Εικοσιπέντε περιστατικά καρκίνου του στομάχου ανά 100.000 άνδρες και περίπου τα μισά ανά 100.000 γυναίκες, είναι η συχνότητα του καρκίνου του στομάχου, ενός από τους πιο συχνούς στη Δυτική Ευρώπη, με τα ποσοστά να αυξάνουν κατακόρυφα μετά την 6η δεκαετία της ζωής και να δεκαπλασιάζονται σχεδόν μετά την ηλικία των 80 ετών.
Δεν θα πρέπει όμως να παραβλέψουμε το γεγονός πως διεθνώς παρατηρείται μια τάση ελάττωσης της συχνότητας της νόσου, ενώ συγχρόνως παρατηρείται και μια τάση «μετακίνησης» της εντόπισης του καρκίνου από το άντρον του στομάχου στη γαστροοισοφαγική συμβολή.
Τα αδενοκαρκινώματα αποτελούν τη μεγάλη πλειοψηφία, με μικρότερα ποσοστά στα λεμφώματα και σε ελάχιστη συχνότητα οι στρωματικοί και νευροενδοκρινικοί όγκοι.
Πού οφείλεται ο καρκίνος του στομάχου
Οι διατροφικές συνήθειες αποτελούν τον συνήθη ύποπτο μαζί με τη λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, αλλά και σε μικρό ποσοστό με αιτιολογία οικογενή γενετική προδιάθεση.
Σημαντική παράλληλα θεωρείται και η συσχέτιση καπνίσματος και καρκίνου του οισοφάγου και του θόλου του στομάχου, ενώ η βιταμίνη C που περιέχεται σε αρκετά φρούτα και η β-καροτίνη είναι αντιοξειδωτικές ουσίες και πιστεύεται ότι προστατεύουν έναντι της νόσου, με αποτέλεσμα να παρατηρείται χαμηλότερη επίπτωση σε ανθρώπους, που καταναλώνουν πολλά φρούτα και λαχανικά.
Αντίθετα επιβαρυντική θεωρείται η για μεγάλο χρονικό διάστημα συχνή κατανάλωση αλλαντικών, παστών ψαριών, τουρσιών κτλ.
Κλινική Εικόνα
Ο καρκίνος του στομάχου πολλές φορές έχει άτυπα συμπτώματα που ενδεχόμενα να παρατηρούνται και σε άλλες ασθένειες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να καθυστερείται η διάγνωση με επιπτώσεις στην μετέπειτα εξέλιξη της νόσου. Τα συμπτώματα αυτά είναι η δυσπεψία, η ανορεξία, το πρώιμο αίσθημα κορεσμού και η απώλεια βάρους. Σε προχωρημένες βέβαια μορφές η αιμορραγία και τα αποφρακτικά συμπτώματα (δυσφαγία – εμετός) οδηγούν σε γρηγορότερη διάγνωση.
Διάγνωση
Η πλήρης διάγνωση απαιτεί ένα ολοκληρωμένο πρωτόκολλο εξετάσεων που περιλαμβάνουν ενδοσκόπηση του ανώτερου πεπτικού, λήψη βιοψιών, ενδοσκοπική υπερηχοτομογραφία (EUS) για την εκτίμηση του βάθους της διηθήσεως του οργάνου, αξονική τομογραφία για την αναζήτηση μεταστάσεων και διαγνωστική λαπαροσκόπηση για τον καθορισμό της ριζικότητας της χειρουργικής επέμβασης που θα ακολουθήσει, με τη ριζική εκτομή να κυμαίνεται από 40-60%.
Αντιμετώπιση
Σε περιπτώσεις που είναι εφικτή, η μόνη μέθοδος που είναι δυνητικά ικανή να θεραπεύσει τον καρκίνο του στομάχου είναι η ριζική χειρουργική αντιμετώπιση που ανάλογα με την εντόπιση του νεοπλάσματος μπορεί να περιλαμβάνει ολική ή υφολική γαστρεκτομή, αφαίρεση του μείζονος επιπλόου και συναφαίρεση των λεμφαδένων.
Πρόβλεψη – Εξέλιξη της νόσου
Η κακοήθεια του στομάχου αποτελεί δυστυχώς μία από τις πλέον ύπουλες μορφές καρκίνου, λόγω του ότι η συμπτωματολογία είναι τις περισσότερες φορές ήπια, μη ειδική και εύκολα παραπλανεί τον ασθενή μέσα στα συνήθη καθημερινά παρουσιαζόμενα γαστρικά ενοχλήματα.
Ο καρκίνος του στομάχου εξελίσσεται γρήγορα τοπικά και αργότερα μέσω των λεμφαδένων προς κύρια όργανα όπως το ήπαρ.
Η πρόγνωση για την 5ετή επιβίωση από τη νόσο εξαρτάται αποκλειστικά από το στάδιο της αρχικής διάγνωσης και κυμαίνεται από το 70% για το αρχικό πρώτο στάδιο έως το 4% για το τέταρτο στάδιο, με τον μέσο όρο να είναι γύρω στο 29%.
Γιώργος Σάμπαλης
Γενικός Χειρουργός-Λαπαροσκόπος
Μέλος Διοικητικού Συμβουλίου Ελληνικής Εταιρείας Ενδοσκοπικής Χειρουργικής
