ΔΡΥΟΒΟΥΝΟ: 9 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1953, ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΠΡΙΝ ΑΝΟΙΞ’Ν ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ. Γράφει οΠαναγιώτης Κωστόπουλος

ΔΡΥΟΒΟΥΝΟ: 9 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1953, ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΠΡΙΝ ΑΝΟΙΞ’Ν ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ.

Γράφει οΠαναγιώτης Κωστόπουλος

Β ΚΥΚΛΟΣ 12^ο ΜΕΡΟΣ

Μόλις ησυχάζ’ν τα πράματα…ου Τάκς χιρνάει να γκαργκαλιέτι ψίχα πουνηρά..κι μια τηράει κατ’ τ’ς φουτουγραφίις ‘π’ν Κρήτ’, μια κατά τ’ θύρα, μια κατ’ του Νιάνιου. Μόλις γλέπ’ η Λένκου να μη φαίνιτι καμπουθινά ,  ‘χινάει: (πρώτα σουβαρεύιτι καμπόσου), « Θμάσι ρε αξά π’σίπα για τ’ αυνούς πτου σύλλουγου ‘π’ν κρήτ’; αφνούς μι τα μαύρα…που στα πουδάρια, έχ’ν τς σουγλιτιρές τ’ς μπότις; να μη χουράει ούτι τσιράπ’ κι τα δάχλα, απ’ τ’ σουγλιμάδα, να μη χουρούν κι νανι του ένα ουπάν στ’ άλλου, σαν τς λιμάδις στου τζιαμί; Παραπάν εχ’ν όχ πόχα αλλά ένα π’του λεν πανταλόν’, κι είνι που πίσου, σα να χέσκαν 3 φουρές ουπάνουτς. Στν κουρφή , στου κιφάλ’ έχ’ν ένα σα ξικζμένου κουμάτ’  που κριβατόγυρου, (τούπα κι αλλού). Στ’ μέσ’  έχ’ν ένα λουρί, ντιπ σαν τν ίγκλα ‘π’του σαμάρ’, κι στ’ μέσ’ ζουπούν κατ’ τσιούτσιανα μαχιρούλια, κι ουπάν στουν πάφιλα γράφ’ν κάτ’ ποίματα ζουρλά, όχ’ σαν τα θ’κά μας , τα σουφά , τα νγκουκιρίσια κι τα έμπριπα,π’ γράφν τα θκά μας τα μαχαίρια, όπους δηλ.  « πως ρίχκις απού τέτοιου ντβάρ’  κι δε στραγκούλτσις του πουδάρ» ή  « τι γύριβις στου νουβουρό, θα σι τραβίξ’ν κανά χουρό» ή «όλ’ νύχτα γαύγιζαν τα σκλιά, μάγκαμ’ σι πήραν μυρουδιά» ή «τι κλώθουσαν μέσα στ’ δρουσιά κι πήρις ζβάρνα τ’ν πιρουστιά»…τέτοια έντιχνα κι ποιουτικά , σπουδαία, τ’σ ουρθιάς, βουκουλική ποίησ’…

Οχ’ σαν τα θκάτ’σ τ’ ανέσουστα. Αυτοί λεν’ κι γράφν άλλα στα μαχιρούλιατ’σ ..κάτ’ θ’κάτς οτ’  νάνι. Άκσι παράδειγμα: «Άστρα να μη μι μαλώντι που τραγδώ όλ’ τ’ νύχτα». Τι δλειά έχ’ν τ’ άστρα ρε, μι τ’ νύχτα κι μι τα πιόματα;; Ου άλλους έχ’ δλειά, όχ΄ τ’ άστρα, ου άλλους,  π’  απιρνάς ντιπ πιουμένους, κόρδα.. ντιπ τουρτούρα σχιδον χαραές, πουκάτ’ ‘π’του παραθύρ’τ κι αγκαρίιζ σαν παλιέκας, σα γουμάρ αγκαστρουμένου κι ουρλιέσι σα γουρούν, ‘π’του σφάζ’ν. Αυτός έχ’ δ’λειά, αυτός σι μαλών, όχ’ τ’ άστρα  κι σι πουλιουμάει ότι να βρεί αμπρουστάτ’ κι ουρλιέτι,  κι φυσικά τ’ς νύχτις τραγ’δάς, γιατί ‘π’τ χαραΐ π’ ρουφκαλνούσις  ως του βράδ’, τότι τιριάζισι, κι πααίντς που ντβάρ σι ντβάρ,  κατ’ του τσιαρδίς… (άμα θμάσι που ίντου του τσιαρδίς,  αλλιώς ‘κόμα χειρότιρα αγκαριιζ τς χαραές σι άλλου μαχαλά), κι όταν χ’πάς του ψ’μένου σι κανά ντβάρ ή σι κανά κτούκ’ π’ βρίσκιτι αμπρουστάς κι βγάντς ζιούσκα, τότι ναι μάλιστα, γλέπ’ς κι άστρα κι φιγγάρια, κι φέξεις κι παρλατίζν τ’ άστρα  κι εισί τα μαλώντς κι τα βρίιζ τ’ άστρα π’ βρέθκαν αμπρουστάς κι έπαθις χατά..οχ αυτά σι μαλών’ . Ότ’ νάνι ποίησ’  σι λέου. Κι ξέρς πως  τα λέν;;  μαντι-νάδις…δηλ μάντιψι τι θα ιδείς ( ορέ τι θ’ ακούις είνι,  όχ’ τι θα ιδείς ..κανουνικά έπριπι να τ’ς λεν μαντιάκσις ..τι θα ακούις δηλ. όχ’ τι θα ιδείς). Σι άλλου πάφιλα που μπιτσκί ,που τόχ’ν στου ζνάρ’ τ’ς, γράφ’ν: «Τρίτ’  ιγινήθι ου Διγινής, κι Τρίτ’ θα πιθάν’» Κι δε μι λετι ρε γκζντάρια ουπάν ‘π’ τα ρουγκόζια ‘π’ του Νείλου; Που ξέρτι ρε πότι ιγινήθη ου Διγινής; Αφου στουν πόλιμου κάηκαν όλα τα χαρτιά κι τα κιτάπια; Αφου καγκαένας δεν ξέρ’ π’ γινίθκι πριν απ’  του σαράντα. Ά οι γιαγιές κι οι πάπ’  κατ’ θμούντι όπους «έρχνι πουλύ χιόν’ όταν γινήθκις, κι δε μπουρούσαμι να σκίσουμι» δηλ, παγκάτ,  τέλους απ’ του χινόπουρου ήταν; Χμώνας; αρχές απ’ τ’ν Αν’ξ; ποιό Μήνα; Αμ χρουνιά; Ή «θμούμι ότι γινήθκις η τουν κιρασάρ ή τουν αλουνάρ ή τουν τρυγτή. Βάλι τώρα μι του νούς…που να ξέρν μέρα.. Καλά ρε ισεις π’ σιακάτ πτου σούνιου, που ηξιρέτι κι τ’ μέρα; Τριτ’ ιγινήθη; Κι δε μι λέτι ρε φουστήρις μι τ’ς κριβατόγυρ’ στου κιφάλ’, αφού τουν ήλιγαν Διγινί, δηλ γινήθκιν δυο φουρές, άει τ’ μια ήταν Τρίτ’…η άλλ’; Σα δεν ξέρτι ντιπ καντίπουτα απουλνάτι μια Τρίτ’ κι άϊντι. Κι δε μι λέτι ρε μαύρις καραμούζις; Πως ξέρτι ρε οτι θα πιθάν’ πάλι τ’ν Τρίτ’ ου Διγινής; Πότι ρε έμαθιν καένας πότι θα χιριτίσ’; Πότι θα μας αφήκ’ κι θα πιθάν’; Ικτος αν πουνηροί, καμιά Τρίτ’ γιουμόστι του γκρα, η ακουνίστι τ’ν κάμα  κι πάτι κι τουν σιγουρέψτι του Διγινή, για να πιτίχτι ταχατιά τ’ μέρα. Κατάλαβις αξά,,αυτήνια ουνουμάζιτι ύπουλ’ ποίησ’ π’  τ’ν ξαπλουμέν τ’ γριντιά, τ’ν Κρήτ κι  οχ’ ιπιστιμουνική κι έμπριπ’ ποίησ’, όπους στου Ντριάνουβου.

Κι πάμι τώρα στ’ άλλου. Αυτοί ‘π’ν Κρήτ’ , στου κουρμί βα’ν ένα, μαύρου ντιπ τιζαρουμένου, μι κάτ’ κόψις ντιπ έτμις να τσακστούν, έτ’μις να βγούν ‘π’τα θλήκια που είνι σγκαλουμένις, ‘π’τς τρύπις κι δε χουράει καντίπουτα άλλου ανάμισα στου κουζίν’ κι του μαύρου του παρτάλ’. Όχ σαν ιμάς, π’ χουράει πουκάτ’ ‘π’του γιαλέκου κι τ’ν μαλίτκ’, να πιράσ’ μπλάρ φουρτουμένου μι κλαδί. Σι ξάει η αμπασκάλ;..βάντ’ς του τσιούγκου κι μι τα τρανά τα νύχια τ’ γκραφαλνάς όπους κι όσου θέλτς. Σι ξάει κι σι γκαζγκαλνάει ‘που παν’ ‘πτου νουφαλό ή στα τσκλάλια ή στου σβέρκου; του ίδιου. Θέλ’τς να κρύψ’  καμιά μπότσα μι τιουλτιούκου πουκάτ’ απ’ τ’ν αμπασκάλ’ για να τ’ν κρύψ’ απ’ τ’ μάλη, για να τ’ν πας στου σπίτ’ να τ’ βάλτς πουκάτ απ’ τ’ν καριόλα, κι να ρουφκαλνάς ‘π’τα κρυφά;; γένιτι. Μπουρείς να βάλ’τς που μέσα ‘πτ’ν μαλίτκ ιφιμιρίδις, για να μη σι παίρν του βούρζμα κι να μη σι ξιζουλνάει του κουζίν;; γένιτι γιατί χουρούν απ’ όλα. Ξικιέτι ‘π’τ μια τ’ μιριά του αντί  κι θέλτς να ράψ’ κρήπα;;γένιτι. Παίρντς ουκάδις βάρους,  απ’ τα πουλλα τα μιζεδια, τς τιουλτιούκις κι τουν κράσου;;δε ράβ’ς άλλου γιαλέκου, γιατί αυτό π’ έχ’ς, έχ’ τράτους κι σι χουράει. Παίρν’τς βαθιά ανάσα για να , πάρ’ς κανά τραγούδ’ στου καφινείου τ’ Λιόλια;; γενιτι γιατί εχ’ς τράτους..κατάλαβις Νιάνιου;

Κι πως του λεν ρε αυτό π’ βαν’  απού ουπάν;;πως λες;; οτ’ να φτάσ’ν, ντιπ μπιρδιμέν’ είνι . Του λεν ΙΠΠΟΥΚΑΜΙΣΟ. Για κάτστι ρε τι ίππου ρε; Σέφκιτι στο θκόμ’ του αχούρ’ να δείτι τουν ίππου πόσους είνι; Σχιδόν χ’πάει στα τσιατόξυλα κι στ’σ γριντιές..κι φαρδύς , σαν αδρέϊνου βαεν… κι πως μπουρει ρε γκζνταρια, να δεστι ίππου στου γκαργκαλιάνου σας;;θα λυγίσν τα πουδάρια σας…δε θα βρουν καντιπουτα να παραχώσν…ακους ικει να κριμαις ιππου πουκατ πτου κατσιαούλ; Κι τι θαρείτι ότι λέτι ρε βρουκουλακαίοι όταν λέτι μισό’;..τι ιπποκα-μισο, τι μισό ρε;, που του είδιτι του ιπουκάμισο μσό; Αν κλώϊς όϊρα κι κοιτάξ, δε γλέπς καμπουθινά μ’σο, να θέλ’  δηλ’ να του βάλ’τς κρίπα για να γέν’ ουλόκληρου. Ουλόκληρου είνι ετσ’ κι αλλιώς. Ξέρτι ρε μαρτζέλια τι είνι του μσο;; Μσο είνι όταν αλουνιιζ 4 ουργιες βρίζα κι ου κουμπινέρς σι δίν’ δυό (τα δυό τα τρώει ου λύκους) . Μ’σο είνι όταν στου γαλουμέτρημα βγάντς δυό καρδάρια γάλα, κι στ’ν αράδας παίρντς μόνι  μια αρμιξιά. Μ’σό ρε ζήγρις, είνι όταν αρπαχτείς στου καφινείου κι τσακώις τ’ς πουκαμίσις κι τα αντιά, κι τα  ξικίις κι βγαλ’τς ‘π’τουν άλλου τ’ς πλάτις κι τ’ μια τ’ν αμπασκάλ’ απόξου , τουν ξέξις τότι του μ’σό. Κι όταν είνι κά’νας κουντακνός, σβόμπιρας, μάζουμα τουν λεμι μ’σόργμα..Μ’σό ιπίσις  είνι όταν βάντς στ’ν πλάστγκα κι στου καντάρ, του τσιούτσιανου του βαρίδ’ που είνι του..μ’σό απ του τρανό του ουλόκληρου. Άει σύρτι αλαξέτιτου ρε του όνουμα κι διουρθώσας. Ακους ικεί ιππουκα-μισό. Κι αξά ,άκσι,  είνι όλ’ αξούρστ…ντιπ όλ’. Άλλους μι δυο παφλότριχις..αλλους ντιπ γκουλφάν’ σπανός, άλλους αριά σαν καραμζουφουλιά, άλλους, ως τα μάτια. Όλ τ’ς είπαν ετσιαϊά πρέπ’ ναντς. Για τι’ αυτό ικεί  σιακάτ δεν εχ’ν κουρέα κι φαλτσέτις…τ’ς ουρμήνιψαν να’νι αξούρστ. Καλά ισύ ρε γκουλφάν’ κι ‘σύ ρε παφλότριχα., τι θαρείτι ότι έχ’τι κι του παίζ’τι κι αγριοι κι γινατιασμέν’ κι κυρίους όλου μπουτζουμέν;

Τώρα άκ’σι ρε αξά, τ’ άλλα π’ φκιάν οι άλλ’ σιακάτ κι είνι για άμπουγμα. Μόλις ιδουν αυτό του  νιρό του αλατζμένου, αυτό του φαρμάκ’  , τ’ν αλατσιά χιρνούν: πουλιουμούν σιαπέρα όλα τα μαύρα τα ρούχα , απουμέν’ σχιδον  ντιπ γκόλιαβ, αλλά απου αντρουπή, βαν μια μ’σή πουτούρα, ως του γόνα, όχ’ ασπρ’ σαν τ’  θκήμας ..αλλά παρδαλή, κι βαν κι κάτ’  ματουιάλια που αντί να’χν ανοιχτά τζιάμια για να γλέπ’ν, να μη σκουνταφν, έχ’ν μαύρα τζιάμια, κόκκινα, κίτιρνα, μπιρέταβα ότ’ να’νι δηλαδή…τα βάν’ όλ’ κι βγα’ν τα δοντια π’όξου ολ’  αντάμα κι χαίρουντι σα μσόχαζ’ Αφού δε γλέπ’ς κι σκουνταφτ’ς τι χαίρισι ρε ουχτίκα;;

Του κλίμα πάει να ουξυνθεί ψίχα, αλλά πάλι του ματ’ τ’ φουτουγράφου, πέφτ’ στ’ θυμουνιά ‘π’τς φουτουγραφίις ‘π’τν Κρήτ’  κι χιρνάει ψίχα να γκαργκαλιέτι.. τηράει  διιριυνιτικά να μη είνι πουθινά η Λένκου κι τ’σ παρ’ χαμπάρ’ ..αλλά όχ’

Τακς: (πάλι αυτός..απόψι έχ’  ρέντα..) Είδις ρε αξά π’σι πιριέγραψα , αφνους π’ τ’ν Κρήτ’  που μόλις ιδούν τ’ν αλατσιά, πουλιουμούν τα μαύρα;

Νιανιους: Είδα Τάκ’  κι ειμι όλους ‘φτια..

Φουτουγραφους:Άκσι τώρα…. οι άλλις , ‘π’τι ‘κεί ‘π’σιακάτ τι φκιαν μόλις ιδουν τ’ θάλασσα  που είνι τριούρ σ’ν Κρητ’..(Εισύ Νιάνιου τήρα να μη φανεί η Λένκου, γιατί έχου κι φουτουγραφικό υλικό να σι δείξου…)

Νιάνιους: Ιντάξ Τάκ’…τηρώ.