Με πολύ όμορφο τρόπο, γυναίκες και κοριτσόπουλα των Ναμάτων, αναβίωσαν για άλλη μια χρονιά, το έθιμο του Άη Γιάννη του Κλήδονα, την Κυριακή στις 19 του Ιούνη.
Ντυμένες με υπέροχες παραδοσιακές φορεσιές, επισκέφθηκαν βρύσες του χωριού, κρατώντας στα χέρια τους γκιούμια με ολόφρεσκα λουλούδια. Οι όμορφες Ναματιανές τραγούδησαν τα παραδοσιακά τραγούδια της ημέρας και όλες μαζί έφτασαν στην πλατεία του χωριού, όπου τις περίμενε πλήθος κόσμου. Παρόν ήταν και τηλεοπτικό συνεργείο της ΕΡΤ.
Η αναβίωση του εθίμου του Κλήδονα, φέτος εντάχθηκε στις «Μέρες γιορτών Βοΐου – ΠΕΛΕΚΟΝ 2022» που με την ευθύνη και οργάνωση της δραστήριας φιλολόγου Θεοδώρας Λειψιστινού διεξήχθησαν το δεκαήμερο 9-19 Ιουνίου με πληθώρα πολιτιστικών δρώμενων και εκδηλώσεων σε Σιάτιστα, Γαλατινή, Εράτυρα, Πελεκάνο και Νάματα.
Στη συνέχεια οι γυναίκες, που ήταν της Φιλοπροοδευτικής Ένωσης Ναματιανών «Ο Άγιος Νικόλαος» χόρεψαν παραδοσιακούς χορούς. Συνέχισαν η ομάδα γυναικών Λευκοπηγής «Μέγας Αλέξανδρος» και το τμήμα του Πολιτιστικού Συλλόγου Γαλατινής. Ακολούθησαν ομιλίες – εισηγήσεις και τέλος ένα πολύωρο γλέντι με χορό και παραδοσιακή μουσική.
Ο Κλήδονας είναι ένα πολύ παλιό έθιμο και το συναντάμε σε πολλά μέρη της Ελλάδας, αλλά και σε ευρωπαϊκές χώρες. Είναι μια λαϊκή μαντική διαδικασία, σύμφωνα με την οποία αποκαλύπτεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου. Το έθιμο πραγματοποιείται στις 23 και 24 Ιουνίου, που συμπίπτει με το θερινό ηλιοστάσιο.
Η λέξη « κλήδονας» παράγεται από την αρχαία λέξη «η κληδών», η οποία αναφέρεται στον Παυσανία (Βοιωτικά), Όμηρο κ.α. Κληδών ονομαζόταν ο προγνωστικός ήχος, το μαντικό σημάδι και κατ’ επέκταση το άκουσμα του οιωνισμού ή προφητείας, ο συνδυασμός τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων ή πράξεων κατά τη διάρκεια μαντικής τελετής στον οποίο αποδιδόταν προφητική σημασία.
Σύμφωνα με ορισμένους η λέξη «Κλήδωνας» προέρχεται από τη λέξη κλειδί που ανοίγει και κλείνει το κουτί τη τύχης
Ωστόσο η σωστή προέλευσή της είναι από την αρχαία λέξη «κλήδων» (με ήτα) που στον Όμηρο σημαίνει μαντικό σημάδι, προφητεία. Άλλο οι λέξεις «κλειδί, κλειδώνω κ.α.» και άλλο οι λέξεις «κληδών, κλήδονας κ.α.». Απλώς και οι δυο ομάδες αυτές των λέξεων έχουν πρόγονο την αυτή ρίζα, την ρίζα «κλε-», πρβ και: «κλείθρον = αττικά κλήθρον», κλείς = ιωνικά κληίς. Παράβαλε επίσης ότι: Κλειώ – κλείζω = εγκωμιάζω (από το κλέος) και κληδών ή κλεηδών ή κληηδών (από το κλέος και άδω) κ.α. = φημί ή καλέω, διαλαλώ, εγκωμιάζω κ.α.. Παράγωγα: κληδονίζω = μαντεύομαι, κληδόνισμα = σημείο, οιωνός κ.α.
Οι φωτογραφίες είναι του κ Δημητρίου Πορφύρη
