Ὁ Βούβαλος τῆς Μακεδονίας. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ

111

 

-οι δυνατότητες αυτού του υπέροχου ζώου και οι προοπτικές που ανοίγονται για την κτηνοτροφία της πατρίδος μας

-η ιδιωτική πρωτοβουλία ήτοι τα μέλη του συνεταιρισμού βουβαλοτρόφων Ελλάδας στην πρώτη γραμμή της παραγωγής και ανάπτυξης

-τα προϊόντα (βουβαλίσιο γάλα, τυρί, κρέας) και τα παραπροϊόντα (δέρμα, τρίχες) του βούβαλου της Μακεδονίας

-διεθνείς διακρίσεις των προϊόντων του βούβαλου

-οραματισμοί, προοπτικές, προβλήματα στην παραγωγή του

Με το παρόν άρθρο μας παρουσιάζουμε ένα ελληνικό ζώο, το οποίο πριν 15 χρόνια περίπου έφθασε στα όρια του πλήρους αφανισμού. Κι αυτό διότι -για μια ακόμη φορά- το ελληνικό κράτος έδειξε την πλήρη αδιαφορία του για την βελτίωση της παραγωγικότητάς του, την επισήμανση των μοναδικών χαρακτηριστικών του, την αξιοποίηση των προοπτικών του από την εκτροφή και εξάπλωσή του με σκοπό την ενίσχυση του κτηνοτροφικού προϊόντος της χώρας μας. Πρόκειται για τον βούβαλο της Μακεδονίας.

Προκειμένου να γνωρίσουμε το όλο θέμα θα αξιοποιήσουμε το αντίστοιχο απόσπασμα από το σχετικό πόνημα [1] του ιδιοκτήτη της ΧΡΩ.ΠΕΙ. Σωτήρη Σοφιανόπουλου: ”Οι ”Άγνωστες” πλουτοπαραγωγικές πηγές της Ελλάδας και η πολιτική τους σημασία”. Στο τέλος του κειμένου του βιβλίου υπάρχει Παράρτημα με αριθμημένες σημειώσεις για την καλύτερη κατανόηση του θέματος. Οι υπογραμμίσεις και οι επισημάνσεις με bold είναι δικές μας.

Γράφει σχετικά ο Σωτήρης Σοφιανόπουλος:

Ο Βούβαλος της Μακεδονίας

Είναι τραγικό να ξέρεις ορισμένα πράγματα και ταυτοχρόνως να αντιλαμβάνεσαι ότι αγνοούνται σχεδόν από το σύνολο του ελληνικού λαού. Π.χ. ότι το 1912 μετά τους βαλκανικούς πολέμους, που ανακτήσαμε την Μακεδονία, είχαμε 220.000 βουβάλια, και μετά από 90 χρόνια έχουμε το πολύ 1000. (1) Αυτή η προδοτική πράξη του Υπ. Γεωργίας είναι ακατανόητη, αλλά επειδή ο κόσμος δεν την γνωρίζει, δεν μπορεί να αντιδράσει, αλλά πάντα ψηφίζει τους ίδιους.

Αυτό το καταπληκτικό ζώο μένει έγκυο 10 μήνες, ενώ η συνήθης αγελάδα 9 μήνες. Παρόλο δηλαδή που είναι οπτικώς σχεδόν όμοιο με το βοοειδές και της ιδίας κατηγορίας, όταν διασταυρωθεί με το κοινό βοοειδές αποδίδει ένα ενδιάμεσο στείρο είδος, όπως π.χ. το μουλάρι, που είναι αποτέλεσμα διασταύρωσης όνου και ίππου. Αντίστοιχο πρόβλημα είχαν και οι ΗΠΑ με τον βούβαλο τους (buffalo) και πειραματίζονταν 70 χρόνια για να δημιουργήσουν ένα παραγωγικό ζώο από την διασταύρωση βουβάλου-βοοειδούς. Ένας επιστήμων ονόματι Μπαζόλο διασταύρωσε τις ποικιλίες Switz, Holstein και βούβαλο και κατάφερε να παραγάγει ένα παραγωγικό ζώο. Οι αναλογίες ήταν 3/8, 3/8 και 2/8. Αυτό το καταπληκτικό ζώο το ονόμασαν οι Αμερικανοί beefalo (από τις λέξεις beef και buffalo). Την δεκαετία του 1970 είχα και ένα προσπέκτους για το ζώο αυτό όπου περιγραφόταν «ο ταύρος των 2,5 εκατομμυρίων δολλαρίων», που σε σημερινά λεφτά είναι 1 δις δραχμές. Είναι φανερό πόσο μεγάλη σημασία έδωσαν οι Αμερικανοί στο ζώο αυτό, το οποίο απεσβέσθη, αν θυμάμαι καλά, σε 2,5 χρόνια. Αυτό που δεν ξέρω είναι η διάρκεια κύησης του βουβάλου των ΗΠΑ σε σχέση με τον βούβαλο της Μακεδονίας. Ένα είναι πάντως βέβαιον: ότι όχι μόνο το ελληνικό κράτος δεν έχει κάνει καμία προσπάθεια αξιοποιήσεως του ζώου αυτού, αλλά το οδήγησε σχεδόν στην εξαφάνιση του. (2)

Πιστεύω ακραδάντως ότι κάτι πρέπει να κάνουμε με το ζώο αυτό για τους εξής λόγους:

Ο βούβαλος της Μακεδονίας και ο Τρύφων Γιαντσίδης (εκτροφέας)[2]

Η απόδοση του σε γάλα δεν υπερβαίνει τα 11 κιλά ημερησίως. Η περιεκτικότης όμως του γάλακτος σε λιπαρά είναι η πλουσιότερη γνωστή στον κόσμο (8,5-9%). Δηλαδή, από πλευράς βουτύρου ένας θηλυκός βούβαλος ισοδυναμεί με μία αγελάδα που παράγει 25 κιλά γάλα. Το γάλα της βουβάλας είναι κατάλευκο και νοστιμότατο. Στην Θεσσαλονίκη πριν 30 χρόνια υπήρχαν καταστήματα που πουλούσαν γλυκίσματα με το γάλα βουβάλας ως πρώτη ύλη. Άλλο πλεονέκτημα του βούβαλου της Μακεδονίας είναι ότι διατρέφεται με πάρα πολύ απλή τροφή, π.χ. με σανό, διότι έχει άλλη πεπτική διαδικασία λόγω της μικροβιακής χλωρίδας του μεγάλου στομάχου του. Δεν χρειάζεται εξελιγμένη ζωοτροφή που είναι πανάκριβη. Δεν προσβάλλεται από ασθένειες όπως τα βοοειδή και γενικώς είναι ένα φθηνότατο ζώο. Η προδοσία του ελληνικού κράτους έγκειται στο ότι έχουν υποβαθμίσει το κρέας αυτού του ζώου και δεν πωλείται στις τιμές του μοσχαρίσιου, ενώ έπρεπε να είναι ακριβότερο, γιατί το αξίζει,αλλά και για να διασωθεί το ζώο. Η αιτιολογία είναι ότι το κρέας είναι σκούρο. Και το χαβιάρι είναι μαύρο, πολύ πιο σκούρο από το βουβαλίσιο κρέας, αλλά η τιμή του είναι υψηλότατη. Εξάλλου όταν ψήνεται το κρέας σκουραίνει ούτως ή άλλως. (3)

Το μοναδικό πρόβλημα του βουβάλου είναι ότι δεν προσαρμόζεται εύκολα στο νέο αφεντικό και ουσιαστικώς τα βουβάλια πρέπει να έρχονται σε επαφή με έναν άνθρωπο και όχι με πολλούς. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ένα ημιάγριο ζώο, διότι τέτοιος είναι ο βούβαλος της Μακεδονίας, δεν είναι ευπροσάρμοστος. Τέτοια ζώα έχουν τόσο οι Βούλγαροι όσο και οι Ιταλοί και καταναλίσκουν μεγάλα ποσά για την βελτίωση του, οι δε Ιταλοί φτιάχνουν και ένα καταπληκτικό τυρί από το βουβαλίσιο γάλα, την mozzarella, το οποίο είναι πανάκριβο.

Επειδή η εποχή μας είναι εποχή και της οικολογίας θα μπορούσαμε να εξάγουμε βουβαλίσιο βούτυρο στην λοιπή Κοινή Αγορά, γιατί πρόκειται σχεδόν για άγριο ζώο, και θα μπορούσαμε να το πουλάμε σε πολύ υψηλή τιμή. Το ελληνικό κράτος πρέπει να ιδρύσει ειδικό γραφείο στο Υπ. Γεωργίας που να ασχολείται με τη διάσωση και εξέλιξη αυτού του καταπληκτικού ζώου καθώς και για την βελτίωση του κρέατος και γάλακτος του. Διότι αν συνεχίσουμε αυτό το ζώο δεν θα το βλέπουμε πια στις πεδιάδες και τα ποτάμια της Μακεδονίας, αλλά σε φωτογραφίες. Πέρα από το γεγονός ότι έχει αρκετό τρίχωμα συγκριτικά με τα λοιπά βοοειδή, το οποίο μπορεί να δώσει πινέλα, και το δέρμα του. Δεν γνωρίζω αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί η μεγάλη κοιλία του βουβάλου για την παρασκευή πατσά, αλλά μία μικρή δοκιμή θα μας δείξει. Επίσης και τα κέρατα του ζώου μπορούν να αξιοποιηθούν για παραγωγή κουμπιών. Η διασταύρωση του βουβάλου της Μακεδονίας με το βοοειδές, εάν είναι εφικτή, θα μας έδινε ένα ζώο που και στείρο να είναι, όπως είναι το μουλάρι (ημίονος) θα μπορούσε να εκτρέφεται για παραγωγή κρέατος με πολύ λιγότερα έξοδα απ’ ό,τι το μοσχάρι.

Ο Ελληνικός βούβαλος στον Αμβρακικό κόλπο.

Παράρτημα

Σημείωση 1:  Λίγα λόγια για το Βούβαλο της Μακεδονίας[3].

Σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη, το Ελληνικό βουβάλι (Bubalus bubalis) έχει εισαχθεί από την Ασία. Η πρώτη εμφάνιση μεγάλων πληθυσμών βουβάλων στην Ελλάδα, τοποθετείται τον 13 αιώνα. Το 1952 εκτρέφονταν μόνο στη Μακεδονία και τη Θράκη περίπου 71.000 βούβαλοι. Ο αριθμός τους άρχισε να μειώνεται την δεκαετία του 1960, ενώ στις αρχές του 21ου αιώνα είχε φθάσει μόλις στα 1.000 ζώα. Τα βουβάλια έχουν τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:

-διαφέρουν ως προς την κατασκευή και λειτουργία του πεπτικού τους συστήματος

-παρουσιάζουν διαφορετικά χαρακτηριστικά της μικροβιακής χλωρίδας

-αξιοποιούν αποτελεσματικότερα μεγαλύτερο φάσμα τροφών

-προσλαμβάνουν μεγαλύτερη ποσότητα ξηράς ουσίας

Σημείωση 2: Η ιδιωτική πρωτοβουλία συμπατριωτών μας για μια ακόμη φορά έρχεται να κάνει την ελπίδα υποστατική όταν το κράτος αδιαφορεί.

Στην αρχή βέβαια, και για την περίοδο 2000-2006 υπήρξε αντίστοιχη Υπουργική Απόφαση με αντίστοιχη χρηματοδότηση-επιδότηση από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο (Ε.Γ.Τ.Π.Ε.). Ωστόσο, είναι πασιφανές ότι η ελπιδοφόρα προσπάθεια εκτροφής και διάδοσης του Βούβαλου δεν θα γινόταν πραγματικότητα αν δεν υπήρχε το μεράκι της μεγάλης πλέον οικογένειας των Βουβαλοτρόφων. Σήμερα οι Έλληνες βουβαλοτρόφοι, αξιοποιούν τους υγρότοπους της πατρίδος μας και εκτρέφουν αυτό το μοναδικό ζώο. Οι δραστηριότητές τους αναπτύσσονται από την Λιβαδιά Σερρών και το Καλοχώρι Θεσσαλονίκης έως τις Φέρες του Έβρου και από την Εσώβαλτα Πέλλας, την Στρογγυλή Άρτας και τον Πάλαιρο Αιτωλοακαρνανίας έως τον Άγιο Γεώργιο Φθιώτιδας.

Ο αγώνας για την αύξηση των εκτρεφόμενων βούβαλων είναι καθημερινός, δεδομένου μάλιστα της αδιαφορίας του κράτους. Οι βουβαλοτρόφοι ωστόσο συνεχίζουν με μεράκι και αισιοδοξία την προσπάθειά τους προσβλέποντας και στις μεγάλες προοπτικές της όλης προσπάθειας.

Σημειώνει σχετικά ο πρόεδρος των εκτροφέων Βουβαλιών κ. Τρύφων Γιαντσίδης σε συνάντηση [4] με τον αναπλ.Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης (15.9.2016):

”…ο  κος Τρύφων Γιαντσίδης υπογράμμισε την δυνατότητα αξιοποίησης των προϊόντων της εκτροφής βουβαλιού όπως και την δυνατότητα τυποποίησης και μεταποίησης του υγιεινού γάλακτος και κρέατος των ζώων που εκτρέφονται στο προστατευόμενο από την συνθήκη Ramsar οικοσύστημα του ποταμού Στρυμόνα και της Λίμνης Κερκίνης.

Στην κατεύθυνση αυτή ζήτησε από τους βουβαλοτρόφους τις συνέργειες για την αξιοποίηση των δράσεων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης με την λειτουργία Ομάδας Παραγωγών και την καθετοποιημένη δράση της.

Τα εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα του βουβαλιού της Κερκίνης με την απαιτούμενη πιστοποίηση, με την ενσωμάτωση της καινοτομίας και σοβαρό σχεδιασμό, έχουν την δυνατότητα να διεκδικήσουν την θέση που τους αρμόζει στα απαιτητικά ράφια των καταστημάτων gourmet και βιολογικών προϊόντων στην Ελλάδα και την Ευρώπη, εξασφαλίζοντας πολύ καλό εισόδημα για τους παραγωγούς- βουβαλοτρόφους και την τοπική οικονομία.”

***

Κάποια επιπλέον προβλήματα στην αξιοποίηση της εκτροφής του Βούβαλου και των προϊόντων του.

Σε παλαιότερη συνέντευξή [5] του (9.1.2013) ο κος Τρύφων Γιαντσίδης και άλλοι βουβαλοτρόφοι παρατηρούσαν -μεταξύ άλλων (οι υποσημειώσεις δικές μας)-:

Για το κρέας και το γάλα

Η παραγωγή κρέατος φτάνει τους δύο τόνους το μήνα. Συνεργάζονται εδώ και χρόνια με τρία κρεοπωλεία της περιοχής της Κερκίνης και διαθέτουν σε αυτούς το σύνολο της παραγωγής τους. Νωπό κρέας, λουκάνικα, καπνιστά, καβουρμάς, από εκεί βρίσκουν το δρόμο τους για τα σπίτια, αλλά και για τις ταβέρνες της περιοχής. Οι τιμές, σε συνεννόηση με τα κρεοπωλεία έχουν μειωθεί, αλλά τα κόστη δεν επιτρέπουν να γίνει κάτι καλύτερο για τον καταναλωτή.

Για παράδειγμα, η μεταφορά ενός ζώου 150-200 κιλών από τη μονάδα, μέχρι το σφαγείο και την παραλαβή του κρέατος από τον χασάπη φτάνει τα 170 ευρώ. Η τιμή του πετρελαίου, που και αυτή έχει πάρει την ανιούσα τα τελευταία χρόνια, δυσκολεύει τα πράγματα. Ο παραγωγός πουλάει προς 4 ευρώ το κιλό στο κρεοπωλείο και από εκεί καταλήγει στον τελικό καταναλωτή προς 12 ευρώ το κιλό. Το γάλα χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή γλυκών στα ζαχαροπλαστεία της περιοχής, όπως το καζάν ντιπί. Η νύφη του κ. Γιαντσίδη, η Πασχαλία, έχει στήσει ένα μικρό ζαχαροπλαστείο στα Χρυσοχώραφα και φτιάχνει κυρίως καζάν ντιπί. Άλλοι παραγωγοί έχουν συμφωνήσει να το διαθέτουν σε μεγαλύτερα ζαχαροπλαστεία της Θεσσαλονίκης.

Η τιμή του γάλακτος έχει υποχωρήσει σημαντικά. Συγκεκριμένα, τα βουβάλια γεννάνε το καλοκαίρι και θηλάζουν πέντε με έξι μήνες. Η μια βουβάλα δίνει δυο με πέντε κιλά γάλα την ημέρα. Ο παραγωγός βγάζει γύρω στα 150 κιλά γάλα την ημέρα. Προ κρίσης, το κιλό πωλείτο προς δυο ευρώ. Τώρα η τιμή ακολουθεί διαρκώς πτωτική πορεία και έχει φτάσει ακόμα και τα 1,10 ευρώ, καθιστώντας την εμπορία του ασύμφορη πολλές φορές.

Το όνειρο του τυροκομείου

Στην Ιταλία είναι ευρέως διαδεδομένη η μοτσαρέλα από βουβαλίσιο γάλα. Αν και δεν υπάρχει τέτοια παράδοση στην Ελλάδα, υπάρχουν παραγωγοί που θέλουν να δοκιμάσουν την τύχη τους και σε αυτό. Ο κ. Λευτέρης Ξανθόπουλος, ενώ το όραμα του είναι να στήσει τυροκομείο και κρεοπωλείο, έδινε μέχρι πριν δύο εβδομάδες τα 170 λίτρα γάλα που παρήγαγε σε γνωστό ζαχαροπλαστείο παραδοσιακών γλυκών της Θεσσαλονίκης.

Το σταμάτησε γιατί πλέον είχε φτάσει να πουλά από τα 1,80 ευρώ ανά λίτρο στο 1,10 ευρώ ανά λίτρο. Αρμέγουν το γάλα των ζώων και το πετάνε, περιμένοντας να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για να στήσουν το τυροκομείο τους. Εδώ και ενάμισι χρόνο περιμένουν μια έγκριση για να ξεκινήσει ο γιος του πρόγραμμα μετεκπαίδευσης, τόσο για κρεοπωλείο, όσο και για τυροκομείο. Επιπλέον, οι απαιτήσεις για το τυροκομείο είναι πολλές [7]. Τα προγράμματα δεν προσφέρουν πάντα την καλύτερη οικονομική στήριξη, ενώ το κόστος για εξοπλισμό είναι μεγάλο και οι ποσότητες γάλακτος που απαιτούνται φτάνουν τα 1.000 κιλά την ημέρα. Είναι μεγάλο «άνοιγμα».

Τα προβλήματα

Ο αριθμός των βουβαλιών είναι σχετικά εύκολο να αυξηθεί, σύμφωνα με τον κ. Γιαντσίδη,αρκεί να το επιτρέπει ο χώρος. Και ακριβώς εδώ έγκειται το μεγαλύτερο πρόβλημα των βουβαλοτρόφων της περιοχής. Εδώ και λίγο καιρό έχει ανακύψει ένα θέμα με τις εκχερσώσεις που γίνονται στην περιοχή για να δοθεί γη στους ακτήμονες. «Οι εκχερσώσεις είναι αδίκημα μεγάλο», λέει ο κ. Γιαντσίδης, καθώς χάνεται το φυσικό περιβάλλον των βουβαλιών που βόσκουν ελεύθερα, και φυσικά και η βοσκή τους. Ζητούν την υποστήριξη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) και σημειώνουν ότι πρέπει πρώτα να γίνει κάποια μελέτη και μετά να προχωρήσουν οι όποιες εκχερσώσεις.

Με το υπάρχον σχέδιο γίνεται ακόμα πιο δύσκολη η βοσκή των ζώων και υπάρχουν επιπλέον έξοδα. Μάλιστα, η κατάσταση επιδεινώνεται ακόμα από το 1980. Από το 1970 ο υγρότοπος ήταν πλούσιος και υπήρχε άφθονη τροφή για τα ζώα. Το 1982 στήθηκε το φράγμα και τα νερά υψώθηκαν στα 4,5 μέτρα, καλύπτοντας τον υγρότοπο και εξαφανίζοντας τη βοσκή. Τώρα, οι εκχερσώσεις έρχονται να… ολοκληρώσουν το σκηνικό. Οι βουβαλοτρόφοι αναγκάζονται να καλλιεργήσουν καλαμπόκι και να βγάλουν άχυρο για να τραφούν τα ζώα, κάτι που αυξάνει το κόστος εκμετάλλευσης και διαγράφει τα όποια κέρδη. Χωρίς την ύπαρξη του προγράμματος διατήρησης των φυλών, τα πράγματα θα ήταν πολύ δύσκολα, όπως εκτιμά ο κ. Γιαντσίδης. Ακόμα ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν, είναι αυτό των σταβλικών εγκαταστάσεων. Η παλιά άδεια τους ήταν διάρκειας τεσσάρων ετών και έληξε. Προς το παρόν ισχύουν ακόμα οι προσωρινές, αλλά εδώ και αρκετό καιρό δεν τους έχουν μισθώσει το χώρο, για να προχωρήσει η αδειοδότηση.

«Είχαμε ιδέες, δεν είχαμε ανθρώπους»

«Είχαμε ιδέες, δεν είχαμε ανθρώπους». Αυτό είναι και το παράπονο του κ. Γιαντσίδη, όταν σκέφτεται τί δυνατότητες θα είχε η παραγωγή βουβαλίσιου κρέατος και γάλακτος, αν υπήρχε στήριξη, κυρίως… ντόπια. Πιστεύει πως εάν η συνεταιριστική βιομηχανία κρέατος του Νομού, η Κρεσέρ, «δεν είχε αχρηστευθεί, θα έπαιρνε τα κρέατα όλων των παραγωγών» [8],[9].Παράλληλα, σημειώνει ότι έκανε προσπάθειες να έρθει σε επαφή με τις τοπικές γαλακτοβιομηχανίες. Οι συνομιλίες έμειναν στον… αέρα, καθώς δεν υπήρχε πραγματικό ενδιαφέρον για το βουβαλίσιο γάλα.

Το βραβείο

Πρόσφατα, τα προϊόντα του κ. Γιαντσίδη ταξίδεψαν ως την Ελβετία και απέσπασαν διακρίσεις.Με τη βοήθεια της κας Έλενας Κομνηνού (ζωοτέχνη, M.Sc.) και της Dr. Σταματίνας Τριβιζάκη (ζωοτέχνη, γενετιστή) από το Κέντρο Γενετικής Βελτίωσης Ζώων Νέας Μεσημβρίας Θεσσαλονίκης του ΥΠΑΑΤ και της Μ.Κ.Ο. «Αμάλθεια», ο κ. Γιαντσίδης συμμετείχε στον Πανευρωπαϊκό Διαγωνισμό ArcaDeli 2012 που πραγματοποιήθηκε στο St. Gallen της Ελβετίας στις 12 Σεπτεμβρίου 2012. Ο διαγωνισμός αυτός βραβεύει και πιστοποιεί παραδοσιακά τοπικά προϊόντα φτιαγμένα χρησιμοποιώντας πρώτη ύλη που προέρχεται από πιστοποιημένα ζώα σπάνιας φυλής. Ο Έλληνας εκτροφέας βραβεύθηκε με τη διάκριση ArcaDeli 2012 συμμετέχοντας στο διαγωνισμό με δύο προϊόντα, τον τραχανά από βουβαλίσιο γιαούρτι και το καζάν ντιπί από βουβαλίσιο γάλα. Ο κ. Γιαντσίδης εντάχθηκε επίσης στο πανευρωπαϊκό δίκτυο Variety – Savers που αποτελείται από εκτροφείς σπάνιων αυτόχθονων φυλών ζώων καιφυτικών ποικιλιών και τα βραβευμένα προϊόντα του θα έχουν πλέον το δικαίωμα να φέρουν το χαρακτηριστικό λογότυπο – ένδειξη Arcadeli.

Σημείωση 3: Ιδανικοί υγρότοποι για την ανάπτυξη των βουβαλιών:

Λιμνοθάλασσα Κοτύχι και Δάσος Στροφυλιάς
Λιμνοθάλασσα Μεσσολογγίου
Αμβρακικός Κόλπος
Λίμνη Μικρή Πρέσπα
Δέλτα Αξιού – Λουδία -Αλιάκμονα και Αλύκη Κίτρους
Λίμνες Κορώνεια
Λίμνη Κερκίνη
Δέλτα Νέστου
Λίμνη Βιστωνίδα – Λιμνοθάλασσα Πόρτο Λάγος
Λίμνη Ισμαρίδα & σύμπλεγμα λιμνοθαλασσών
Δέλτα Έβρου
[σχετικά με τις υδάτινες και υδρενεργειακές δυνατότητες της Ελλάδας δείτε εδώ, εδώ και εδώ]

 

Λίγα λόγια σχετικά με το κρέας του Βούβαλου της Μακεδονίας:

Το κρέας του βουβάλου, όπως και το γάλα, έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη από τα αντίστοιχα προϊόντα που προέρχονται από τα κοινά βοοειδή. Ενώ όμως, η περιεκτικότητα σε λίπος του γάλακτος βουβάλου είναι κατά πολύ υψηλότερη σε σύγκριση με το γάλα αγελάδας, η περιεκτικότητα του κρέατος βουβάλου σε λίπος είναι χαμηλότερη σε σύγκριση με το κρέας των κοινών βοοειδών.

Το ζώο αυτό, σύμφωνα με την Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ , υπόσχεται να εξελιχθεί σε μία από τις κύριες πηγές προμήθειας κρέατος, αν και εκτροφή βουβάλων αποκλειστικά για την παραγωγή κρέατος παρατηρείται μόνον πρόσφατα. ‘Όταν οι βούβαλοι αναπτύσσονται και διατρέφονται κατάλληλα, το κρέας τους είναι τρυφερό και εύγευστο.

Στην Βουλγαρία και την Τουρκία, το κρέας των βουβάλων καταναλίσκεται νωπό ή χρησιμοποιείται στην παρασκευή παστουρμά και ενός είδους ξηρού λουκάνικου (smyadovska lukanka), καθώς και στην παρασκευή οικιακού τύπου λουκάνικων σε ανάμιξη με χοιρινό κρέας (όχι στην Τουρκία!).

Η παγκόσμια παραγωγή κρέατος βουβάλου εκτιμάται από τον ΕΑΟ σε 2 εκατομμύρια τόνους, που προέρχονται προφανώς από αναπτυσσόμενες χώρες.

Η Ινδία χάρη στον τεράστιο πληθυσμό βουβάλων που διαθέτει, είναι η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα κρέατος βουβάλου (1 εκατομμύριο περίπου τόνοι) και ακολουθεί το Πακιστάν (0,4 εκατομμύρια τόνοι), η Κίνα και η Αίγυπτος (0,2 εκατομμύρια τόνοι η κάθε μία) [10].

 

Λίγα λόγια για την γαλακτοπαραγωγή του Βούβαλου της Μακεδονίας:

Το βουβαλινό γάλα έχει ευεργετικές συνέπειες στον ανθρώπινο οργανισμό, ιδιαίτερα σε όσους έχουν προβλήματα αλλεργιών, ψωρίασης, εκζέματα ή δυσανεξία στην λακτόζη. Το φρέσκο γάλα ειδικά συνιστάται ως τροφή αδύνατων και ασθενών ανθρώπων.

Βούλγαροι συγγραφείς αναφέρουν ότι, μετά την καταστροφή του Chernobyl, διαπίστωσαν πως η ραδιενεργός ρύπανση του γάλακτος βουβάλου ήταν χαμηλότερη από των άλλων ειδών γάλακτος και θεωρούν ότι το γάλα βουβάλου, εκτός από την υψηλή βιολογική του αξία, θα ήταν δυνατόν να θεωρηθεί “στρατηγικής σημασίας” τροφή του ανθρώπου σε περίπτωση εκτεταμένων ραδιενεργών ρυπάνσεων.

Είναι απόλυτο υγιεινό γιατί τα βουβάλια ευδοκιμούν χωρίς την ανάγκη ζωοτροφών ή αντιβιοτικών, ενώ γρασίδι, τριφύλλι και άχυρο αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της διατροφής τους.

Αρκετοί ερευνητές έχουν υποστηρίξει ότι η βιολογική αξία του γάλακτος του βουβάλου είναι υψηλότερη από την αξία του αγελαδινού. Επειδή από το γάλα βουβάλου απουσιάζει η καροτίνη (πρόδρομη ουσία της βιταμίνης Α), η λευκότητά του συχνά χρησιμοποιείται για να διακρίνεται από το γάλα αγελάδας. Παρόλη όμως την απουσία της καροτίνης, το ποσοστό της βιταμίνης Α κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα με εκείνα του αγελαδινού γάλακτος.

Βάση τους πίνακές, το βουβαλίσιο γάλα [11] σε σχέση με τα άλλα γάλατα:

-Έχει πολύ χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης και υψηλότερα ασβεστίου.

-Έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σίδηρο και φώσφορο, βιταμίνη Α’ και πρωτεΐνες.

-Η αντιοξειδωτική του δράση είναι πολύ μεγαλύτερη από τα άλλα είδη γάλακτος.

-Περιέχει περισσότερες βιταμίνες όπως θειαμίνη, ριβοφλαβίνη και Β12.

Προϊόντα γάλακτος Βούβαλου:

Από το γάλα του βουβάλου παράγεται ποικιλία προϊόντων, όπως γιαούρτι, διάφορα είδη τυριών, παγωτό και συμπυκνωμένο γάλα. Είναι ιδιαίτερα κατάλληλο για επεξεργασία επειδή έχει μεγαλύτερη πυκνότητα και προσφέρεται για τυροκόμηση, ακόμη και σε οικογενειακής μορφής εκμεταλλεύσεις. Για την παραγωγή 1 kg τυριού απαιτούνται 8 kg αγελαδινού γάλακτος, ενώ μόνο 5 kg γάλακτος βουβάλου. Τα αντίστοιχα ποσά για την παρασκευή 1 Kg βουτύρου είναι 14 έναντι 10 kg. Ενώ το γάλα του βουβάλου έχει μεγάλη ζήτηση για την παραγωγή μαλακών τυριών, δεν είναι ιδιαίτερα επιθυμητό για την παρασκευή σκληρών τυριών τύπου cheddar ή gouda.

Παραπροϊόντα του Βούβαλου [12]:

Το κυριότερο παραπρόίόν των βουβάλων θεωρείται το δέρμα τους. Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΑΟ, η παγκόσμια παραγωγή ακατέργαστων δερμάτων βουβάλων αυξάνεται σταθερά και στις αρχές του 1990 ανερχόταν σε 0,65 εκατομμύρια τόνους. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί σε ποσοστό 9% περίπου της συνολικής παραγωγής δερμάτων βοοειδών και σε ποσοστό 7% ως προς τη συνολική παραγωγή δερμάτων από όλα τα μηρυκαστικά αγροτικά ζώα. Στις αναπτυσσόμενες περιοχές του πλανήτη και κυρίως στην Ασία, η αναλογία των δερμάτων βουβάλων είναι προφανώς πολύ υψηλότερη.Τα δέρματα των βουβάλων είναι γενικά βαρύτερα και ανθεκτικότερα από τα δέρματα των βοοειδών (κατασκευή πολεμικών ασπίδων!) και προσφέρονται καλύτερα στον τεμαχισμό.

 

Για την Ενωμένη Ρωμηοσύνη,

Αντώνης Καλόγηρος

Εκπαιδευτικός-οικονομολόγος