Άγιοι Θεόδωροι, οι (Οκτσιλάρ) Δήμου Κοζάνης
Από το βιβλίο του Βασίλη Αποστόλου “Οικισμοί Δήμου Κοζάνης”
Σελίδες 226 Έτος έκδοσης 2022
Γενικά: Χτισμένος σε υψόμετρο 760 μ., στη διαδρομή Κοζάνη, Δρέπανο, Κοιλάδα, Άγιοι Θεόδωροι. Βρίσκεται στην οροσειρά του Βερμίου, αριστερά του παλιού δρόμου όπως πηγαίνουμε για Πολύμυλο. Πολύ κοντά περνά η Εγνατία οδός. Εκεί ήταν το τέλος της αποξηραμένης λίμνης “Σαρηγκιόλ”. Πλησιέστεροι οικισμοί Πολύμυλος, Λεβέντης, Αυγή. Ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Ελλησπόντου. Μαζί με τους οικισμούς Πολύμυλος, Λεβέντης, Ζωοδόχος Πηγή (3 κάτοικοι), και την Αγία Παρασκευή (ακατοίκητη) αποτελούν την τοπική κοινότητα Πολυμύλου.
Οι κάτοικοι του χωριού ήρθαν μετά το 1922 από το χωριό Κρένασα της περιοχής Ματσούκα του Πόντου, από την Τρίγλια της Μικράς Ασίας και από τη νήσο Πρίγκηπο της θάλασσας του Μαρμαρά. Το χωριό παλαιότερα χωριζόταν σε δυο γειτονιές (μαχαλάδες). Σήμερα υπάρχει μόνο ο νότιος μαχαλάς, γιατί ο βόρειος έχει εγκαταλειφθεί εδώ και κάποιες δεκαετίες και εκτός αυτού διέρχεται από αυτόν η Εγνατία Οδός (Βικιπαίδεια).
Με την απογραφή που πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή το 2011 από τους 71 κατοικημένους οικισμούς που απογράφηκαν στο Δήμο Κοζάνης οι Άγιοι Θεόδωροι ως προς τον πληθυσμό βρισκόταν στην 65η θέση.
Εκλογικά: Στις πρώτες βουλευτικές εκλογές 30-5-1915 οι άρρενες εκλογείς ψήφισαν στο 6ο εκλογικό κέντρο με τόπο ψηφοφορίας το Μουσουλμανικόν τέμενος Πολυμύλου.
Στον εκλογικό κατάλογο της Υποδιοικήσεως Κοζάνης του 1915 ήταν εγγεγραμμένοι 31 άρρενες εκλογείς άπαντες μουσουλμάνοι.
Εκπαιδευτικά: Διδακτήριο νεόδμητο, τύπου μονοταξίου, λείπουν τα εσωτερικά και εξωτερικά επιχρίσματα. Μαθητές 27. Έκτη τάξις δεν λειτουργεί, διότι το σχολείο ιδρύθη το 1935. Υπάρχει σχολικός κήπος ενός στρέμματος τον οποίον καλλιεργούν οι μαθητές (27/11/37).
Διδασκάλισσα, Βλιαγκόφτη Ελπινίκη εκ Κοζάνης, 1910, πτυχιούχος 3/ξίου διδασκαλείου (Άγιοι Θεόδωροι 37).
Ιερά: Ιερός ναός Αγίων Θεοδώρων 1960.
Κοινοτικά: Στις 31/12/1918 ο οικισμός Οκτσλάρ προσαρτάται στην κοινότητα Χαντόβης (Πολυμύλου). Στις 8/8/1928 μετονομάζεται σε Άγιοι Θεόδωροι. Στις 1/6/1989 προσαρτάται στο δήμο Πολυμύλου, στις 4/12/1997 στο δήμο Ελλησπόντου και στις 7/6/2010 στο δήμο Κοζάνης.
Οικονομικά: Tο έτος 1543, σύνολο φόρων άσπρα 507, μουσουλμανικές οικογένειες 4, το 1569 σύνολο φόρων άσπρα 800, μουσουλμανικές οικογένειες 7 και το 1613 άσπρα 1500, μουσουλμανικές οικογένειες 6 (Καμπουρίδης-Σαλακίδης).
Οι κάτοικοι ασχολούνται με την καλλιέργεια σιτηρών, οσπρίων, τριφυλλιού, πατάτας. Παλιότερα ανθούσε η καλλιέργεια καπνού.
Πληθυσμός:1913=109. 1920=101. 1928=48. 1940=83. 1951=78. 1961=52. 1971=36. 1981=24. 1991=34. 2001=30. 2011=18.
Προσφυγικά: Ο προϊστάμενος του Εποικισμού Κοζάνης αναφέρει ότι οι εγκατεστημένες οικογένειες προσφύγων στις 2/10/1928 ήταν Μικρασιάτες 4, πόντιοι 4.
Ο πρόεδρος της κοινότητας συνέταξε στις 11-2-24 κατάλογο με τις οικογένειες που δικαιούνται κλινοσκεπάσματα: Οικογένειες 8. Άτομα 31.
Στις 27-1-1926 διανεμήθηκαν τρόφιμα Αγγλικού ομίλου για 13 άτομα (60/1455).
