Αδελφοί Μανάκια: Οι Γρεβενιώτες Πρωτοπόροι του Κινηματογράφου στα Βαλκάνια – Μια Εκδήλωση Αποκάλυψης και Μνήμης
ΕΚΔΗΛΩΣΗ « ΤΟ ΕΡΓΟ των Αδελφών ΓΙΑΝΝΗ & ΜΙΛΤΟΥ ΜΑΝΑΚΙΑ»
Δευτέρα, 7 Απριλίου 2025 ώρα 8:00 μ.μ.
Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων
Αμφιθέατρο «Αντώνης Τρίτσης» (Ακαδημίας 50)
ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ : ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΙΓΡΑΦΙΚΩΝ ΛΕΣΧΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ( Ο.Κ.Λ.Ε.)
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ : ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Μετά από πολυετή έρευνα τα νέα και βασικότερα θέματα που θα παρουσιαστούν σε φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό :
- Το χαμένο πέτρινο Γεφύρι που βρίσκονταν μέσα στα Γρεβενά και το έψαχναν όλοι οι ερευνητές.
- Ο Μητροπολίτης Αιμιλιανός Γρεβενών, που δολοφονήθηκε το 1911, αναγνωρίζεται πρώτη φορά, σε φωτογραφίες ΕΝ ΖΩΗ δηλ. όταν ήταν Δεσπότης στο Μοναστήρι. Φωτογ. με τον Αιμιλιανό εν ζωή για πρώτη φορά.
- Πλήθος φωτογραφιών των Αφων Μανάκια που κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα και αλλού. Από αυτές δώσαμε ιδιαίτερη βαρύτητα στις φωτογραφίες Μακεδονομάχων στο Μοναστήρι και στην ευρύτερη περιοχή.
Εμπλουτίστηκε ολόκληρη η συλλογή των Μανάκια με νέο υλικό.
- Αποκαλύπτεται ότι οι Αφοι Μανάκια έστελναν φωτογραφίες στην Αθήνα και δημοσιεύονταν στο Μακεδονικό Ημερολόγιο που εκδίδονταν αρχές του 1900-1911 στην Αθήνα οπότε έτσι μάθαινε η Ελλάδα τι γίνονταν στην Πίνδο και στην Μακεδονία.
- Παρουσιάζεται η μυστική σφραγίδα του Γιάννη στις ταινίες, ώστε με το λογότυπό τους να βεβαιώνεται η αυθεντικότητά-τους.
- Έρχονται στη Δημοσιότητα : η πανοραμική φωτογραφία των Γρεβενών όπου για πρώτη φορά εμφανίζεται μεταξύ των άλλων και ο Ι.Ν. του πολιούχου Άγίου Αχιλλείου να είναι τζαμί. Επίσης φωτογραφίες των Ιωαννίνων και άλλων χωριών της Πίνδου του 1900-1910 που δεν έχουν ξαναδημοσιευθεί, ούτε γνωρίζαμε ποιοι φωτογράφισαν.
- Προβάλλονται : Video του 1955 με τον Μίλτο στο Μοναστήρι & σε Video η κηδεία του το 1964.
Τα αδέλφια φωτογραφίζουν ηγέτες των Βαλκανίων το 1912/13 – O Μίλτος φωτογραφίζει τον Τίτο το 1961.
Προβάλλεται : Μέρος της ταινίας των Αντωνάκου που αφορά την ζωή τους – καθώς και οι αρχικές σκηνές της ταινίας «Το βλέμμα του Οδυσσέα» του Θοδ. Αγγελόπουλου που είναι αφιερωμένες στον Γιάννη Μανάκια.
- Ακούμε για πρώτη φορά από το 1963 την φωνή του Μίλτου. Ο Μίλτος μας μιλάει και αποκαλύπτει πολλά για την ζωή τους και το έργο τους. Για παράδειγμα υπήρξε μεγάλη διαμάχη εάν οι Μανάκια π.χ. φωτογράφησαν στη Θεσσαλονίκη – Εάν, που και ποιος φωτογράφησε τον Σουλτάνο στη Θεσσαλονίκη το 1911.
- Έρχονται στη δημοσιότητα το εσωτερικό των θερινών ανακτόρων του βασιλιά της Ρουμανίας Καρόλου Α΄.
- Σειρά αντιπροσωπευτικών φωτογραφιών με : οικογένειες και πρόσωπα της Πίνδου του 1900 με τις τοπικές ενδυμασίες και τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των κοινωνιών της εποχής, μέσα από εκδηλώσεις, έθιμα και κοινωνικές δραστηριότητες. Σε πολλές από αυτές αναγνωρίζονται πρόσωπα & μέλη οικογενειών που ήταν άγνωστα ή χαμένα.
- Η πρώτη φωτογραφία με Μουσικούς των Γρεβενών μαζί με τον Μίλτο, φωτογραφίζονται από τον Γιάννη Μανάκια το 1910.
- Φωτογραφίες Αλβανών ηγετών και των κινητοποιήσεων του ντόπιου πληθυσμού της περιοχής Μοναστηρίου για την καθιέρωση της Αλβανικής Γλώσσας με λατινική γραφή με αφορμή το Οθωμανο-Αλβανικό Μικτό Συνταγματικό Συνέδριο του 1909.
- Η Εβραϊκή Κοινότητα στο Μοναστήρι, σε φωτογραφίες των Αφων Μανάκια.
- Τα cardpostals που δημιούργησε ο Γιάννης με δικά του cliché και η συνεργασία τους με τον Γάλλο Ernest Le Delay στο Παρίσι, μεγαλύτερο οίκο εκτυπώσεων καρτών εκείνη την εποχή. Άλλα cardpostals της εποχής όπου χρησιμοποιήθηκαν φωτογραφίες των Αφων Μανάκια.
- Φωτογραφίες των Αφων Μανάκια (της περιοχής Μοναστηρίου) από τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο (ορισμένες εκτέθηκαν σε έκθεση στην 70η επέτειο από τη εισβολή των Συμμάχων στην Νορμανδία το 1944 όπου συμμετείχαν ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι ΗΠΑ με τον πρόεδρο B. Obama και άλλη σε έκθεση στο « Mémorial de Caen» της Γαλλίας το 2016).
- Προτείναμε το 2018 στα ΕΛΤΑ την κυκλοφορία αναμνηστικού γραμματοσήμου για τους Αφους Μανάκια. Επιστολή αποδοχής των ΕΛΤΑ.
- Προβάλλουμε ΟΛΕΣ τις ταινίες τους. Οι [42] αυτές μικρού μήκους κινηματογραφούμενες σκηνές, έχουν σύνολο 35΄ και είναι γυρισμένες σε διάφορα σημεία στην Πίνδο και στα Δυτικά Βαλκάνια. Οι αφοί Μανάκια είναι οι πρώτοι κινηματογραφιστές των Βαλκανίων με τις πρώτες σκηνές που γυρίστηκαν το 1905 στην Αβδέλλα Γρεβενών με θέματα την «γιαγιά Δέσποινα» ηλικίας 117 ετών και τις «Υφάντρες».
Αποδίδουμε στην κοινωνία το έργο τους και καλούμε την πολιτεία να το προστατέψει.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ για το έργο των Αφων ΜΑΝΑΚΙΑ
ΜΙΑ ΒΡΑΔΙΑ ΑΦΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΙΓΡΑΦΟ
& ΣΤΗΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :
- 7:00 μ.μ. – Έναρξη με ολιγόλεπτους χαιρετισμούς & ομιλία (διάρκεια 10’)
- Προβολή ΟΛΩΝ των ταινιών τους ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ! Πρόκειται για [42] μικρού μήκους κινηματογραφούμενες σκηνές, που έχουν διάρκεια 35΄ και είναι γυρισμένες σε διάφορα σημεία στην Πίνδο και στα Δυτικά Βαλκάνια. Κυρίως γυρίστηκαν από το 1905 μέχρι το 1915 και αποτυπώνουν σημαντικά ιστορικά γεγονότα της περιόδου αυτής.
- Προβολή Video του 1955 με τον Μίλτο Μανάκια στο Μοναστήρι & Video η κηδεία του το 1964 που προβάλλονται για πρώτη φορά (διάρκεια 13΄).
- Προβολή σκηνών από την ταινία «Το βλέμμα του Οδυσσέα» του Θοδ. Αγγελόπουλου που είναι αφιερωμένη στον Γιάννη Μανάκια (οι τελευταίες στιγμές του στη Θεσσαλονίκη πριν τον θάνατό του) (διάρκεια 10΄).
- Ο Μίλτος Μανάκια ακούγεται για ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ να μιλά σε συνέντευξή του το 1963 για τη ζωή τους (διάρκεια 8΄).
- Προβολή 100 φωτογραφιών υψηλής ανάλυσης και εξαίρετης σκηνοθεσίας, με σχολιασμό, από διάφορες περιοχές της Ηπείρου και της Μακεδονίας (διάρκεια 10΄).
**********************
Η ΑΝΑΔΕΙΞΗ του έργου των Αδελφών ΓΙΑΝΝΗ & ΜΙΛΤΟΥ ΜΑΝΑΚΙΑ.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την ΔΕΥΤΕΡΑ, 28 Απριλίου, 7:00 μμ
στην Αίθουσα της Ένωσης Συντακτών Εφημερίδων Μακεδονίας – Θράκης (Ε.Σ.Η.Ε.Μ-Θ) που βρίσκεται στην οδό Στρατηγού Καλάρη 5 με Λεωφ. Νίκης (Λευκός Πύργος) στο κέντρο της Θεσσαλονίκης
ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ : ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ web TV
**********
ΛΙΓΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ :
Ο Γιάννης & ο Μίλτος ΜΑΝΑΚΙΑ ήταν οι πρώτοι κινηματογραφιστές των Βαλκανίων και οι διασημότεροι φωτογράφοι στις αρχές του 1900 σε όλα τα Βαλκάνια.
Κατάγονταν από την Αβδέλλα Γρεβενών και έδρασαν σε όλη την περιοχή των Κεντρο·Δυτικών Βαλκανίων επι 50 σχεδόν χρόνια.
Ιθύνων νους και πρωτοπόρος ήταν ο Γιάννης (1878-1954) δάσκαλος καλλιγραφίας-ζωγραφικής στο επάγγελμα και μετέπειτα φωτογράφος & κινηματογραφιστής.
Τον ακολούθησε ο Μίλτος (1880- 1964) σε όλη την σπουδαία τους κοινή συνεργασία. Ήταν γόνοι πλούσιας οικογένειας. Ο παππούς τους ήταν έμπορος στην Αβδέλλα Γρεβενών και το επάγγελμα συνεχίστηκε και από τον πατέρα τους.
Ξεκίνησαν το 1898 από τα Γιάννενα αλλά το 1906 μετακόμισαν και εγκαταστάθηκαν στο Μοναστήρι.
Το 1905 ο Γιάννης αγόρασε την πρώτη κινηματογραφική μηχανή στο Λονδίνο και την έφερε στα Βαλκάνια. Την ίδια χρονιά γυρίστηκαν οι πρώτες σκηνές κινηματογράφου στα Βαλκάνια. Οι “Υφάντρες” του 1905 είναι η πρώτη ταινία που γυρίστηκε στα Βαλκάνια, στην Αβδέλλα και είναι δική τους. Συνέχισαν την δουλειά με πάθος για τα επόμενα χρόνια ως πρωτοπόροι.
Είχαν Τράβηξαν 18.000+ αριθμό φωτογραφιών και περίπου 8.000 μ. films.
Οι περισσότερες φωτογραφίες εκείνης της εποχής άρτιας αισθητικής και λήψης είναι δικές τους. Διέτρεξαν όλη την ευρύτερη περιοχή και έχουν φωτογραφίσει επισήμους, αξιωματούχους, βασιλείς, κοινωνικές ομάδες και πρόσωπα ξεχωριστά, χωριά και ιστορικά γεγονότα μεγάλης ιστορικής σημασίας.
Κάρτες και φωτογραφίες τους βρίσκονται σε όλο των κόσμο. Το αρχείο τους είναι συναρπαστικό και ατελείωτο.
Όλα τα κέρδη από την δουλειά τους τα επένδυσαν στη φωτογραφία και στον κινηματογράφο γυρίζοντας όλη την Πίνδο και τα Βαλκάνια. Ίδρυσαν τον πρώτο κινηματογράφο στο Μοναστήρι που όμως κάηκε το 1939. Τον είχαν ανοίξει σε ιδιόκτητο οικόπεδο-κτίριο την 26 Αυγούστου 1921. Στην αρχή ήταν θερινός με 180 θ. ενώ το 1923 έκτισαν το κτίριο με την αίθουσα 373 θ. στην πλατεία και 11 θ. στον εξώστη,
Ο Γιάννης το 1941 μετακόμισε οριστικά στη Θεσσαλονίκη όπου και πέθανε ασκώντας το επάγγελμα του φωτογράφου στην παραλία της πόλης.
Ο Μίλτος παρέμενε στο Μοναστήρι όπου και πέθανε το 1964.
Ο Θ. Αγγελόπουλος τους τίμησε με την ταινία του “Το Βλέμμα του Οδυσσέα”.
ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ :
ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΙΓΡΑΦΙΚΩΝ ΛΕΣΧΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ( Ο.Κ.Λ.Ε.)
