  από  την καρατόμηση  της αγοράς στα μεγάλα αστικά κέντρα αποτέλεσε την εξασθένιση  ενός βασικού πυλώνα της εθνικής οικονομίας, την περιφέρεια. Η αποδυνάμωση της ελληνικής περιφέρειας αποτελεί ένα τεράστιο πρόβλημα το οποίο  η Ελλάδα καλείται να αντιμετωπίσει. Την επαλήθευση της δυσχερούς αυτής κατάστασης επισφραγίζει και   η τελευταία έρευνα της Eurostat που κατατάσσει πλήθος περιοχών της ελληνικής επικράτειας στο γκρουπ των φτωχότερων περιοχών της Ε.Ε.

Όλες οι εκτιμήσεις γύρω από την συγκεκριμένη έρευνα συνηγορούν στην τοποθέτηση πως η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας  βρίσκεται μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Μια μετατόπιση του οικονομικού ενδιαφέροντος από το κέντρο προς την περιφέρεια  με βασικό θεμέλιο την καινοτομία αλλά και τη δύναμη της τεχνογνωσίας στον πρωτογενή τομέα, μπορεί να αποτελέσει την κινητήρια δύναμη.

Όλα αυτά υπό την αιγίδα των Οργανισμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.  Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, αφού υπάγονται στο κράτος παρόλο που έχουν διοικητική αυτονομία. Η μέριμνά και οι δράσεις τους αφορούν συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές, οι οποίες βρίσκονται υπό την εποπτεία τους, κατά συνέπεια και συγκεκριμένους πληθυσμούς. Η στενή σχέση ανάμεσα στον κάθε Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την τοπική κοινωνία έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη κατανόηση του ιδιαίτερου χαρακτήρα και την ερμηνεία της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας της,  των αντιλήψεων και των στάσεων της. Έτσι, η πολιτική που αναπτύσσεται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και περιορίζεται στα στενά όρια της περιοχής της ευθύνης της βρίσκεται σε συνάρτηση με τις ανάγκες και τις δυνατότητές της τελευταίας και θα βοηθήσει να επιτευχθούν ταχύτατοι ρυθμοί ανάπτυξης (Τριανταφυλλοπούλου Α., Οι επιχειρήσεις των οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Νομικό πλαίσιο, οργάνωση, λειτουργία, εμπειρικά στοιχεία, 2004, Αθήνα, Εκδόσεις Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης: σελ. 55-59)..

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ασκείται σε δύο επίπεδα: δημοτικά και περιφερειακά. Ο Δήμος αποτελεί τον πρώτο βαθμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και μπορεί να αποτελείται  από μια πόλη ή να προκύπτει από την συνένωση μικρότερων κοινοτήτων. Τόσο οι θέσεις των δημάρχων και των αντιδημάρχων, όσο κι εκείνες των δημοτικών συμβούλων καταλαμβάνονται από αιρετά πρόσωπα με περιορισμένη θητεία διάρκειας πέντε ετών.  Από την άλλη πλευρά, η Περιφέρεια αποτελεί την δευτεροβάθμια μορφή άσκησης Τοπικής Αυτοδιοίκησης και έχει την ευθύνη μιας ευρύτερης εδαφικής περιοχής. Τα ανώτατα μέλη της επιλέγονται επίσης μέσω της εκλογικής διαδικασίας κι έχουν περιορισμένη θητεία. Επιπλέον, η κάθε Περιφέρεια έχει διοικητική ανεξαρτησία και συντάσσει ανεξάρτητο προϋπολογισμό. Πως θα μπορούσαν ωστόσο οι ΟΤΑ να συμμετέχουν στην ανάπτυξη της περιφέρειας;

Αρχικά   έχουν την δυνατότητα να ιδρύουν δημοτικές κοινωφελείς επιχειρήσεις και να οργανώνουν προγράμματα επιμόρφωσης πολιτών, εθελοντισμού ή πολιτισμού. Επιπρόσθετα, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης ασχολούνται με δράσεις που αφορούν στο περιβάλλον, στην παιδεία, στην υγεία, στην κοινωνική ένταξη, στην πρόνοια, στην απασχόληση και στην επιχειρηματικότητα. Παρόλα αυτά, κάθε Οργανισμός μπορεί να εξειδικεύσει τις δράσεις του ώστε να εξυπηρετούνται η ανάγκες της συγκεκριμένης κοινότητας ιδρύοντας ιδιαίτερους συλλόγους και φορείς δημοσίου δικαίου, αλλά και οργανώνοντας πρωτότυπα προγράμματα δράσης. Μάλιστα, οι Οργανισμοί έχουν το δικαίωμα να ιδρύουν περισσότερους από έναν φορείς ή συλλόγους ίδιου ή παρόμοιου σκοπού, προκειμένου να εξειδικεύσουν τις προσπάθειές τους και να καλύψουν μεγαλύτερο πληθυσμιακό εύρος (Τριανταφυλλοπούλου Α., (2004), «Οι επιχειρήσεις των οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Νομικό πλαίσιο, οργάνωση, λειτουργία, εμπειρικά στοιχεία» σ. 39, Αθήνα, Εκδόσεις Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης).

Επιπλέον, λόγω της δημοκρατικής και της κοινωνικής της δράσης η Τοπική Αυτοδιοίκηση αναδείχθηκε ως ο κατεξοχήν δημόσιος φορέας προώθησης της ισότητας και της αλληλεγγύης. Από πλευράς οικονομικών πόρων, οι Οργανισμοί ενισχύονται οικονομικά από τον ευρύτερο κρατικό μηχανισμό, από την αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων που διατίθενται για συγκεκριμένες δράσεις.

Σε πολλές περιπτώσεις οι Οργανισμοί είναι δυνατόν να παραχωρούν κάποιες από τις αρμοδιότητές τους σε ιδιώτες και νομικά πρόσωπα, είτε με την αμοιβαία συμμετοχή της στις διάφορες δράσεις είτε μέσω της ίδρυσης άλλων φορέων στους οποίους ανατίθεται η ολοκλήρωση ενός σκοπού. Η ανάθεση πραγματοποιείται μέσω «συμβάσεων ανάθεσης έργου» και γίνονται με δημοκρατικό τρόπο μόνο αφότου δημοσιευθεί κάποια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος και επιλεγεί ο κατάλληλος φορέας ή ιδιώτης ανάλογα  με  το έργο του ή την μειοδοτική του προσφορά. Τέτοιες αναθέσεις έχουν περιορισμένο εύρος, προκαθορισμένα καθήκοντα, σαφείς υποχρεώσεις και σύντομη διάρκεια (Τριανταφυλλοπούλου Α., (2004), «Οι επιχειρήσεις των οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Νομικό πλαίσιο, οργάνωση, λειτουργία, εμπειρικά στοιχεία» σ. 43-45), Αθήνα, Εκδόσεις Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης).

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι παρά την διοικητική τους αυτοτέλεια και το δικαίωμα τους να καταμερίζουν οι ίδιοι τους οικονομικούς τους πόρους βάσει των τρέχουσων  αναγκών, οι Οργανισμοί είναι υποχρεωμένοι να τηρούν την ισχύουσα κρατική νομοθεσία και να λαμβάνουν υπόψη τις υποδείξεις της ανώτατης διοίκησης σε θέματα υπερτοπικά.