ΑΝΤΙΓΟΝΟΣ Α Ο ΕΤΕΡΟΦΘΑΛΜΟΣ. Ο πρώτος Ελιμίωτης βασιλιάς μετά τον μεγάλο στρατηλάτη. Η συνεργασία του με τον Μ. Αλέξανδρο. Ο θάνατος του Μ.Αλέξανδρου. Ο πόλεμος των διαδόχων. Σταύρου Π. Καπλάνογλου – Συγγραφέα – ιστορικού ερευνητή

ΑΝΤΙΓΟΝΟΣ Α Ο ΕΤΕΡΟΦΘΑΛΜΟΣ ή ΜΟΝΟΦΘΛΜΟΣ ή ΚΥΚΛΩΨ
(Η συνεργασία του με τον Μ. Αλέξανδρο.
Ο θάνατος του Μ.Αλέξανδρου.
Ο πόλεμος των διαδόχων.
Ο πρώτος Ελιμίωτης βασιλιάς μετά τον μεγάλο στρατηλάτη.
Ο ηρωικός θάνατος του σε μάχη σε ηλικία 82 ετών)
Σταύρου Π. Καπλάνογλου – Συγγραφέα – ιστορικού ερευνητή
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Στην προηγούμενη δημοσίευση αναφερθήκαμε στην Δυναστεία των Αντιγονιδων και τον ιδρυτή της τον Αντίγονο τον Α τον Ετερόφθαλμο που οι απόγονοι του διοίκησαν την Μακεδονία μέχρι την κατάληψη της Μακεδονίας από τους Ρωμαίους το 168 π.Χ.
Δώσαμε το βιογραφικό του και την συνεργασία με το βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο τον Β’ .του οποίου ήταν συμπολεμιστής και σε μάχη έχασε το ένα του μάτι , δείχνοντας ηρωική συμπεριφορά και πολεμώντας με το βέλος στο μάτι μέχρι το τέλος της μάχης ένα γεγονός που έδωσε λαβή στους εχθρούς του να τον κωλύσουν το παρατσούκλι Μονόφθαλμος και Κύκλωψ παραπέμποντας με τον τρόπο αυτό σε μισητά πρόσωπα της Ελληνικής μυθολογίας ,έτσι έχοντας γεννηθεί και εμείς στην ίδια περιοχή που γεννήθηκε και ο Αντίγονος στην σημερινή δημοσίευση και σε όσες άλλες χρειασθεί θα χρησιμοποιούμε σαν δεύτερο συνδετικό το τιμητικό <<Ετερόφθαλμος >> ή το Αντίγονος ο Α
Θα συνεχίσουμε τις δημοσιεύσεις με την συνεργασία του Αντίγονου του Α’ μέχρι το θάνατο με τον μεγάλο στρατηλάτη και βεβαίως με την δράση του στην συνέχεια με τις συγκρούσεις που είχε με τους επίδοξους διάδοχους του Μ. Αλεξάνδρου μέχρι και τον θάνατο του ιδιου στην μάχη της Ισου σε ηλικία 82 ετών χρησιμοποιώντας χρονολογική σειρά .
ΑΝΤΙΓΟΝΟΣ ΚΑΙ Μ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
Το 334 π.Χ. Ο Αλέξανδρος αναχωρεί για τη μεγάλη του εκστρατεία στην Ανατολή.Ο Αντίγονος ήταν ένας από τους διοικητές του Αλέξανδρου, ο οποίος οδηγούσε επτά χιλιάδες Έλληνες πεζούς.
–Έλαβε μέρος στην μάχη του Γρανικού ποταμού
Οι ιστορικοί συγκρίνοντας δυο αποσπάσματα άλλων ιστορικών έβγαλαν το συμπέρασμα ότι ο Αντίγονος Α’ έλαβε μέρος στην μάχη του Γρανικού ποταμού
Τα αποσπάσματα αυτά ήταν :
1.Του Διόδωρου Σικελιώτης,
<<…. όταν απαριθμούσε τις δυνάμεις με τις οποίες ξεκίνησε ο Αλέξανδρος την εκστρατεία του, ανέφερε για επτά χιλιάδες συμμάχους … >> δηλαδή τους Έλληνες που στάθηκαν κάτω από τη σημαία του Μακεδόνα βασιλιά.
2.Του Αρριανού
Που αναφέρει την φράση << Ελληνόφωνες σύμμαχοι >> περιέγραφε τα γεγονότα του 333 π.Χ. ότι « … Αυτός [Αλέξανδρος] … διόρισε τον Αντίγονο, τον γιο του Φιλίππου, ως σατράπη της Φρυγίας, και έβαλε τον στρατηγό Βαλακρόο , γιο του Αμύντα στη θέση του επικεφαλής των συμμάχων » . και << … Αντίγονος διοικεί Έλληνες οπλίτες…
Έτσι θεώρησαν σαν πιθανό γεγονός την συμμετοχή του Αντίγονου επικεφαλής των Ελλήνων συμμάχων, στη μάχη του Γρανικού πιθανολογώντας συγχρόνως ότι ήταν μαζί με τον Ελιμείώτη τον Κάλλας και τον Αλέξανδρο τον Λυγκιστή, όταν κατέκτησε και την υπόλοιπη Ελλησποντιακή Φρυγία .
–Σατράπης Φρυγίας
Το 333 π.Χ.ο Αλέξανδρος διόρισε τον Αντίγονο σατράπη της Φρυγίας και με το θάνατο του Αλέξανδρου έλαβε επίσης την εξουσία της Παμφυλίας και της Λυκίας από τον αντιβασιλέα της Μακεδονικής αυτοκρατορίας Περδίκκα.
Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ το 323 π.Χ.
Σύμφωνα με το Βαβυλωνιακό Αστρονομικό Ημερολόγιο, ο Αλέξανδρος πέθανε μεταξύ το βράδυ της 10ης Ιουνίου και το βράδυ της 11ης Ιουνίου 323 π.Χ. σε ηλικία τριάντα δύο ετών.
Αυτό συνέβη στο παλάτι του Ναβουχοδονόσορα Β’ στη Βαβυλώνα.
Οι Μακεδόνες και οι ντόπιοι δάκρυσαν στην είδηση του θανάτου του και οι υπήκοοι των Αχαιμενιδών ξύρισαν τα κεφάλια τους
Η μητέρα του Δαρείου Γ’, Σισύγαμβης, όταν έμαθε για τον θάνατο του Αλέξανδρου, αρνήθηκε να φάει και πέθανε λίγες μέρες αργότερα
–Αίτια θανάτου
Οι ιστορικοί διίστανται στην εκτίμηση των κυριότερων πηγών για τον θάνατο του Αλεξάνδρου, με αποτέλεσμα διαφορετικές απόψεις.
Οι υποτιθέμενες αιτίες θανάτου του Αλεξάνδρου περιλαμβάνουν αλκοολική ηπατική νόσο, πυρετό και δηλητηρίαση από στρυχνίνη, αλλά υπάρχουν λίγα στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτές τις εκδοχές
Σύμφωνα με κάποιους άλλους ιστορικούς , ο Αλέξανδρος πιθανότατα πέθανε από τύφο (ο οποίος, μαζί με την ελονοσία, ήταν κοινός στην αρχαία Βαβυλώνα )
Την εβδομάδα πριν από το θάνατο του Αλεξάνδρου, οι ιστορικές μαρτυρίες αναφέρουν ρίγη, εφίδρωση, αδυναμία και υψηλό πυρετό, χαρακτηριστικά συμπτώματα μολυσματικών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του τυφοειδούς πυρετού. , ο Αλέξανδρος είχε επίσης «έντονους πόνους στην κοιλιά που τον έκαναν να ουρλιάζει ».
Ο Μέγας Αλέξανδρος έμεινε βουβός τις τελευταίες ημέρες πριν από το θάνατό του, λόγω τραυματισμού στον αυχένα κατά την πολιορκία της Κιρόπολης .
Σύμφωνα με άλλο ιστορικό συγγραφέα υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Αλέξανδρος πέθανε από ελονοσία, κολλώντας την δύο εβδομάδες πριν από το θάνατό του, ενώ περνούσε μέσα από ένα βάλτο ενώ επιθεωρούσε την αντιπλημμυρική άμυνα της Βαβυλώνας
Κατά τη διάρκεια των αιώνων, αρκετοί αναφερθήκαν σαν δράστες της δολοφονίας του Μ. Αλεξάνδρου με δηλητήριο σε αυτούς συμπεριλαμβανόταν μια από τις συζύγους
Μέτα το 323 Π. χ.
Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου στη Βαβυλώνα (323 π.Χ.) η απουσία του Αντιγόνου στη Φρυγία έδωσε το προβάδισμα στον Περδίκκα για τη ρύθμιση της βασιλικής διαδοχής.
Η δικαιοδοσία του Αντιγόνου ως Σατράπη (Ανώτατο διοικητή ) στη Φρυγία, στη Λυκαονία, στη Λυκία, στην Παμφυλία και στη δυτική Πισιδία αναγνωρίστηκαν.
Ο Περδίκκας όμως τον διέταξε να καταλάβει μαζί με το Μακεδόνα Λεοννάτο την Καππαδοκία και την Παφλαγονία, προκειμένου να τις αποδώσει στον Ευμένη, τον οποίο φανερά προόριζε για αντίβαρο του Αντιγόνου στη Μικρά Ασία.
Όταν μάλιστα δίκασε τον Αντίγονο με ανυπόστατες κατηγορίες, αυτός διαπεραιώθηκε στην Ευρώπη, στα τέλη του 321 π.Χ.,14 για να επιστρέψει στη Μικρά Ασία με 3.000 στρατιώτες επιβιβασμένους σε αθηναϊκά πλοία.
Μαζί του τάχθηκαν ο Άσανδρος, σατράπης της Καρίας, ο Μένανδρος, σατράπης της Λυδίας, και οι Ιωνικές πόλεις (με επικεφαλής την Έφεσο).
Ο ΠΡΩΤΟΣ ΠΟΛΡΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΔΟΧΩΝ 321-320 π.Χ.
Η επιστροφή του Αντιγόνου στη Μικρά Ασία σήμανε την αρχή του Α’ Πολέμου των Διαδόχων (321-320 π.Χ.), ο οποίος κρίθηκε στην αναμέτρηση Ευμένη και Αντιγόνου στα καππαδοκικά Νώρα υπέρ του δευτέρου.
Λαμβάνει από τον Περδίκκα, αντιβασιλιά τού Αλεξάνδρου, τη Λυκία και την Παμφυλία.
Σύντομα όμως, προκάλεσε την οργή του Περδίκκα, ο οποίος ήταν ο ονομαστικός διάδοχος του Αλέξανδρου, και κατέφυγε στην Ελλάδα με τον γιο του Δημήτριο, στην προστασία του Αντιπάτρου, του αντιβασιλέα της Μακεδονίας
Ο Περδίκας γίνεται εχθρός του, όταν αρνήθηκε να συμμαχήσει με τον Ευμένη στον αγώνα το υ κατά τού Αριαράθη Α’, ηγεμόνα της Καππαδοκίας. Διαφεύγει στο πλάι τού Αντίπατρου στη Μακεδονία, ενώ ξεσπά ο Πρώτος Πόλεμος των Δια δόχων: Αντίπατρος, Αντίγονος, Πτολεμαίος και Κρατερός ενάντια στον Περδίκκα και τον Ευμένη.
ΑΝΤΙΠΑΛΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΔΙΚΑ
Στη συνέχεια συνήψε συμμαχία εναντίον του Περδίκκα με τον Αντίπατρο, τον κυβερνήτη της Μακεδονίας, και με τον Πτολεμαίο της Αιγύπτου, τον Λυσίμαχο της Θράκης και τον Κρατερό (οι οποίοι είχαν υπηρετήσει όλοι υπό τον Αλέξανδρο).
Ο Περδίκκας δολοφονήθηκε και ο Αντίπατρος έγινε αντιβασιλέας της αυτοκρατορίας.
ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΕΠΙ ΑΝΤΙΠΑΤΡΟΥ
Το 321 ο Αντίπατρος διόρισε τον Αντίγονο αρχηγό του στρατού του στην Ασία και τον έστειλε εναντίον του Ευμένη, του σατράπη της Καππαδοκίας και οπαδού του Περδίκκα. Ο Αντίγονος νίκησε τον Ευμένη και στη συνέχεια τον πολιόρκησε ανεπιτυχώς στο ορεινό φρούριο Νόρα.
Ο ΠΟΛΥΠΕΡΧΩΝ ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΑΝΤΙΠΑΤΡΟ
Ο Πολυπέρχων διαδέχθηκε τον Αντίπατρο ως αντιβασιλέας και ο Αντίγονος ένωσε τις δυνάμεις του εναντίον του με τον Κάσσανδρο (γιο του Αντιπάτρου), τον Πτολεμαίο, τον Λυσίμαχο και τον Ευμένη το 319.
Ο Ευμένης είχε ορισθεί από τον «επιμελητή των βασιλέων» Πολυπέρχοντα «αυτοκράτωρ στρατηγός της Ασίας» στην θέση του Αντίγονου τον προηγούμενο χρόνο
. Διέθετε 12.000 μισθοφόρους (10.000 πεζούς και 2.000 ιππείς) και επιπλέον στηρίζονταν στη δύναμη των 3.000 εμπειροπόλεμων αργυράσπιδων που διοικούσαν οι Αντιγένης και Τεύταμος, οι οποίοι είχαν ενωθεί μαζί του υπακούοντας στις βασιλικές εντολές. Ο Πολυπέρχων ανακήρυξε επίσης τον Αντίγονο «αποστάτην των βασιλέων» ].
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΔΟΧΩΝ 318 π.Χ.
318 π.Χ. Ξεκινά ο Δεύτερος Πόλεμος των Διαδόχων: Ο Πολυπέρχων και ο Ευμένης ενάντια στ ον Αντίγονο και τον Κάσσανδρο, γιο του Στην μάχη στην Παραιτακηνή το 317 π.Χ ενάντια στον Ευμένη.
Από τους προαναφερθέντες , ηττήθηκε ολοκληρωτικά και αναγκάστηκε να αποσυρθεί στην Καππαδοκία.
Αυτή η κατάσταση διήρκεσε περίπου τρία χρόνια, μέχρι που πέθανε ο Αντίπατρος, οπότε ξέσπασε πόλεμος για τη διαδοχή της Μακεδονίας.
Στην μάχη στην Γαβίηνη αντιπαλος του ήταν και πάλι ο Ευμένης, όταν συντάχθηκε μετον Πολύπερχοντα , ο Αντίγονος τον νίκησε με τους βοήθεια του Σέλευκου και του Πείθωνα (τους σατράπες της Βαβυλωνίας και της Μηδίας, αντίστοιχα) στη Γαβιήνη. Στη συνέχεια, επιθυμώντας να εξαλείψει όλους τους πιθανούς αντιπάλους, ο Αντίγονος εκτέλεσε και τον Ευμένη και τον Πείθωνα. Ο Σέλευκος διέφυγε στην Αίγυπτο.
Ο ΑΝΤΙΓΟΝΟΣ ΕΛΕΓΧΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ Μ.ΑΣΙΑ -ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΓΙΑ ΕΠΑΝΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
Ο Αντίγονος είχε πλέον τον πλήρη έλεγχο της Μικράς Ασίας, αλλά ο Πτολεμαίος, ο Λυσίμαχος, ο Κάσσανδρος και ο Σέλευκος συμμάχησαν εναντίον του στον πρώτο πόλεμο συνασπισμού (315–311) σε μια προσπάθεια να ματαιώσουν το σχέδιό του για επανένωση της αυτοκρατορίας του Αλεξάνδρου.
Ο Αντίγονος κατέλαβε τη Συρία και αυτοανακηρύχτηκε αντιβασιλιάς. Προκειμένου να κερδίσει την υποστήριξη των ελληνικών πόλεων-κρατών, των οποίων η αντίσταση στην υποταγή αποτέλεσε το κύριο εμπόδιο για τη συγκρότηση ελληνιστικής μοναρχίας, ανακοίνωσε στον συγκεντρωμένο στρατό του ότι όλοι οι Έλληνες έπρεπε να είναι ελεύθεροι, αυτόνομοι και χωρίς φρουρά.
Αυτό το πολιτικό σύνθημα επρόκειτο να ακουστεί ξανά και ξανά —σχεδόν αμέσως από τον Πτολεμαίο και για τελευταία φορά από τους Ρωμαίους το 196.
Ο ΤΡΙΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΔΟΧΩΝ 314 π.Χ
Το 314 π.Χ. ξεσπά ο Τρίτος Πόλεμος των Διαδόχων: Κάσσανδρος, Πτολεμαίος και Λυσίμαχος ενάντι α στον Αντίγονο και το γιο του Δημήτριο. Ο Αντίγονος διακηρύττει την απελευθέρωση της Ελλάδας.
Παράλληλα ο Αντίγονος διακήρυξε την ελευθερία των ελληνικών πόλεων, τις οποίες προσπάθησε έτσι να προσεταιριστεί. Ως έμπρακτη απόδειξη, δεν τοποθετούσε φρουρά σε όσες πόλεις ελευθέρωνε. Μέρος αυτής της πολιτικής ήταν και η ίδρυση του Κοινου των Νησιωτών υπό την αιγίδα τού Αντίγονου το 314 π.Χ.
313 π.Χ. Ο Αντίγονος καταλαμβάνει την Τύρο, ενώ στο πλευρό του έρχονται και οι Πελοποννήσι.
Ο ΑΝΤΙΓΟΝΟΣ ΔΙΩΧΝΕΙ ΤΟΝ ΚΑΣΣΑΝΔΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Με τη βοήθεια των αξιωματικών του στην Ελλάδα, ο Αντίγονος έδιωξε τις μακεδονικές δυνάμεις κατοχής του Κάσσανδρου εκεί και σχημάτισε τις νησιωτικές πόλεις το Αιγαίο στην Ένωση των Νησιωτών, προετοιμασία για την εισβολή του στην Ελλάδα.
Η σύμμαχός του, η πόλη της Ρόδου, του έδωσε τον απαραίτητο στόλο.
Ο ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΔΟΧΩΝ 307π.Χ.
307 π.Χ. Αρχίζει ο Τέταρτος Πόλεμος των Διαδόχων: Πτολεμαίος και Κάσσανδρος ενάντια στον Αντίγονο και τον Δημήτριο. Ο Δημήτριος απελευθερώνει την Αθήνα και αποπέμπει τον κυβερνήτη της Δημήτριο το Φ ληρέα. Ο Αντίγονος κτίζει τη νέα του πρωτεύουσα στη Συρία, την Αντιγόνεια.
306 π.Χ. Ο Δημήτριος νικά τον Πτολεμαίο στη Σαλαμίνα της Κύπρου. Ο ίδιος και ο πατέρας του αναγνωρίζονται ως βασιλείς. Ανεπιτυχής εκστρατεία τού Αντίγονου και τού Δημητρίου κατά τού Πτολεμαίου.
Μετά τη διεξαγωγή του πολέμου με ποικίλη επιτυχία από το 315 έως το 311 π.Χ., συνήφθη ειρήνη, με την οποία η κυβέρνηση της Μικράς Ασίας και της Συρίας εξασφαλίστηκε προσωρινά στον Αντίγονο.
Η συμφωνία αυτή σύντομα παραβιάστηκε με το πρόσχημα ότι ο Αντίγονος είχε τοποθετήσει φρουρές σε μερικές από τις ελεύθερες ελληνικές πόλεις και ο Πτολεμαίος και ο Κάσσανδρος ανανέωσαν τις εχθροπραξίες εναντίον του.
Ο Δημήτριος Πολιορκητής, ο γιος του Αντιγόνου, απέσπασε μέρος της Ελλάδας από τον Κάσσανδρο.
Στην αρχή ο Πτολεμαίος είχε κάνει μια επιτυχημένη κάθοδο στη Μικρά Ασία και σε πολλά από τα νησιά του Αρχιπελάγους. αλλά τελικά ηττήθηκε ολοκληρωτικά από τον Δημήτριο σε μια ναυτική εμπλοκή στα ανοιχτά της Σαλαμίνας, στην Κύπρο (306 π.Χ.).
Σε αυτή τη νίκη ο Αντίγονος ανέλαβε τον τίτλο του βασιλιά και χάρισε τον ίδιο στον γιο του, μια δήλωση ότι ισχυρίστηκε ότι ήταν κληρονόμος του Αλέξανδρου. Ο Αντίγονος ετοίμασε τώρα έναν μεγάλο στρατό και έναν τρομερό στόλο, του οποίου τη διοίκηση έδωσε στον Δημήτριο και έσπευσε να επιτεθεί στον Πτολεμαίο στις δικές του επικράτειες. Η εισβολή του στην Αίγυπτο, ωστόσο, αποδείχθηκε αποτυχημένη. δεν μπόρεσε να διεισδύσει στις άμυνες του Πτολεμαίου και αναγκάστηκε να αποσυρθεί.
Η ΗΤΤΑ ΤΟΥ ΓΙΟΥ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΓΑΖΑ
Ενώ ασχολούνταν με την κατάκτηση της Καρίας, ο γιος του, Δημήτριος Πολιορκητής, ηττήθηκε στη Γάζα από τον Πτολεμαίο και τον Σέλευκο (312). Ο Σέλευκος επέστρεψε στην πρώην επαρχία του, τη Βαβυλωνία. Ενόψει αυτής της νέας απειλής από την Ανατολή, ο Αντίγονος αποφάσισε να συνάψει ειρήνη με όλους τους αντιπάλους του εκτός από τον Σέλευκο. Όλοι οι διάδοχοι (οι διάδοχοι του Αλέξανδρου) επιβεβαίωσαν τα υπάρχοντα όρια και την ελευθερία των ελληνικών πόλεων. Στη Συρία και από τον Ελλήσποντο μέχρι τον Ευφράτη θα κυβερνούσε ο Αντίγονος, όχι πλέον αντιβασιλέας, αλλά απλώς στρατηγός (αξιωματικός υπεύθυνος) ολόκληρης της Ασίας.
Δραστηριότητες στην Ελλάδα Στη συνέχεια ο Πτολεμαίος επιτέθηκε στην Κιλικία και ξέσπασε ο δεύτερος πόλεμος συνασπισμού (310–301) κατά του Αντιγόνου.
ΕΠΑΝΙΔΡΥΕΤΑΙ ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΑΘΗΝΑΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΟ ΤΟΥ ΤΟ 307 π.Χ.
Στην Ελλάδα το 307, ο γιος του Αντιγόνου Δημήτριος έδιωξε τον Δημήτριο του Φαλήρου, τον κυβερνήτη της Αθήνας του Κάσσανδρου, και επανίδρυσε το παλιό αθηναϊκό σύνταγμα. Οι ευγνώμονες Αθηναίοι τίμησαν τον Αντίγονο και τον Δημήτριο ως θεϊκούς σωτήρες (theoi sōtēres).
Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΙΓΟΝΟ -ΑΝΑΚΗΡΥΣΕΤΑΙ ΒΑΣΙΛΙΑΣ
Η επιρροή του Κάσσανδρου στην Ελλάδα είχε πλέον σπάσει και το 306 ο Δημήτριος νίκησε τον στόλο του Πτολεμαίου κοντά στη Σαλαμίνα στο νησί της Κύπρου και κατέκτησε το νησί
. Αυτή η νίκη έδωσε στον Αντίγονο τον έλεγχο του Αιγαίου, της ανατολικής Μεσογείου και όλης της Εγγύς Ανατολής εκτός από τη Βαβυλωνία.
Ο συγκεντρωμένος στρατός τον ανακήρυξε βασιλιά και οι φίλοι του τον στόλισαν με το διάδημα.
Από την πλευρά του διόρισε τον Δημήτριο βασιλιά και αντιβασιλέα και του έστειλε το διάδημα.
Αυτό έμελλε να γίνει παραδοσιακή τελετή στην ελληνιστική μοναρχία.
Ο ΑΝΤΙΓΟΝΟΣ ΕΠΙΤΊΘΕΤΑΙ ΤΟ 305 π.Χ. ΑΝΕΠΙΤΥΧΩΣ -ΔΙΧΟΤΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
Το 305 π.Χ αφού ο Αντίγονος επιτέθηκε μάταια στην Αίγυπτο, ο Πτολεμαίος ανέλαβε επίσης τον τίτλο του βασιλιά και ο Κάσσανδρος, ο Λυσίμαχος και ο Σέλευκος ακολούθησαν το παράδειγμά τους. Η διχοτόμηση της αυτοκρατορίας του Αλεξάνδρου σε πέντε κράτη είχε πλέον καθιερωθεί επίσημα.
Η ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ
Το 305 π.Χ ο Αντίγονος έστειλε τον Δημήτριο να κατακτήσει τη Ρόδο, η οποία του είχε αρνηθεί ένοπλη υποστήριξη εναντίον του Πτολεμαίου. Μετά από μια ανεπιτυχή πολιορκία ενός έτους, συνήψε συνθήκη ειρήνης και συμμαχία με το νησιωτικό κράτος, εξασφαλίζοντάς του αυτονομία και ουδετερότητα στις συγκρούσεις του με τον Πτολεμαίο.
Αυτή η παραχώρηση ήταν απαραίτητη γιατί στο μεταξύ ο Κάσσανδρος είχε εισβάλει στην Αττική
Ο Δημήτριος, υπό την προτροπή του πατέρα του, κατευθύνθηκε στα Λώρυμα όπου συγκέντρωσε 200 πολεμικά και 170 μεταγωγικά πλοία το 305 π.Χ. Ακόμη διέθετε 1.000 πειρατικά και εμπορικά πλοία και 40.000 άνδρες. Ο στόλος έπλευσε στον κόλπο του Ιαλυσού όπου και αποβιβάστηκε. Εκεί, ο Δημήτριος οργάνωσε το στρατόπεδό του και δημιούργησε τριπλή τάφρο. Οι Ρόδιοι πήραν τα αναγκαία μέτρα ζητώντας επίσης βοήθεια από τους αντιπάλους του Δημήτριου. Συνολικά, οι Ρόδιοι που μπορούσαν να πολεμήσουν ήταν 6.000 άνδρες. Η πόλη της Ρόδου ήταν κτισμένη στο βόρειο άκρο του νησιού και ανατολικά της πόλης βρίσκονταν τρία λιμάνια. Σε αυτά ξεκίνησε η πολιορκία με την επίθεση του Δημήτριου. Οι μηχανικοί του είχαν κατασκευάσει ισχυρές πολιορκητικές μηχανές. Μεταξύ δύο πολιορκητικών μηχανών ο Δημήτριος έδεσε δύο φορτηγά πλοία και κατασκεύασε μια διπλή «χελώνα» για την κάλυψη των ανδρών του.
Ο Δημήτριος δεν καταφέρνει να καταλάβει τη Ρόδο και λύνει την πολιορκία της χάρις στους Αθηναίους, που μεσολαβούν ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Μετά από τη μεσολάβηση των Αθηναίων οι δύο δυνάμεις σύναψαν συμμαχία με τον εξής όρο: οι Ρόδιοι θα ήταν σύμμαχοι του Αντίγονου και του Δημήτριου και θα τους βοηθούσαν σε κάθε επιχείρησή τους, εκτός από επίθεση κατά των Πτολεμαίων. Έτσι έλαβε τέλος η πολιορκία της Ρόδου η οποία αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες της αρχαιότητας κι όχι μόνο. Χάρη στη γενναιότητά τους, οι Ρόδιοι άντεξαν έναν ολόκληρο χρόνο. Ο Δημήτριος έλαβε το προσωνύμιο «Πολιορκητής» για τα πολεμικά μέσα με τα οποία πολιόρκησε τη Ρόδο. Μάλιστα, οι Ρόδιοι ζήτησαν μερικές από αυτές πολεμικές μηχανές που διέθετε σε ανάμνηση της εφευρετικότητάς του. Οι πόλεμοι των Διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου συνεχίστηκαν με αποκορύφωμα τη μεγάλη σύγκρουση της Ιψού.
ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΟΥ ΛΥΣΙΜΑΧΟΥ ΣΤΗΝ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ -ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΓΟΝΟΥ
Οι ισχυρότεροι σατράπες της αυτοκρατορίας (Κάσσανδρος, Σέλευκος, Πτολεμαίος και Λυσίμαχος) αυτοανακηρύχτηκαν και αυτοί βασιλείς αντιδρώντας στον Αντίγονο, ο οποίος τελικά βρέθηκε αντιμέτωπος και με τους τέσσερεις. Ο Αντίγονος απαίτησε απο τον Κάσσανδρο την άνευ όρων υποταγή της Μακεδονίας.
Οι άλλοι τρείς του επιτέθηκαν και αναγκάστηκε να ανακαλέσει το γιό του απο την Ελλάδα, παρά το γεγονός οτι σημείωνε εκεί τη μια επιτυχία μετά την άλλη, και να κινηθεί κατά του Λυσίμαχου.
Ο στρατός πατέρα και γιού ηττήθηκε απο τις συνδυασμένες δυνάμεις του Σέλευκου και του Λυσίμαχου στην αποφασιστική Μάχη της Ιψούς το 301 π.Χ. Ο Αντίγονος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της μάχης απο ακόντιο. Ήταν ογδόντα ενός ετών και πρίν την Ιψό δεν είχε χάσει ξανά μάχη.
Θάνατος τού Αντίγονου του Μονόφθαλμου στο πεδίο της μάχης.
Η Μικρά Ασία περνά στα χέρια του Λυσίμαχου, η Ασία στο Σέλευκο, ενώ ο Δημήτριος κρατά ακόμη μέρη του ελλαδικού χώρου.
ΠΟΙΟΣ ΤΕΛΙΚΑ ΗΤΑΝ Ο ΑΝΤΙΓΟΝΟΣ
Όταν κάποιος διαβάσει την δράση του Ελιμείωτη Αντίγονου του ιδρυτή της δυναστείας των Αντιγονιδών θα αναλογισθεί για το ποιον αυτού του ανθρώπου, σκεφτόταν μόνον την εξουσία και τους δικούς του ανθρώπους η τον ένοιαζε η διάσωση της ενότητος και η Μεγάλη Μακεδονία που δημιουργούσε ο Μέγας Αλέξανδρος
–Αν κάποιος τον δει με θετικό μάτι
Γεγονός είναι πως κατόρθωσε να διακριθεί σε μια εποχή που ανέδειξε σημαντικούς πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες, επιδεικνύοντας αξιόλογες στρατιωτικές και διοικητικές αρετές.
Παίρνοντας πρώτος από τους Διαδόχους το βασιλικό τίτλο και με το προσωπικό του παράδειγμα συνέβαλε στη διαμόρφωση της ελληνιστικής βασιλείας, με κύριο γνώμονα την ανάδειξη της «αριστείας» και της «ανδρείας» του ηγεμόνα.
Ο Αντίγονος ΥΠΗΡΞΕ ένας δεινός στρατιωτικός, διοικητής και ηγέςτης.
– Ως στρατιωτικός :
Ήταν ευρηματικός αποφασιστικός και ψύχραιμος στρατηγός .
Ενδιαφέρθηκε να βελτιώσει τα τεχνολογικά μέσα που είχε στη διάθεσή του, κατασκευαζοντας οχυρώσεις, χρησιμοποιώντας προηγμένες πολιορκητικές μηχανές και βάζοντας νέες ιδέες στην κατασκευή πλοίων μεγαλύτερων από τις πεντηκοντόρους. (το έκανε στην πολιορκία της Τύρου ) . Μία σειρά τέλος οχυρώσεων σε στρατηγικά σημεία, όπως οι Σάρδεις, οι Κελαινές, η Τύρος, η Βαβυλώνα και τα Σούσα, ήταν έργα δικά του
Πίστευε στον ενισχυμένο ρόλο του στρατού, στη διεύρυνση της κυρίαρχης τάξης και στην παραχώρηση ανακλητών βασιλικών και νεόκτητων γαιών στα μέλη της, στην ίδρυση πόλεων και στη μετακίνηση πληθυσμών στις κατακτημένες περιοχές αναγνωρίζει κανείς παλαιότερες πρακτικές του Φιλίππου Β’.
– Ως πολιτικός ηγέτης :
Ως προς την πολιτική του δραστηριότητα, προφανώς η θητεία του κοντά στο Φίλιππο Β’ στα νεανικά του χρόνια τον μύησε στη χρήση διπλωματίας, δωροδοκιών και βίας για την ανάρρηση στην εξουσία. Από το 320 π.Χ., όταν ήταν 62 ετών, μέχρι το θάνατό του το 301 π.Χ. ο Αντίγονος κυριάρχησε στην ανατολική Μεσόγειο και κατόρθωσε να εδραιώσει την Αντιγονιδική δυναστεία
Η πολιτική του εδραζόταν στον πραγματισμό, ενώ το μεγαλύτερό του επίτευγμα ήταν η οργάνωση του διοικητικού μηχανισμού στον οποίο αργότερα στηρίχθηκε το Σελευκιδικό βασίλειο, κυρίως μέσω της εκτεταμένης ίδρυσης νέων πόλεων στο μικρασιατικό χώρο.
Η πολιτική του εδραζόταν στον πραγματισμό, ενώ το μεγαλύτερό του επίτευγμα ήταν η οργάνωση του διοικητικού μηχανισμού στον οποίο αργότερα στηρίχθηκε το Σελευκιδικό βασίλειο, κυρίως μέσω της εκτεταμένης ίδρυσης νέων πόλεων στο μικρασιατικό χώρο.
Ιδρυτής ο ίδιος πόλεων, επινόησε το πολιτικό σχήμα που επέτρεψε στις ελληνικές πόλεις να επιβιώσουν μέσα στο σύστημα των ελληνιστικών κρατών μέχρι τη ρωμαϊκή κατάκτηση.
Ο Αντίγονος σεβάστηκε την αυτονομία των ελληνικών πόλεων, αποφεύγοντας να εγκαταστήσει φρουρές και συνάπτοντας συμμαχίες με τις ισχυρότερες από αυτές (Ρόδο, Σάμο, Κάλυμνο, Σκήψι, Αστακό, Χαλκηδόνα),
Με πρωτοβουλία του Αντιγόνου ιδρύθηκε επίσης το Κοινό των Νησιωτών στο Αιγαίο. Ίδρυσε ακόμη στη Μικρά Ασία και στη Συρία/Παλαιστίνη νέες Ελληνικές πόλεις και στρατιωτικές αποικίες (Νίκαια,Αντιόχεια, Απάμεια Κιβωτός, Απάμεια στον Ορόντη, Σελεύκεια στην Πιερία
Συνοικίστηκαν Τέως,Λέβεδος, , Αντιγόνεια-Αλεξάνδρεια Τρωάς .
Τέλος, πολλές ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας οργανώθηκαν στην διάρκεια της παρουσίας του σε δύο συμπολιτείες, με λατρευτικά κέντρα το Ίλιον και το Πανιώνιον αντίστοιχα
Δεν είναι τυχαίο ότι, όπως και ο Αλέξανδρος, λατρεύτηκε όσο ακόμα ήταν στη ζωή. Αναντίρρητα συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων των φυσιογνωμιών που συνέβαλαν στη διαμόρφωση του ελληνιστικού κόσμου του 3ου και 2ου α
Η δυναστεία των Αντιγονιδών (306–168 π.Χ.), έγινε βασιλιάς το 306. Εξαιρετικός στρατηγός και αρχηγός μαχητών, ήταν επίσης οξυδερκής ηγεμόνας που καλλιέργησε τη φιλία της Αθήνας και άλλων ελληνικών πόλεων-κρατών.
–Ως προς τα πολιτιστικά θέματα
Πιστεύεται τέλος ότι ο Αντίγονος ενδιαφερόταν ζωηρά για τα πολιτιστικά ζητήματα, έστω και αν δεν είχε ο ίδιος το χρόνο να ασχοληθεί με αυτά. Στον κύκλο των διανοουμένων της αυλής του συγκαταλέγονται και οι μεγαλύτεροι ζωγράφοι της εποχής του, ο Απελλής και ο Πρωτογένης, οι οποίοι φιλοτέχνησαν πορτρέτα του
–Ως προς την οικονομική διαχείριση
Διαχειρίσθηκε υπέρογκα έσοδα (που προήλθαν από την οικειοποίηση των θησαυροφυλακίων των Εκβατάνων, των Σούσων και των Κιλικικών Κυΐνδων, αλλά και από προσωπικά λάφυρα και δώρα) επιτεύχθηκε με τη δημιουργία θησαυροφυλακίων, με κυριότερο αυτό στα Κύινδα. Τέλος, ένα κινητό θησαυροφυλάκιο εξυπηρετούσε την κάλυψη των τακτικών εξόδων για τη συντήρηση της αυλής και του στρατού, για τις εκστρατείες και την ίδρυση πόλεων.
—Ως προς την ενότητα της Μακεδονίας
Ως προς την ενότητα της Μακεδονικης αυτοκρατορίας οι γνώμες διχάζονται υπήρχε ο άνθρωπος που έδωσε ταυτόχρονα την μεγάλη ελπίδα για τη διατήρηση ακέραιης της αυτοκρατορίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου Άλλα συγχρόνως ο άνθρωπος που υπήρξε ένας από τους βασικούς υποκινητές της διάσπασις της
— Ως βαθειά σκεπτόμενος άνθρωπος
Ο Αντίοχος ήταν ένας βαθειά σκεπτομενος άνθρωπος
Διασώθηκαν κάποιες φράσεις που δικαιωνουν αυτή την άποψη
1/ Zην δεήσει μη μόνον τους εχθρούς αλλά και τους φίλους φυλαττόμενον.
Δηλαδή
Αν θες να ζήσεις, να φυλάγεσαι όχι μόνο από τους εχθρούς αλλά και από τους φίλους.
2. Αντίγονος υποχωρών <<πότε τοις πολεμίοις επερχομένοις, ουκ έφη, εύγειν αλλά διώκειν το συμφέρον οπίσω κείμενον».
Δηλαδή
Ο Αντίγονος υποχωρώντας μπροστά στον εχθρό είπε «δεν το βάζω στα πόδια αλλά κυνηγάω το συμφέρον μου που βρίσκεται προς τα πίσω».
3.Παρ’ εμοί, ω μειράκιον, ανδραγαθίας εισίν ού πατραγαθίας τιμαί.
Δηλαδή
Για εμένα παιδάκι μου, τα αξιώματα δίνονται για ανδραγαθίες, όχι για πατραγαθίες. (προς το γιο του που ήθελε κάποιο αξίωμα)
4. Όπου το κέρδος παρά φύσιν γαμητέον.
(προτρέποντας το γιο του Δημήτριο σε γάμο συμφέροντος παραφράζοντας τη φράση του Ευριπίδη «όπου το κέρδος παρά φύσιν δουλευτέον»)
– Συμπέρασμα
Καταλήγοντας να πούμε ότι στην 82χρονη ζωή του υπήρξε σκληρός πολεμιστής και η συμπεριφορά στους αντιπάλους του εξίσου σκληρή ,δημιουργούσε πολλούς εχθρούς και είναι αυτοι που του έδωσαν το όχι ευχάριστο προσωνυμία Μονόφθαλμος ή Κύκλωπας για να θυμίζει τον Μονόφθαλμο Κύκλωπα που ξεγέλασε ο Οδυσσέας στο έργο του Ομήρου και για τους Ελληνες ήταν ένα μισητό πρόσωπο
Θα ήταν άδικο να αποδεχτούμε μόνον τις αρνητικές κρίσεις για τον Αντίγονο για την υπέρμετρη φιλοδοξία του, που προφανώς απηχούν και την δυσαρέσκεια των συγχρόνων του κατά τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του
ΠΟΛΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΌΝΟΜΑ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ *
Προς τιμήν του Αντιγόνου αλλά και προς τιμήν των απόγονων του της δυναστεία των Αντιγονιδών δημιουργήθηκαν πολλές πόλεις με το όνομα Αντιόχεια
–1. Πιο ξακουστή ήταν η Αντιόχεια της αρχαίας Συρίας
Η παρά τον Ορόντη ποταμό Αντιόχεια, πρωτεύουσα της αρχαίας Συρίας ς, υπήρξε μία από τις πλέον μεγάλες και ενδοξότερες ελληνικές πόλεις της αρχαιότητας. Η συμβολή της στον παγκόσμιο πολιτισμό κρίθηκε ουσιώδης, από την ημέρα της κτήσεώς της, από τον ιδρυτή της μεγάλης ελληνικής Δυναστείας των Σελευκιδών . Σέλευκο τον Α’, δηλαδή από το 300 π.Χ.
Επί 8 αιώνες, υπήρξε μαζί με την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου η μεγάλη Ελληνική μητρόπολη των τεχνών, των γραμμάτων, του ωραίου αλλά και του θορυβώδους κοινωνικού βίου. Αν και λίγο μικρότερη της Αλεξάνδρειας, συνέβαλε το ίδιο στη λάμψη του ελληνιστικού πολιτισμού των μεταλεξανδρινών χρόνων, στην κομψότητα και την ευμάρεια
– 2.Αντιόχεια της Πισιδίας
Η Αντιόχεια της Πισιδίας ήταν αρχαία πόλη της Μικράς Ασίας παρά τη μεθόριο της Φρυγίας και Πισιδίας. Επί ρωμαϊκής περιόδου απετέλεσε «ελεύθερη πόλη» (189 π.Χ.). Ήταν μια καθαρά ελληνική πόλη που διατηρούσε όλες τις παραδόσεις, ήθη και έθιμα παρότι βρισκόταν πλησίον Φρυγών με μικτό πληθυσμό και πολλούς Ιουδαίους.
Την επισκέφθηκε ο Απόστολος Παύλος και ο Βαρνάβας όπου κήρυξαν τη νέα θρησκεία. Στη δεύτερη επίσκεψή τους κατέστησαν την πόλη κέντρο χριστιανικής κίνησης για όλη την περιοχή της βόρειας Πισιδίας και σε μεγάλη ακτίνα εντός της Φρυγίας. Αργότερα η Αντιόχεια αυτή έγινε από τις πρώτες έδρα Μητροπολίτη, κατά δε τη Βυζαντινή περίοδο πρωτεύουσα της Βόρειας Πισιδίας.
– 3.Αντιόχεια της Δεκαπολης
Η πόλη της Αντιοχείας -Ίππου (ή Αντιόχεια της Δεκάπολης), βρίσκεται στο βόρειο Ισραήλ με θέα τη θάλασσα της Γαλιλαίας, σε μικρή απόσταση από το όρος του Ίππου.
– 4.Αντιόχεια επί Μαίανδρου
Η Αντιόχεια επί του Μαιάνδρου κτίστηκε από τον Αντίοχο Α’ το Σωτήρα πάνω στη μεγάλη εμπορική οδό των καραβανιών που ένωνε την ακμάζουσα τότε Έφεσο με τον Ευφράτη.
– 5.Αντιόχεια η Μαργιανή
Η Μερβ , παλαιότερα (την εποχή των Αχαιμενιδών) σατραπεία (κέντρο διοίκησης) της Μαργιανής, αργότερα γνωστή ως Αλεξάνδρεια αλλά και ως Αντιόχεια της Μαργιανής, ήταν η κύρια πόλη-όαση στην Κεντρική Ασία, πάνω στον ιστορικό δρόμο του μεταξιού. Σήμερα η πόλη ανήκει στο Τουρκμενιστάν.
– 6. Αντιόχεια Ινδικη – Αρμάτα
Η Αντιόχεια είναι αρχαία ελληνική πόλη που κτίστηκε πιθανόν από τον Αντίοχο Γ’ ή τον Αντίοχο Δ’ (χωρίς αυτό να είναι απόλυτα εξακριβωμένο) στην Ινδική χώρα, νοτιοδυτικά του Δέλτα του ποταμού Γάγγη, στη ή πλησίον της σημερινής Καλκούτα της Ινδίας. Η Αντιόχεια η Αρμάτα αναφέρεται στον Πεντιγγερανό πίνακα. Κατά τον Δρόϋσεν τοποθετείται στα μεσόγεια του Ιράν και επί της οδού Περσέπολης – άνω Ινδό αλλά αυτό δεν συμφωνεί με το πίνακα, εκτός αν πρόκειται περί άλλης ομώνυμης πόλης.
Έκτος από τις προηγούμενων βρεθήκαν και άλλες πόλεις με το όνομα Αντιόχεια όπως
–7 .Αντιόχεια επί Κράγω Κιλικίας
-8. Αντιόχεια Πύραμος Κιλικίας
– 9. Αντιόχεια Μεσοποταμίας
10.Αντιόχεια Συρίας κοντά στην Ζευγά
11. Αντιόχεια Χαρακινής
13. Αντιόχεια εν Μυγδονία ή Ασ’ιβη
14. Αντιόχεια επί Ταύρω Συριά
15. Αντιόχεια Καλλίπολης Μεσοποταμίας
Ενδεχόμενα να υπάρχουν και άλλες κ.α.
* Ενδεχόμενα κάποιες από αυτές τις πόλεις να έγιναν και προς τιμήν του Αντίοχου Α’ του Σωτήρος (324 – 261 π.Χ.) που ήταν βασιλιάς της Δυναστείας των Σελευκιδών κατά την Ελληνιστική περίοδο.που καταγόταν από τον Ευρωπό της Βοττιαίας ( Κεντρική Μακεδονία. – Βρισκόταν ανάμεσα στον Αξιό και τον Λουδία