Άγιος Μάρτυς Νέστορας: ‘’Εύξαι μοι, τον Χριστόν ονομάσας’’. – Η ευχή ως τροφοδότης παιδαγωγίας, πολιτισμού και κοινωνικής συνοχής. του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα

ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ: Αυτό ήταν το αίτημα του αγίου Νέστορα προς τον άγιο Δημήτριο μέσα στη φυλακή της Θεσσαλονίκης στους διωγμούς του Διοκλητιανού (285-305 μ.Χ.).

‘’.. Εύξαι μοι, τον Χριστόν ονομάσας..’’. Προσευχήσου για μένα, επικαλούμενος το όνομα του Χριστού.

‘’Ο δε Άγιος, (Δημήτριος) σφραγίσας αυτόν τω τιμίω Σταυρώ, είπε: Και τον Λυαίον νικήσεις και υπέρ Χριστού μαρτηρήσεις’’. (Συναξάρι).

Ο Νέστορας με εφόδιο την ευχή του Δημητρίου πήγε στο στάδιο. Συνάντησε σ’ αυτό τον γίγαντα παλαιστή Λυαίο, καμάρι του αυτοκράτορα και σύμβολο ακατανίκητο της ειδωλολατρίας, μονομάχησε και τον νίκησε προκαλώντας την έκπληξη και την οργή μαζί του αυτοκράτορα.

‘’Και αυτίκα τον μεν άγιον Δημήτριον προσέταξε λόγχαις τρωθήναι, ως αίτιον της σφαγής του Λυαίου, τον δε άγιον Νέστορα τω ιδίω ξίφει αναιρεθήναι’’. (Συναξάρι).

Η ΕΥΧΗ ΩΣ ΑΙΤΗΜΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗ.

Στην παράδοσή μας η ευχή, ως αίτημα και ως παροχή, διαμόρφωσε αλυσίδα σχέσης προσώπων και κοινωνίας και ένα πολιτισμό, που αγιάζεται από την εκκλησιαστική λειτουργική πράξη και που είναι υπαρκτός, παρ’ όλη τη διαφαινόμενη χαλάρωση, στην εποχή μας.

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΠΡΑΞΗ: Όλες οι Ακολουθίες της Εκκλησίας τελειώνουν με τη φράση: ‘’Δι’ ευχών των αγίων Πατέρων…’’. Η σωτηρία μας, που είναι ο Χριστός και η ένταξή μας σ’ Αυτόν, συντελείται ‘’δι’ ευχών των αγίων Πατέρων’’.

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Η λειτουργική πράξη της ευχής περνά στην κοινωνία και διαμορφώνει πρότυπα προσώπων, σχέσεων, κοινωνίας.

ΣΤΟ ΝΑΟ: Ένα παράδειγμα. Η αρχή της Μεγάλης Σαρακοστής με τον 1ο Κατανυκτικό Εσπερινό το βράδυ της Κυριακής της Τυρινής. Οι πιστοί ζητούν συγχώρηση-συγνώμη από τον Επίσκοπο (ή τον Πρεσβύτερο) και ακολουθεί η αλλήλων (μεταξύ των πιστών) συγνώμη-συγχώρηση. Όλοι και όλα καταλλάσσονται, ειρηνεύουν και ομορφαίνουν.

ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ: Η κατανυκτική ατμόσφαιρα από το Ναό μεταφέρεται στα σπίτια. Οι νέοι γονείς μαζί με τα παιδιά τους επισκέπτονται τους γονείς τους (γιαγιάδες – παππούδες, χωρίς αποκλεισμούς και απορρίψεις) για το έθιμο της ‘’μετάνοιας’’. Εδώ είναι κάτι το μεγαλειώδες, που γκρεμίζει τα τείχη της ατομικής ευσέβειας, της αυταρέσκειας, του απατηλού ‘’αυτείδωλου’’, με άλλα λόγια της εντελώς αυταπάτης. Γιαγιάδες, παππούδες, γονείς, παιδιά και εγγόνια, συγχωρούν ο ένας τον άλλον, δηλαδή γίνονται ταπεινοί, αγαλλιούν μέσα στην ομορφιά της γλυκιάς αγκαλιάς και της ενότητας.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: Τα πρώτα βήματα στο σχολείο για τα παιδιά (που γίνονται ‘’επίσημα’’ για πρώτη φορά μαθητές, μια ιδιότητα που η αρχαία ελληνική σκέψη την θέλει ισόβια κατά το ‘’γηράσκω αεί διδασκόμενος’’) ξεκινούν με επίκληση της ευλογίας και της χάρης και του Θεού (πρεσβείαις της Θεοτόκου και δι’ ευχών των αγίων), με την τέλεση του Αγιασμού της Εκκλησίας. Και πάλι εδώ η λειτουργική πράξη περνά στο χώρο της οικογένειας ως παιδαγωγική πράξη με καλό αντίκτυπο στις ψυχές των παιδιών, όταν οι νέοι γονείς φέρνουν τα παιδιά τους στις γιαγιάδες και στους παππούδες να τα ευχηθούν και να τα ευλογήσουν στο νέο, για πρώτη φορά, ξεκίνημά τους στο σχολείο, ‘’τον Χριστόν ονομάσαντες’’.

ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ: Με αγιασμό ξεκινάμε μια (με βιοποριστικό ή κοινωφελή χαρακτήρα) εργασία. Παίρνουμε ευχές, αναπτερώνεται η ψυχική μας διάθεση, κοιτάμε μπροστά και εργαζόμαστε με ελπίδα.

ΕΥΧΗ: Άγιοι, Δημήτριε και Νέστορα, εύξασθε ημίν, τον Χριστόν ονομάσαντες.

π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας

παπαδάσκαλος