Υπέρταση: Πώς να τη διαχειριστείτε το καλοκαίρι
Η αρτηριακή υπέρταση είναι μια κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από αυξημένη πίεση του αίματος που κυκλοφορεί στις αρτηρίες άνω των φυσιολογικών επιπέδων, σε σημεία που μακροχρόνια συνεπάγονται αύξηση του κινδύνου ασθένειας και θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα.
Πρόκειται για ένα αρκετά διαδεδομένο πρόβλημα στις μέρες μας, το οποίο συχνά παραγνωρίζεται από τους πάσχοντες, καθώς για αρκετό καιρό μπορεί να μην εμφανιστούν συμπτώματα.
Μπορεί να την εκδηλώσει οποιοσδήποτε ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή φυλής, με τις εκτιμήσεις να δείχνουν πως ένας στους τέσσερις ενήλικες έχουν υπέρταση. Όταν αυτή εκδηλωθεί, συνήθως παραμένει για την υπόλοιπη ζωή του ασθενούς, ωστόσο ο έλεγχος και η αποτροπή της είναι εφικτή με τα κατάλληλα μέτρα.
Η αρτηριακή πίεση παρουσιάζει εποχιακή διακύμανση, με τις τιμές της να είναι χαμηλότερες το καλοκαίρι απ’ ότι τον χειμώνα, αλλά μόνο τη μέρα – και αυτό είναι κάτι που πρέπει να έχουν κατά νου ορισμένες ομάδες του πληθυσμού.
Οι ζεστοί μήνες του καλοκαιριού είναι μία περίοδος όπου η αρτηριακή πίεση και ιδίως η συστολική (ο μεγάλος αριθμός στη μέτρηση) τείνει να μειώνεται κατά μέσο όρο κατά 5-10 mmHg, γεγονός το οποίο αποδίδεται τόσο σε περιβαλλοντικούς παράγοντες όσο και στον τρόπο ζωής.
Λόγω της ζέστης προκαλείται αυξημένη εφίδρωση με αποβολή ηλεκτρολυτών (ιδίως νατρίου) και αγγειοδιαστολή, με αποτέλεσμα να μειώνεται η πίεση σε όσους εκτίθενται στον ήλιο, ιδίως τις ώρες της μεγάλης ηλιοφάνειας. Ρόλο παίζει και η έκθεσή μας στον ήλιο καθαυτή, καθώς οδηγεί στη σύνθεση δύο ουσιών (της βιταμίνης D και της παραθορμόνης) που επηρεάζουν τα επίπεδα της πίεσης.
Σε ό,τι αφορά τον τρόπο ζωής, η βελτίωση της διατροφής (π.χ. για αδυνάτισμα ενόψει εμφάνισης στην παραλία ή/και για καλύτερη αντιμετώπιση της ζέστης), η αυξημένη καθημερινή φυσική δραστηριότητα (κυρίως με το κολύμπι ή/και τους περιπάτους) και η ελάττωση του άγχους λόγω διακοπών και χαλάρωσης είναι παράγοντες που ευνοούν τη μείωση της πίεσης.
Ύποπτα συμπτώματα
Αν και η μείωση της αρτηριακής πίεσης το καλοκαίρι είναι συνήθως μικρή και ασκεί ευεργετικές επιδράσεις στον οργανισμό, υπάρχουν ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες που μπορεί να παρουσιάσουν μεγαλύτερες μειώσεις και έτσι να εκδηλώσουν υποτασικά συμπτώματα.
Στις ομάδες υψηλού κινδύνου για υπόταση συμπεριλαμβάνονται οι ηλικιωμένοι, οι πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη, οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια και οι υπερτασικοί με δύσκολα ρυθμιζόμενη πίεση.
Η υπόταση εκδηλώνεται με ζάλη, καταβολή δυνάμεων, ανορεξία και αίσθημα παλμών. Ο κίνδυνος εμφάνισής της είναι υψηλότερος όταν υπάρχουν απότομες και ακραίες μεταβολές της θερμοκρασίας, διότι οι προσαρμοστικοί μηχανισμοί του οργανισμού των υπερτασικών δεν λειτουργούν καλά. Το ίδιο ισχύει και όταν συνυπάρχει αυξημένη περιβαλλοντική θερμοκρασία με υψηλά επίπεδα υγρασίας και ατμοσφαιρική ρύπανση.
Τι συμβαίνει τη νύχτα
Το καλοκαίρι πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η πίεση στη διάρκεια της νύχτας αυξάνεται, κυρίως λόγω μικροπροβλημάτων στην ποιότητα του ύπνου εξαιτίας της ζέστης. Αν λοιπόν ένας ασθενής μειώσει ή δεν πάρει επί ημέρες τα φάρμακά του δίχως να έχει ενημερώσει τον γιατρό του κινδυνεύει το βράδυ να βρεθεί με μια κρίση υπέρτασης. Γι’ αυτό και σε κάθε περίπτωση που ο υπερτασικός επιχειρήσει αλλαγές στη φαρμακευτική αγωγή του θα χρειαστεί ιατρική συμβουλή.
Γενικές οδηγίες
Η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης το καλοκαίρι επιβάλλει ο ασθενής:
– Να αποφεύγει τις ακραίες συμπεριφορές όσον αφορά την διατροφή και την άσκηση (π.χ. να μένει όλη μέρα νηστικός και να τρώει μία φορά το βράδυ).
– Να κάνει πολλά και μικρά γεύματα μέσα στην ημέρα, να αποφεύγει τα βαριά, γεμάτα λίπη γεύματα και να προτιμάει τις σαλάτες με λίγο λάδι, λαχανικά, ψητά και φρούτα, διότι ο στόχος είναι να παράγει ο οργανισμός λίγη θερμότητα και να αποβάλλει πολλή, ώστε να δροσίζεται.
– Να πίνει άφθονο δροσερό νερό ή φυσικούς χυμούς και να αποφεύγει τις καταχρήσεις στα οινοπνευματώδη ποτά. Αυστηρά ένα ποτήρι κρασί ή μία μπύρα δεν επηρεάζει καθόλου την πίεση.
– Να φοράει ελαφρά, ανοικτόχρωμα βαμβακερά ρούχα, γυαλιά ηλίου και καπέλο και να βαδίζετε στην σκιερή πλευρά του πεζοδρομίου.
– Να κολυμπάει και να περπατάει τις πρωινές ή τις απογευματινές προς βραδινές ώρες που είναι πιο δροσερό το περιβάλλον.
– Να μετράει με συνέπεια την πίεση. Αν είναι ρυθμισμένη, να την μετράει μία φορά την εβδομάδα ή ανά 15θήμερο μετά το πρωινό ξύπνημα. Αν όμως είναι αρρύθμιστη να την μετράει με τη συχνότητα που έχει συστήσει ο γιατρός.
