Το Βόιο ξαναβρήκε τη φωνή του. Η γη που αρνείται να σβήσει. Ένα διήμερο πολιτισμού, μνήμης και συγκίνησης

Το Βόιο που ανασαίνει – Διήμερο Λόγου, Μνήμης και Αντίστασης στην Ερήμωση

Αξέχαστο θα μείνει αυτό το διήμερο που ξανάδωσε φως, φωνή και πνοή στο Βόιο — σ’ έναν τόπο που άλλοτε έσφυζε από ζωή και τώρα παλεύει σιωπηλά με τη μοναξιά της ερήμωσης. Ήταν σαν η γη να άνοιξε για λίγο τα μάτια της και να ψιθύρισε: «Δεν έσβησα ακόμη, υπάρχω».

Πενήντα δημοσιογράφοι από όλη τη Μακεδονία και τη Θεσσαλονίκη ανηφόρισαν στα περήφανα βουνά του. Ήρθαν όχι ως απλοί επισκέπτες, αλλά ως συνοδοιπόροι ενός τόπου που διψά να ακουστεί. Με τα μπλοκ τους, τις φωτογραφικές τους μηχανές και κυρίως με την ευαισθησία τους, θα γίνουν οι νέοι αφηγητές του Βοΐου — μιας γης που κουβαλάει ιστορίες, προσμονές και σιωπές.

Η Σιάτιστα, αρχόντισσα του Βοΐου, στάθηκε πρώτη να τους υποδεχτεί. Στα λιθόκτιστα αρχοντικά της, εκεί όπου ο χρόνος μυρίζει κρασί, κερί και παλιά ξύλα, η φιλοξενία έγινε τέχνη. Εκεί φιλοξενήθηκε η ημερίδα «Λογοτεχνία και Τύπος» — μια συνάντηση λόγου και ψυχής, όπου οι λέξεις αντάμωσαν την αλήθεια του τόπου. Ήταν σαν να συναντιόταν το χθες με το σήμερα: ο λόγος του συγγραφέα με το βλέμμα του ρεπόρτερ, η μνήμη με την επικαιρότητα.

Η πρώτη μέρα έκλεισε με συγκίνηση, αλλά και με υπόσχεση. Γιατί ο Τύπος και η Λογοτεχνία, δύο δρόμοι φαινομενικά διαφορετικοί, ενώθηκαν σε έναν κοινό σκοπό — να κρατήσουν ζωντανή τη φωνή της επαρχίας, να μη χαθεί το φως που καίει ακόμη στα μάτια των λίγων που έμειναν.

Τη δεύτερη μέρα, το ταξίδι πήρε μορφή προσκυνήματος. Στο Άνω Βόιο, το παλιό οικοτροφείο του Τσοτυλίου έστεκε σαν μάρτυρας άλλων εποχών. Οι πέτρες του κρατούσαν μέσα τους τις φωνές παιδιών που κάποτε γέμιζαν τις αυλές με ζωή. Στην ησυχία του πρωινού, έμοιαζες να ακούς ακόμη τη βοή των μαθητών, το χτύπημα του κουδουνιού, τη ζεστασιά μιας κοινότητας που τότε άνθιζε.

Και πιο πέρα, στη Χρυσαυγή, τα πέτρινα γεφύρια στέκονταν αγέρωχα, δεμένα με τα ποτάμια του τόπου όπως οι άνθρωποι δεμένοι με τις ρίζες τους. Ο μύλος στο πλάι τους γύριζε αργά, σαν να ήθελε κι αυτός να θυμίσει πως τίποτα δεν χάνεται όσο υπάρχει μνήμη. Κάθε στάση στο ταξίδι αυτό ήταν κι ένα μάθημα ζωής — ένα βλέμμα προς τα πίσω για να καταλάβουμε πού πηγαίνουμε .Κι ύστερα ήρθε η Κορυφή. Το μικρό χωριό που πήρε το όνομά του όχι μόνο από τη γεωγραφία, αλλά κι από την ψυχή του. Οι λιγοστοί κάτοικοι είχαν φορέσει τα γιορτινά τους, όχι για να εντυπωσιάσουν, αλλά για να τιμήσουν. Να τιμήσουν τους επισκέπτες, τον τόπο, τη μνήμη. Η πλατεία γέμισε φως, μουσική, χαμόγελα. Το κλαρίνο του Χάρη Σαλαγγιώτη μίλησε κατευθείαν στην καρδιά — ήχος βαθύς, πηγαίος, που έδεσε τη χαρά με τη νοσταλγία, τον χορό με τη συγκίνηση. Εκείνη τη στιγμή, το Βόιο δεν ήταν φάντασμα του παρελθόντος· ήταν ένας ζωντανός οργανισμός που ανέπνεε ξανά. Και τότε ήρθε η κορυφαία στιγμή — η τιμητική βράβευση του πατέρα Κωνσταντίνου Βασιλειάδη από την ΕΣΗΕΜΘ και το Μορφωτικό της Ίδρυμα. Του ανθρώπου που έχει αφιερώσει τη ζωή του στην ανάδειξη του Βοΐου, που με την κάμερά του δεν καταγράφει απλώς εικόνες, αλλά ιστορίες· δεν αποτυπώνει απλώς πρόσωπα, αλλά ψυχές. Ο φακός του είναι ματιά πίστης και ευγνωμοσύνης — ένα χρονογράφημα φωτός. Είναι ο σύγχρονος χρονικογράφος της επαρχίας, αυτός που κάνει την καθημερινότητα τέχνη και τη σιωπή αφήγηση.Γιατί χάρη σ’ εκείνον και σε ανθρώπους σαν εκείνον, το Βόιο δεν σβήνει. Αντιστέκεται. Ζει μέσα από τις φωτογραφίες, τις λέξεις, τα τραγούδια και τα γλέντια του. Ζει μέσα από τους συλλόγους που το κρατούν όρθιο, μέσα από κάθε παιδί που επιστρέφει ένα καλοκαίρι και ξαναζωντανεύει την πλατεία.Έτσι, το διήμερο αυτό δεν ήταν απλώς μια εκδήλωση. Ήταν μια υπόσχεση. Υπόσχεση ότι όσο υπάρχουν άνθρωποι που γράφουν, τραγουδούν, θυμούνται και αγαπούν, το Βόιο δεν θα γίνει ποτέ σκιά στον χάρτη. Θα είναι πάντα ένα φως που λάμπει πεισματικά μέσα στην ομίχλη, ένα σημείο αναφοράς για όσους πιστεύουν πως η ελληνική ψυχή δεν μετριέται με πληθυσμούς, αλλά με πάθος.Γιατί το Βόιο είναι κάτι περισσότερο από τόπος· είναι σύμβολο επιμονής. Είναι η φωνή της Ελλάδας που δεν παραδίδεται στη λήθη, που ακόμα ψιθυρίζει στα βουνά της:

«Είμαι εδώ. Ανασαίνω. Ζω.»

Βασίλης  Παπαδημούλης