Σε λίγες μέρες γίνεται στην Κοζάνη ο νιάμερος. Όλοι μας λίγο πολύ έχουμε όμορφες αναμνήσεις από αυτό το μοναδικό για την παλιά εποχή γεγονός που συγκέντρωνε στην πόλη μας τους κατοίκους της γύρω περιοχής για να ψωνίσουν και να διασκεδάσουν. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας το πανηγύρι αυτό κρατούσε εννιά μέρες, γι’ αυτό και το όνομά του εννιάμερος-νιάημερος.
Στη Λαχαναγορά, στου “Μισχιάθ’κου”, όπου γινόταν ο νιάημερος όταν εγώ ήμουν παιδί, το πανηγύρι ξεκινούσε από τη Δευτέρα. Τότε στηνόταν το Λούνα Παρκ, ο θαυμαστός και μαγικός κόσμος των παιδιών, που το περιμέναμε με λαχτάρα. Αμέτρητη η προσδοκία, η αγωνία και η χαρά μας, όταν στηνόταν. Οι κούνιες (εκείνες οι βάρκες που νόμιζες ότι σ’ ανέβαζαν στον ουρανό), τα αλογάκια με τον αλησμόνητο Κουκουρίνο, τα παιγνίδια, προσκαλούσαν τους μικρούς και όχι μόνον να διασκεδάσουν και να χαρούν.
Την Τρίτη από το πρωί, ένα πολύχρωμο, πολύβουο μελίσσι νέων και μεγαλύτερων περιδιάβαινε ανάμεσα από τους πάγκους με τα ρούχα, τα παπούτσια, τα είδη του νοικοκυριού, ενώ τσαντίρια με μάγους και ασώματες κεφαλές, ταχυδακτυλουργούς και φίδια, προσκαλούσαν τον κόσμο να μπει και να θαυμάσει. Το “μαλλί της γριάς” άσπρο ή κόκκινο, που κολλούσε στα χείλη όταν το τρώγαμε, τα μαντζούνια του Ρέντζιου και τα κόκκινα μήλα του, φάνταζαν προκλητικά στις πρόχειρες προθήκες, σκέτος πειρασμός για τους μικρούς. Όμως, το αποκορύφωμα των γλυκών της ημέρας ήταν “ου νιαημιργιότ’κους ου χαλβάς απ’ τουν Νταβάν΄”, όπου σχηματίζαμε ατέλειωτες ουρές έξω από το μαγαζί του για να τον αγοράσουμε.
Από το γραφικό”Μισχιάθ’κου” ο νιάημερος μεταφέρθηκε “Στ’ Κλη τουν μπαχτσέ”, από εκεί σε μεγαλύτερο χώρο προς τον σιδηροδρομικό σταθμό (κάτω από την οδό Γκέρτσου), για λίγα χρόνια στον δρόμο για τον Αϊ-Θανάση και τα τελευταία χρόνια στους πρόποδες του Ψηλού Αϊ-Λιά, ξέμακρος, μακριά απ’ την ανάσα της πόλης. Χάθηκε έτσι η παλιά αίγλη, η γραφικότητα και η απλότητά του, έγινε μια εμπορική εκδήλωση και λιγότερο ανθρώπινη, όπως όλες οι κοινωνικές εκδηλώσεις.
Όμως εμείς οι “λίγο” μεγαλύτεροι, έχουμε πάντα στις μνήμες και στις αναμνήσεις μας εκείνο τον νιάημερο στο “Μισχιαθ’κου”, που ζήσαμε παιδιά, με τα παιγνίδια του και τις ομορφιές του, τις σκανταλιές που κάναμε εκεί, αλλά και τον χαλβά από τον Δαβάνη, που άξιζε όσο κι αν περιμέναμε για να τον απολαύσουμε.
Φέτος, δεν θα γίνει ο νιάημερος, λόγω των δύσκολων συνθηκών, ας ευχηθούμε γρήγορα να τις ξεπεράσουμε.
