Η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και το αναμενόμενο «κλείσιμο» της τρίτης, δημιουργούν ένα νέο τοπίο στην προσπάθεια οικονομικής ανάκαμψης της χώρας. Στην ιστορική αυτή προσπάθεια σημαντική είναι η συμβολή του πολιτισμού. Η στιγμή είναι ιστορική και η συγκυρία μοναδική. Η κυβέρνηση της αριστεράς οφείλει να υπεραπιστεί την καταγωγή της, που είναι άρρηκτα δεμένη με τον πολιτισμό.
Η εκλογική επικράτηση της αριστεράς υπήρξε συνείδηση και ανάγκη της κοινωνίας. Μια επιλογή που μας υποχρεώνει να οδηγήσουμε τη χώρα σε δομικές αλλαγές , αρνούμενοι το διαχειριστικό μοντέλο. Να αντιπαρατεθούμε σε διαχρονικούς μηχανισμούς που καθηλώνουν κάθε έννοια εξέλιξης , διαιωνίζοντας ένα μοντέλο κράτους- εχθρού των κοινωνικών συμφερόντων.
Ο πολιτισμός επί δεκαετίες υπήρξε για κάποιους αναγκαίο κακό και για άλλους ένα ακόμη σύνθημα . Σήμερα, φαντάζει ως το μεγάλο αναξιοποίητο όπλο της κυβέρνησης.
Αν ανατρέξουμε στους οικονομικούς κωδικούς του Υπουργείου Πολιτισμού, θα διαπιστώσουμε πως –διαχρονικά- «ευχαρίστως» επαναλαμβάνονται, με ποσά που αυξομειώνονται ανάλογα με την εκάστοτε συγκυρία, ανάγοντας την σκοπιμότητα σε εθνική πολιτιστική πολιτική.
Χρειαζόμαστε μια νέα εθνική πολιτιστική πολιτική!
Το νέο τοπίο στο χώρο του πολιτισμού, δεν απαιτεί απαραιτήτως χρήματα, αλλά πολιτική βούληση, σχέδιο και κυρίως όραμα. Οι έννοιες «επαναπροσδιορισμός», «διάλογος», «όραμα», πρέπει να εμπεριέχονται σε κάθε πολιτική επιλογή.
Οφείλουμε να απαντήσουμε με ειλικρίνεια [και γνώση] σε σοβαρά ερωτήματα:
– Γιατί συνεχίζουμε να επιχορηγούμε εποπτευόμενους φορείς πολιτισμού Αθηνών και Θεσσαλονίκης, με ποσά τριάντα φορές μεγαλύτερα από όσα επιχορηγείται στο σύνολό της η ελληνική περιφέρεια;
– Μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη χωρίς πολιτική αποκέντρωσης;
– Γιατί συνεχίζεται ο θεσμός των περιφερειακών θεάτρων, όταν εδώ και χρόνια δεν υφίσταται; Τι θα τον διαδεχτεί;
– Θα συνεχιστεί η λειτουργία προβληματικών θεσμών αλλάζοντας απλά, συμβούλια και διευθυντές, δημιουργώντας συγκρούσεις εκεί όπου δεν υπάρχει έργο;
– Θα συνεχιστεί το φαινόμενο των [άκριτων] επιχορηγήσεων-«συσσίτιο», ως υιοθέτηση «πολιτικής επιλογής» ενός ξεπερασμένου διαχειριστικού μοντέλου;
– Στην εποχή της επανάστασης της ψηφιακής τεχνολογίας, πόσα χρόνια απαιτούνται για την υλοποίηση προγράμματος ηλεκτρονικού εισιτηρίου στους αρχαιολογικούς χώρους;
– Τι γίνεται με τις Ακαδημίες Τεχνών και τι με την καλλιτεχνική εκπαίδευση;
– Ο πολιτισμός είναι υπόθεση ενός υπουργού, περισσότερο ή λιγότερο εμπνευσμένου, ή ίσως το άθροισμα των επιλογών και του διαλόγου μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων, που από καιρό θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί;
Η χώρα αλλάζει σελίδα, αναζητεί νέο βηματισμό, νέες αντιλήψεις, νέες ιδέες, ειλικρίνεια και διάλογο, διεύρυνση κοινωνικών συμμαχιών.
Η Ελλάδα μπορεί να γίνει ελκυστικός προορισμός για κάθε καλλιτέχνη, δημιουργό και επισκέπτη. Ένα παγκόσμιο κέντρο πολιτισμού.
Η δημιουργία εθνικού σχεδίου-χάρτη πολιτισμού, είναι επιβεβλημένη.
Ένα σχέδιο-χάρτης όπου:
-Κάθε περιφέρεια θα φιλοξενεί ένα νέο σημαντικό διεθνή θεσμό, σχετικό με τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, συνδέοντάς τον με τα πανεπιστήμια, τον τουρισμό, την ανθρωπογεωγραφία, αλλά και τα προιόντα που παράγει.
– Δημιουργούνται οι προυποθέσεις προσέλκυσης δημιουργών από κάθε σημείο του πλανήτη.
– Αξιοποιείται το φυσικό πλεονέκτημα της χώρας να αναδειχτεί σε κέντρο υποδοχής και παραγωγής διεθνών κινηματογραφικών ταινιών.
– Επαναπροσδιορίζεται και εκσυγχρονίζεται η λειτουργία σημαντικών θεσμών.
– Θεσμοθετείται η συμμετοχή νέων σημαντικών δημιουργών στην λήψη αποφάσεων και στην διοίκηση σημαντικών θεσμών.
– Οι τόποι εξορίας, αναδεικνύονται, σε χώρους μνήμης και πολιτισμού.
– Η υψηλού επιπέδου καλλιτεχνική εκπαίδευση θα αποτελεί συνειδητή επιλογή και δικαίωμα κάθε νέου ανθρώπου.
– Συνδέεται αυτονόητα ο πολιτισμός με τον τουρισμό, δημιουργώντας κοινά προγράμματα δράσεων και επικοινωνίας.
Προυπόθεση για αυτά, που ενδεικτικά αναφέρονται πιο πάνω, είναι η ανάγκη έναρξης Εθνικού διαλόγου και η δημιουργία εθνικού κέντρου σχεδιασμού, ικανού να παράξει ιδέες, θεσμούς, συνέργειες, έσοδα, θέσεις εργασίας.
Η άμεση δημιουργία Γραμματείας Σύγχρονου Πολιτισμού, θα βοηθήσει στην ανάπτυξη, με σύγχρονους όρους.
Πολλά θα μπορέσουν να αλλάξουν, όταν συναντηθούν οι δημιουργικές δυνάμεις της χώρας σε έναν «εκ βαθέων» διαρκή διάλογο, όπου ο ρόλος της πολιτείας θα είναι να εμπνέει, να συνθέτει, να θεσμοθετεί.
*Ο Θέμης Μουμουλίδης είναι σκηνοθέτης
και βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ στην Π.Ε.Κοζάνης