Κάθε χρόνο η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου(Κρεατινής) ονομάζεται Τσικνοπέμπτη η Τσικνοπέφτη, επειδή την ημέρα αυτή όλα τα σπίτια ψήνουν κρέας κατά την παράδοση. Τα τελευταία χρόνια όμως ψήνουν και έξω στα «σουκάκια και «στου΄ν τζιαντέ» Κοζανιστί , παρέες φίλων και γειτόνων και ο μυρωδάτος καπνός (τσίκνα) είναι διάχυτος παντού. όλες οι γειτονιές περνώντας μυρίζουν Τσίκνα. Από αυτή την τσίκνα έχει πάρει και το όνομά της η Πέμπτη και λέγεται Τσικνοπέμπτη.
Όπως γράφω παραπάνω παρέες φίλων συγκεντρώνονται και στήνουν τις ψησταριές σε διάφορα σημεία της πόλης και ψήνουν κρέας διαφόρων τύπων , παϊδάκια, μπριζόλες , σουβλάκια, λουκάνικα, μπιφτέκια, μπάτζο-τυρί και πίνουν κρασί κοκκινέλι . Είναι ένα θέαμα Χαρούμενο συνύπαρξης των ανθρώπων σε μια ευχάριστη και παραδοσιακή διασκέδαση ασχολούμενοι οι ίδιοι ψήνοντας κρέατα πολλών ειδών, πίνοντας κρασί και τραγουδώντας ευωχούμενοι . Όταν περνάς από μπροστά τους σε προσκαλούν να σε κεράσουν. Έτσι μου έτυχε μία Τσικνοπέμπτη να περάσω από την οδό Στοάς, ιστορικό όνομα, και ήσαν εκεί όλοι οι επαγγελματίες του δρόμου, είχαν αποφασίσει ομαδικά, να αφήσουν τις εμπορικές αντιπαλότητες και να γιορτάσουν την Τσικνοπέμπτη. Στήνοντας τις ψησταριές πίσω από το μέγαρο του Ο.Τ.Ε σε ένα πλατύ χώρο που είναι μια μικρή οδός Κομπανίας. Με προσκάλεσαν να με κεράσουν, δέχτηκα ευχαρίστως κάθισα και παρακολούθησαν όλη την τελετή του ψησίματος και την μυρωδάτη τσίκνα που διαχέετο παντού. Τους έβγαλα και φωτογραφία , φαίνεται και ο καπνός από την τσίκνα.
Αυτή η παράδοση να τσικνίζουν δίνει μια άλλη ομορφιά στη ζωή του ανθρώπου ,γιορτάζουν και τιμούν την τσικνοπέμπτη που τους ενώνει το έθιμο και η δύναμη της παράδοσης και να περνούν ευχάριστες ώρες. Στην ελεύθερη αυτή συγκέντρωση απελευθερώνονται έστω και για λίγο από τις υποχρεώσεις της σημερινής ζωής και απολαμβάνουν τα τσικνισμένα με κρασί και τραγούδια. Από την Τσικνοπέμπτη ξεκινάει κατ’ουσίαν και η αποκριά, γιατί το πρόγραμμα της Κοζανίτης αποκριάς αρχίζει από την Τσικνοπέμπτη και ένας από τους Φανούς βγαίνει στην πλατεία χορεύει και τραγουδά ανοίγοντας τις εκδηλώσεις της αποκριάς και μετά επιστρέφει στη γειτονιά του στο στέκι του φανού συνεχίζοντας το πρόγραμμα των αποκριάτικων εκδηλώσεων. Έχει καθιερωθεί με σειρά να βγαίνει κάθε βράδυ κάποιος Φανός στην πλατεία , να χορεύει και να τραγουδά και να επιστρέφει στη γειτονιά του και στο στέκι του Φανού μέχρι το Σάββατο την παραμονή της μεγάλης αποκριάς. Η Κοζάνη αυτές τις μέρες ξεχύνεται και γλεντά τις απόκριες με τη δική της παραδοσιακή στόφα. Εύχομαι καλές απόκριες και οι φανοί να λαμπρύνουν τις αποκριάτικες γιορτές.
Λίγα λόγια για την ιστορία της Τσικνοπέμπτης.
Το Έθιμο χάνεται στα βάθη των αιώνων , χωρίς να γνωρίζουμε την προέλευση του. Εικάζεται , όμως, ότι προέρχεται από τις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων. Και επιβίωσε το έθιμο και μετά τον Χριστιανισμό . Σύμφωνα με τον λαογράφο Λουκάτο , το φαγοπότι και το γλέντι της Τσικνοπέμπτης είναι «ομοιοπαθητικές προσπάθειες» για την ευφορία της γης. Να μην σταματά η γη να τροφοδοτεί την ανθρωπότητα για ευζωία. προσθέτω.
Γιάννης Κορκάς
