ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: ΣΤΗΜΕΝΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ… Κατάρτιση εξ αποστάσεως με 50,2 εκατ. ευρώ σε 3 εταιρείες/ομίλους. Γεωργία Ζεμπιλιάδου*

ΗΔυτική Μακεδονία έχασε μέσα σε λίγα χρόνια το 50% του ΑΕΠ της και 10.000 θέσεις εργασίας λόγω της ραγδαίας απολιγνιτοποίησης. Το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης αλλά και το ΕΣΠΑ είναι τα πιο σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία για να στηριχθούν οι περιοχές που πλήττονται από την ενεργειακή Μετάβαση. Ανάμεσα στις περιοχές αυτές, η περίπτωση της Δυτικής Μακεδονίας είναι μοναδική και μη συγκρίσιμη με οποιαδήποτε άλλη εντός της χώρας. Γι’ αυτό, τόσο η κατασπατάληση όσο και η κακοδιαχείριση των πόρων των ταμείων δεν είναι ανεκτές.

Πριν από ένα μήνα καταδείξαμε τους στημένους διαγωνισμούς τεσσάρων Εμποροβιοτεχνικών Επιμελητηρίων που «έστειλαν» ~6,8 εκατ. € σε συγκεκριμένη εταιρεία των Αθηνών (EUROTRAINING Α.Ε.) («Εφ.Συν.», 2/7/2024, Στημένοι διαγωνισμοί στην κατάρτιση). Αυτή η «διαδρομή κονδυλίων» προς συγκεκριμένες εταιρείες έχει και συνέχεια με όρο «αποκλεισμού» αυτή τη φορά (εκτός της προϋπόθεσης νοηματικής γλώσσας) τον «…κύκλο εργασιών… των υποψήφιων αναδόχων», ο οποίος λόγω του ύψους του «φωτογραφίζει» αποκλειστικά μεγάλες εταιρείες/ομίλους της Αθήνας, χωρίς όμως αυτό, κατά την άποψή μας, να συνάδει με το περιεχόμενο της κατάρτισης. Συγκεκριμένα:

1. Διαγωνισμός του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος περιείχε τον ίδιο φωτογραφικό όρο με αυτόν των Επιμελητηρίων και ανάδοχο τη μοναδική και πάλι συμμετέχουσα EUROTRAINING Α.Ε.-ICERT ΑΕ. (857.434,60 €)

2. Τέσσερις διαγωνισμοί του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος κατηύθυναν 18,1 εκατ. € σε δύο εταιρείες/ομίλους (1. ΕΝΩΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ «ΔΙΑΒΑΛΚΑΝΙΚΟ – ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ – IDEA», και 2. ΑΠΟΨΗ Α.Ε/ ΑΠΟΨΗ Α.Ε. – ΑΚΜΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ Α.Ε. – ΣΑΡΩΝΙΣ ΑΤΕΒΕ/ ΑΠΟΨΗ Α.Ε. – UNIVERSAL ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Α.Ε.), ως μοναδικές συμμετέχουσες στους αντίστοιχους διαγωνισμούς

3. Διαγωνισμός της ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ Α.Ε. (διαχειρίζεται τα κονδύλια του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης) κατεύθυνε 24,5 εκατ. € στη σύμπραξη AΠΟΨΗ Α.Ε. – EEO GROUP Α.Ε.

Το ερώτημα ειδικά για το έργο της ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ Α.Ε. είναι ποιος και κυρίως γιατί αποφάσισε να στήσει έναν παράλληλο άτυπο μηχανισμό κόστους 24,5 εκατ. € για δράσεις που ήδη παρέχονται από έναν δημόσιο φορέα, τη ΔΥΠΑ (Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης / πρώην ΟΑΕΔ), όταν η ΔΥΠΑ με πολύ λιγότερο κόστος θα έκανε αποτελεσματική δουλειά, έχοντας έμπειρο προσωπικό και δομές σε όλη την Περιφέρεια; Κοντολογίς, από 10 διαγωνισμούς τεσσάρων διαφορετικών προγραμμάτων, 50,3 εκατ. € έχουν πάει σε τρεις μοναδικές συμμετέχουσες εταιρείες ή συμπράξεις τους (EUROTRAINING Α.Ε., ΑΠΟΨΗ Α.Ε.).

Και ξαναθέτουμε το εύλογο ερώτημα. Πώς ενώ οι διαγωνισμοί αφορούν διαφορετικές αναθέτουσες αρχές (π.χ. Επιμελητήρια), εμφανίζονται να έχουν πανομοιότυπες προκηρύξεις, πολύ δε περισσότερο όταν εγκρίνονται από διαφορετικές ειδικές υπηρεσίες διαφορετικών υπουργείων; Μπορεί να μη γνωρίζουμε ποιος είναι ο ιθύνων νους αυτών των «στημένων» διαγωνισμών. Αντιλαμβανόμαστε όμως πλέον ότι:

Ο σκοπός των προγραμμάτων κατάρτισης, όπως εξελίσσονται, είναι η ανάθεση έργων σε «ημετέρους» των Αθηνών και όχι η στήριξη της πληττόμενης Περιφέρειας και πολύ περισ«σότερο των ανέργων. Ολα τα έργα, με κεντρική καθοδήγηση, σχεδιάζονται πλέον να υλοποιηθούν εξ αποστάσεως. Για να διευκολυνθεί το έργο των «ημετέρων» σχεδιάζονται προγράμματα οριζόντιων δεξιοτήτων και ειδικοτήτων (που πολλά έχουν ήδη υλοποιηθεί από αντίστοιχες δράσεις της ΔΥΠΑ), σε αντικείμενα που δεν έχουν οποιαδήποτε σχέση με το -ανύπαρκτο έτσι και αλλιώς σήμερα- μοντέλο ανάπτυξης της Δυτικής Μακεδονίας. Σε καμία από τις προκηρύξεις δεν προβλέπεται η αποκλειστική διά ζώσης κατάρτιση.

Ολα πραγματοποιούνται εξ αποστάσεως για να εξυπηρετηθούν τα ΚΕΚ της πλατείας Κάνιγγος και των Αθηνών γενικότερα, που δεν έχουν καν γραφείο στην περιοχή παρέμβασης και δεν θα μπορεί να τους βρει κανένας μετά την ολοκλήρωση των προγραμμάτων.

Η συμβουλευτική υποστήριξη των ανέργων γίνεται εξ αποστάσεως, ενώ το 80% των ωρών κατάρτισης γίνεται ασύγχρονα/ χωρίς εκπαιδευτή (μέσω video) στις περισσότερες περιπτώσεις.

Σημειωτέον ότι κανένας τοπικός φορέας δεν συμμετέχει στην υλοποίηση των δράσεων που γίνονται στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας (οι μικρές υπεργολαβίες που υποσχέθηκαν εκ των υστέρων δεν αλλάζουν την εικόνα).

Η Δυτική Μακεδονία αποτελεί πλέον πεδίο δράσης για τα αρπακτικά του Κέντρου, που ούτε τη σκόνη τους δεν αφήνουν στην περιοχή. Είναι τέτοια δε η βιασύνη τους να αναθέσουν τις δράσεις σε «ημέτερους», που δεν έχουν προβλέψει κανέναν τρόπο μέτρησης της αποτελεσματικότητας των έργων κατάρτισης, όπως π.χ. η απορρόφηση στην αγορά εργασίας μέσα από εξαμηνιαίες εκθέσεις.

Η πρεμούρα τους για την ανάθεση των προγραμμάτων κατάρτισης σε «ημετέρους» τους οδηγεί σε παράδοξες επιλογές:

● Γεωργοί και κτηνοτρόφοι να καταρτίζονται -για έξι μήνες εξ αποστάσεως- χωρίς να έχουν δει χωράφι ή γεωργικό προϊόν.
● Τεχνίτες φυσικού αερίου και συντηρητές μονάδων ΑΠΕ να εκπαιδεύονται για έξι μήνες, χωρίς οποιοδήποτε κριτήριο επιλογής συμμετεχόντων και μόνο παρακολουθώντας video.

Ας φανταστούμε την αποτελεσματικότητα της Δράσης και την επαγγελματική προοπτική αυτών των ανέργων. Θα επιμορφωθούν αμπελοκαλλιεργητές και οινοποιοί χωρίς να έχουν δει χωράφι, αμπέλι, σταφύλια; Οι συνέπειες προφανείς: Η επιμόρφωση πλημμελής. Οι τοπικές επιχειρήσεις απαξιώνονται και οδηγούνται σε κλείσιμο. Το τοπικό επιστημονικό προσωπικό συνεχίζει να μπαίνει με απαξίωση στο περιθώριο. Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και τα τοπικά ΚΕΚ να βρίσκονται, για άλλη μια φορά, εκτός του κυβερνητικού σχεδιασμού.

Στη σημερινή ζοφερή πραγματικότητα που βιώνει η Δυτική Μακεδονία, η αναγκαιότητα της κατάρτισης των ανέργων της είναι άμεσα συνδεδεμένη τόσο με την επιβίωση των ίδιων των ανέργων όσο και της Περιφέρειας στο σύνολό της.

Γι’ αυτό έχει πολλαπλάσια σημασία, η κατάρτιση των ανέργων να είναι ουσιαστική, με ενεργή εμπλοκή των τοπικών επιχειρήσεων, του Πανεπιστημίου και των δεκάδων πιστοποιημένων εκπαιδευτών της Περιφέρειας. Πρέπει τα προγράμματα κατάρτισης των ανέργων να είναι στοχευμένα, ώστε να επιτυγχάνουν την είσοδο των καταρτισμένων στην αγορά εργασίας. Να έχουν άμεση συνάφεια με τις επενδύσεις, προκειμένου να ανοίξουν νέους δρόμους στους κατοίκους της, με αποτελεσματική αξιοποίηση και του τελευταίου ευρώ προς όφελος της δίκαιης μετάβασης.

Η κατάρτιση των ανέργων στη χώρα μας, όπως εξελίσσεται, αποτελεί δυστυχώς πεδίο ανώδυνης επιχειρηματικότητας και άσκησης πελατειασμού, με την κατάρτιση απούσα και ανίκανη να αφήσει στην περιοχή οικονομικό, κοινωνικό και εν τέλει αναπτυξιακό αποτύπωμα. Αυτό το κοινωνικά και ηθικά απαράδεκτο «πλιάτσικο» στις πλάτες των ανέργων οφείλουμε ως θεσμικοί φορείς και ενεργοί πολίτες να το καταγγείλουμε αλλά κυρίως να το σταματήσουμε άμεσα.

* Περιφερειακή σύμβουλος Δυτικής Μακεδονίας, επικεφαλής παράταξης ΕΛΠΙΔΑ