Στο Δήμο Κοζάνης περνά η έκταση του Σιδηροδρομικού Σταθμού, μετά τη συμφωνία παραχώρησης από πλευράς ΟΣΕ και ΓΑΙΑ ΟΣΕ. Η αξιοποίηση του χώρου αναμένεται να γίνει με χρηματοδότηση από το (ΕΣΠΑ 2014-2020), στην περίπτωση που εγκριθεί το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης, που θα καταθέσει ο Δήμος έως τις 31/8/2016 στην Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή.
Υπάρχουσα κατάσταση:
Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός
Η περιοχή του Σιδηροδρομικού Σταθμού βρίσκεται στο νότιο τμήμα της πόλης της Κοζάνης, καταλαμβάνοντας μια έκταση συνολικής επιφάνειας 155.334,40μ² (σύμφωνα με στοιχεία της ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε.). Με τις επεκτάσεις του σχεδίου πόλης, που προέβλεπε το υπάρχον Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της πόλης το 1997, νότια της περιοχής του ΟΣΕ αναπτύχθηκαν νέες οικιστικές περιοχές «Πλατάνια – Αγ. Αθανάσιος», με αποτέλεσμα η εν λόγω περιοχή να περικλείεται σήμερα από κατοικίες, και στην πραγματικότητα να αποτελεί κυριολεκτικά ένα κενό, διακόπτοντας τη συνέχεια του αστικού ιστού.
Πολεοδομικά, σύμφωνα με το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο (αποφ. ΠΕ.ΧΩ. 1299/00/23-1-01 (ΦΕΚ 129Δ!/21-2-01) το Ο.Τ. 406Γ στο σύνολό του περιγράφεται με πράσινη γραμμή, ένα τμήμα του στη βορειοανατολική πλευρά χαρακτηρίζεται ως «ΑΛΣΟΣ» και το υπόλοιπο (συντριπτικά μεγαλύτερο) χαρακτηρίζεται ως «ΧΩΡΟΣ ΟΣΕ», οπότε και οι χρήσεις που επιτρέπονται εντός αυτού είναι χρήσεις που έχουν σχέση με τον Σιδηροδρομικό Σταθμό και τη λειτουργία του. Επίσης, ως προς τους όρους δόμησης, η περιοχή του ΟΣΕ ανήκει στον Τομέα IV, με συντελεστή δόμησης 0,8.
Αντικείμενο της συμφωνίας συνεργασίας ουσιαστικά είναι η από κοινού συμβολή, για την επίτευξη των παρακάτω στόχων:
i. Την αναβάθμιση της περιοχής του Σιδηροδρομικού Σταθμού με την ουσιαστική ενσωμάτωσή της στον αστικό ιστό της πόλης, με την ενοποίηση των περιοχών επέκτασης με την υπόλοιπη πόλη (παλιό και νέο σχέδιο) και τις προτεινόμενες μορφές αστικής ανάπλασης, που στοχεύουν στην εν γένει βελτίωση του οικιστικού περιβάλλοντος και την ανάπτυξη κοινωνικών, τουριστικών και πολιτιστικών δράσεων.
ii. Την περιβαλλοντική ανάταξη της συγκεκριμένης περιοχής με ανάπτυξη χώρων πρασίνου και αναψυχής.
iii. Την χωροθέτηση λειτουργιών που συντελούν στην τόνωση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και στην αύξηση των θέσεων εργασίας
iv. Τη σηματοδότησή της περιοχής σαν μια μοναδική περιοχή, που θα συνδυάζει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον, την ιστορία και τον πολιτισμό σε συνδυασμό με τη δημιουργία εμπορικού πυρήνα, που θα λειτουργούν, ως σύνολο, μέσα σε ένα βιοκλιματικό περιβάλλον εύκολα προσπελάσιμο από τους κατοίκους της πόλης και της γύρω περιοχής.
Συμπερασματικά προτείνεται η κατάλληλη πολεοδόμηση του συνόλου της έκτασης του Σ.Σ. της Ο.Σ.Ε. Α.Ε που θα υπηρετεί τις χρήσεις που θα εξειδικευθούν με Προγραμματική μεταξύ ΟΣΕ, ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. & Δήμου Κοζάνης. Συνολικά οι εκτάσεις αυτές θα αποκτήσουν, ως βασική χρήση, τα χαρακτηριστικά ενός Βιοκλιματικού Πάρκου.
Βασικά σημεία της συμφωνίας:
• Ο επιβατικός σταθμός παραμένει στην υφιστάμενη θέση παράλληλα με την μεταφορά του εμπορευματικού σταθμού στη νέα του θέση στα Κοίλα.
• Διαμόρφωση χώρων με χρήσεις πολιτισμού, τουρισμού, αθλητισμού, πρασίνου και αναψυχής
• Χωροθέτηση λειτουργιών Κλειστής Αγοράς και Στεγασμένης Δημοτικής λαϊκής αγοράς, σε περιβάλλον πρασίνου και αναψυχής.
• Διαμόρφωση χώρου στάθμευσης για την εξυπηρέτηση του συνόλου της περιοχής
• Αξιοποίηση των υπαρχόντων χώρων πρασίνου.
Αναλυτικά:
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΟΣΕ – Βιοκλιματικό Πάρκο – Αγορά
Χωροθέτηση Λειτουργιών
Προτείνεται η πολεοδόμηση του συνόλου της έκτασης του ΟΣΕ με δημιουργία χώρων που θα υπηρετούν τις χρήσεις που προκύπτουν από τις παραπάνω επισημάνσεις. Διευκρινίζεται ότι με τον όρο «πολεοδόμηση» δεν νοείται οικοδόμηση των εκτάσεων αυτών, αλλά προσδιορισμός χρήσεων πρασίνου και αναψυχής, καθώς και κάποιων συνοδευτικών κοινόχρηστων εγκαταστάσεων. Συνολικά οι εκτάσεις αυτές θα πάρουν, ως βασική χρήση, τα χαρακτηριστικά ενός Βιοκλιματικού Πάρκου. Το σημερινό κτίριο του Ο.Σ.Ε. βρίσκεται στο κέντρο της προτεινόμενης περιοχής αναβάθμισης και στην εν λόγω πρόταση θα αποτελεί το σημείο αναφοράς της παρέμβασης.
Αναλυτικότερα και χωρίς να προκαταλαμβάνεται οποιοσδήποτε σχεδιασμός, που θα οριστικοποιηθεί σε επόμενα στάδια, οι περιοχές με αντίστοιχες χρήσεις, που δεν ταυτίζονται αναγκαστικά με Ο.Τ. της νέας πολεοδόμησης, προσδιορίζονται όπως παρακάτω:
– Υποπεριοχή IV-1. Είναι η έκταση γύρω από το σημερινό κτίριο του Ο.Σ.Ε., ο οποίος θα παραμείνει ο επιβατικός σταθμός της πόλης και θα εξυπηρετείται από μία έως δύο γραμμές. Στην ίδια περιοχή περιλαμβάνεται η υπάρχουσα σήμερα αποθήκη του Ο.Σ.Ε. με τον απαραίτητο χώρο για τις λειτουργικές ανάγκες του τραίνου.
– Υποπεριοχή IV-2. Είναι η έκταση όπου η ΓΑΙΑΟΣΕ μισθώνει δύο ακίνητά της (Super Market).
– Υποπεριοχή IV-3. Βιοκλιματικό πάρκο. Βρίσκεται μεταξύ των δύο προηγούμενων περιοχών στα ανατολικά της συνολικής έκτασης και προορίζεται να αποτελέσει μέρος της συνολικής διαμόρφωσης με χρήσεις πρασίνου και αναψυχής.
– Υποπεριοχή IV-4. Βιοκλιματικό πάρκο. Στο κέντρο της συνολικής έκτασης και νότια του επιβατικού σταθμού, χωροθετείται έκταση με χρήσεις πρασίνου, πολιτισμού, τουρισμού, και αναψυχής
-Υποπεριοχές IV-5 & IV-6. Δυτικά του χώρου της κεντρικής υποπεριοχής IV-4, διαμορφώνονται δύο διακριτές περιοχές εντός των οποίων, σε περιβάλλον πρασίνου, μπορούν να χωροθετηθούν λειτουργίες κλειστής αγοράς και στεγασμένης Δημοτικής Λαϊκής Αγοράς.
– Υποπεριοχή IV-7. Βόρεια του χώρου της κλειστής αγοράς και στεγασμένης Δημοτικής Λαϊκής Αγοράς τα υπάρχοντα κτίρια, μπορούν να αναμορφωθούν, αφού προηγηθεί συμφωνία με τους ιδιοκτήτες ώστε να αποτελέσουν (κατά περίπτωση) συνοδευτικές εγκαταστάσεις, για την εξυπηρέτηση των χρήσεων των περιοχών των προηγούμενων παραγράφων.
– Υποπεριοχή IV-8. Μεταξύ των υποπεριοχών IV-1 & IV-7 δημιουργείται χώρο στάθμευσης για την εξυπηρέτηση του συνόλου της περιοχής.
Το σύνολο του σημερινού χώρου του Ο.Σ.Ε. πολεοδομείται με βάση τον παραπάνω διαχωρισμό των περιοχών, οι οποίοι τελικά θα αποτελέσουν και τα Ο.Τ. με τις αντίστοιχες χρήσεις. Στο όλο σχεδιασμό εντάσσονται και οι υφιστάμενοι χώροι πρασίνου: η υποπεριοχή IV-9 (βόρεια του κτιρίου του σταθμού), η υποπεριοχή IV-10 (ανατολικά της υποπεριοχής IV-9 και βόρεια της υποπεριοχής IV-1), η υποπεριοχή IV-11 (νότια της κεντρικής υποπεριοχής IV-4), η υποπεριοχή IV-12 (δυτικά ης υποπεριοχής IV-6) και η υποπεριοχή IV-13 (νότια της υποπεριοχής IV-12).
– Μεταξύ των παραπάνω προτεινόμενων προς διαμόρφωση υποπεριοχών δημιουργούνται χώροι πρασίνου, που ενοποιούνται με διαδρομές-πεζοδρόμους, ενισχύοντας τον βιοκλιματικό σχεδιασμό της όλης διαμόρφωσης.
– Στην ευρύτερη περιοχή της παρέμβασης χωροθετούνται: α) αφετηρία Αστικών Λεωφορείων β) πιάτσα taxi κ.λπ.
– Η πολεοδομική μελέτη, που πρόκειται να εκπονηθεί περιλαμβάνει τη δημιουργία Ο.Τ. με νέες χρήσεις. Επίσης περιλαμβάνει την χάραξη νέου οδικού άξονα παράκαμψης του κέντρου της πόλης, που συνδέει την οδό Σαραντάρη Γεωργίου στα ανατολικά με την οδό Αιανής στα δυτικά, μέσω των οδών Κακριδή Ι, Μπενάκη Εμμ. και Μακρυγιάννη και τη δημιουργία δύο κυκλικών κόμβων (στο ύψος της σημερινής γέφυρας στην οδό Ιωνίας και στο ύψος της γέφυρας της οδού 3ης Σεπτεμβρίου). Η παραπάνω χάραξη δημιουργεί προϋποθέσεις ενοποίησης των δύο περιοχών της πόλης στο ύψος των οδών Σαραντάρη Γεωργίου και Πρωταγόρα αντίστοιχα. Η ενοποίηση επιτυγχάνεται με την κατασκευή τεχνικού έργου σε σχήμα Π (cover) για την διέλευση του τραίνου και σε μήκος περίπου 200μ ανατολικά της γέφυρας της οδού Ιωνίας, η οποία καταργείται.
