Η γενική συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών αποφάσισε, το Νοέμβριο του 2001, να ανακηρύξει την 21η Μαΐου ως Παγκόσμια Ημέρα Πολιτισμού ή Παγκόσμια Ημέρα για την Πολιτισμική Διαφορετικότητα, το Διάλογο και την Ανάπτυξη.
Ο πολιτισμός γεννήθηκε όταν ο άνθρωπος από την άγνοια πέρασε στη γνώση, δημιούργησε κώδικες επικοινωνίας και ηθικής, αποφάσισε ότι θέλει να ζει σε κοινωνίες, να υπακούει στους νόμους , να φτιάχνει πόλεις, να δημιουργεί τέχνη, επιστήμη, φιλοσοφία, τεχνολογία.
Η Παγκόσμια Ημέρα Πολιτισμού μας υπενθυμίζει και το ότι πολιτισμένος είναι ο άνθρωπος με παιδεία, με καλλιέργεια, με τη στάση ζωής του, σέβεται το περιβάλλον, τα δημιουργήματά του, τα αδύναμα πλάσματα.
Ο πολιτισμός είναι η πιο πηγαία έκφραση της λαϊκής ψυχής. Μέσα από την συνειδητοποίηση των πολιτισμικών πολυμορφιών μαθαίνουμε να ζούμε μαζί αρμονικά και ειρηνικά.
Σήμερα, με τις 2 αυτές λέξεις «Πολιτισμός» και «Κουλτούρα», εννοούμε την παιδεία, την πνευματική καλλιέργεια, τη μόρφωση και την ενασχόληση με τις καλές τέχνες (ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική, μουσική). Ακόμη, τα ιδιαίτερα ήθη και έθιμα, τις παραδόσεις, τη θρησκεία, τις τέχνες και τον τρόπο σκέψης ενός έθνους, μιας κοινότητας ή μιας φυλής, όπως επίσης και το σύνολο της ανθρώπινης δημιουργίας μιας κοινωνίας ή μιας εποχής. Και πιο γενικά εννοούμε ένα κοινωνικό πρότυπο συμπεριφοράς και ένα συγκεκριμένο τρόπο ζωής.
Σε διαχρονικές δύσκολες συνθήκες που βίωσε η ανθρωπότητα, αναδείχθηκε η αξία του πολιτισμού και η δύναμή του που ενώνει και εμπνέει τους ανθρώπους. Όλες οι εκφάνσεις της τέχνης, των πολιτιστικών παραδόσεων καθώς και οι πολιτισμικοί χώροι στάθηκαν βασικοί πυλώνες ένωσης των λαών και των ανθρώπων μεταφέροντας κλίμα αλληλεγγύης, ελπίδας και συμπαράστασης.
Ας δούμε, λοιπόν τι έχουν πει και τι έχουν γράψει για τον πολιτισμό μέσα στους αιώνες.
-Ο πολιτισμός μιας χώρας φαίνεται από το επίπεδο διαβίωσης των φυλακισμένων. Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Ρώσος συγγραφέας
-Αυτή η χώρα (αναφερόταν στις ΗΠΑ) πέρασε από τη βαρβαρότητα στην παρακμή, χωρίς να γνωρίσει τον πολιτισμό. Ουίνστον Τσώρτσιλ, Βρετανός Πρωθυπουργός.
-Ο πολιτισμός δεν ακυρώνει τη βαρβαρότητα, αλλά πολλές φορές την επικυρώνει. Όσο πιο πολιτισμένος είναι ένας λαός, τόσο πιο βάρβαρος και καταστροφικός μπορεί να γίνει. Ουμπέρτο Έκο, Ιταλός συγγραφέας.
– Ο Ιησούς δάκρυσε. Ο Βολταίρος χαμογέλασε. Από εκείνο το θείο δάκρυ και εκείνο το ανθρώπινο χαμόγελο προέρχεται η χάρη του σημερινού πολιτισμού. Βίκτωρ Ουγκώ, Γάλλος συγγραφέας.
Ας είναι η σημερινή μέρα αφορμή για προβληματισμό, για την ευθύνη που έχουμε όλοι στη διαφύλαξη της πολιτιστικής μας ταυτότητας γιατί Πολιτισμός είναι η εκλεπτυσμένη συμπεριφορά και προσέγγιση-τόσες έννοιες μαζί, μέσα μας-και σήμερα γιορτάζει.
Αναστασία Ι.. Καρανίκα
