ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΓΕΡΟΥΣΗ, ΑΠΟΓΟΝΟΥ ΤΟΥ ΧΑΡΙΣΙΟΥ ΤΡΑΝΤΑ

Προσφάτως εξεδήμησε εις Κύριον ο Γιάννης (Γιάγκος) Γερούσης, στρατηγός ε.α., φίλος από τα νεανικά μας χρόνια και γείτονας στο Κεραμαριό. Ήταν γιος της δασκάλας Μαριάνθης Καρατζέτζου και του Δημητρίου Γερούση, στρατιωτικού που υπηρετούσε στην Κοζάνη. Το ζεύγος απέκτησε δύο αγόρια, τον Γιάννη και τον Κώστα. Ο Γιάννης ακολούθησε στρατιωτική καριέρα, όπως και ο πατέρας του. Αποφοίτησε από Σχολή Ευελπίδων το 1949, φοίτησε στη συνέχεια σε όλες τις στρατιωτικές σχολές και εξάντλησε την επετηρίδα του αξιωματικού. Το 1954 υπηρετούσε στην Κοζάνη ως λοχαγός, υπασπιστής του Διοικητή του Β’ Σώματος Στρατού. Το 1966 υπηρέτησε στην Κύπρο ως διοικητής της πράσινης γραμμής της Λευκωσίας, όπου μάλιστα και μας φιλοξένησε. Αναφέρω ένα περιστατικό. Είχα ταξιδέψει τη Μ. Παρασκευή του 1966 στην Κύπρο, όπου υπηρετούσε και ο γαμπρός μου Αναστασίου στη Λεμεσό, που ήταν της ιδίας τάξης με τον Γερούση στη Σχολή Ευελπίδων, ταγματάρχες τότε. Συνταξίδευα στο ίδιο αεροπλάνο με τον Κυπριανού, τότε υπουργό εξωτερικών της Κύπρου, από τον οποίο πήρα συνέντευξη στο αεροπλάνο. Ο ίδιος προθυμοποιήθηκε να μου κλείσει ραντεβού με τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο, το οποίο και έπραξε. Ενώ ήμουν στη Λεμεσό, με κάλεσαν στη Λευκωσία για τη συνέντευξη. Το βράδυ εκείνο οι Τούρκοι είχαν πυροβολήσει το ελληνικό φυλάκιο στα δυτικά της Λευκωσίας. Ειδοποιήθηκε ο αείμνηστος Γιάννης Γερούσης ως υπεύθυνος Διοικητής να μεταβεί στο φυλάκιο. Επέμεινα να πάω κι εγώ, με το επιχείρημα ότι στον πόλεμο των Μπόερς είχε πάει ο Τσώρτσιλ ως δημοσιογράφος και μετά έγινε πρωθυπουργός της Αγγλίας. Φόρεσα κι εγώ κράνος. Προς τον δρόμο για το φυλάκιο έπρεπε να διέλθεις από ορύγματα. Στο φυλάκιο βρισκόταν ο περίφημος Γρίβας Διγενής και εκπρόσωποι του ΟΗΕ που συνέλεγαν τους κάλυκες, για να διαπιστώσουν από πού ήρθαν οι σφαίρες. Εν τω μεταξύ, είχε ξημερώσει. Πήγα στο Προεδρικό μέγαρο, όπου με δέχθηκε ο Μακάριος, αλλά λόγω των γεγονότων μετέθεσε τη συνέντευξη για την επομένη. Την επομένη έφευγα και έμεινα με τα χαρτιά των ερωτήσεων προς τον Μακάριο. Να σημειώσω ότι στη Λευκωσία ζούσε η Ιουστίνη Γκατζογιάννη, της γνωστής οικογένειας, συμμαθήτρια του Γιάγκου Γερούση στο Γυμνάσιο Κοζάνης, την οποία επισκεφθήκαμε στο σπίτι της με το Γερούση. Στη συνέχεια ο αείμνηστος Γερούσης, υπηρέτησε στης Σέρρες και τον 1972 διετέλεσε στρατιωτικός ακόλουθος στην Ελληνική πρεσβεία στη Βόννη Δυτική Γερμανία καθώς και στην Ολλανδία ακολούθως ως Ταξίαρχος υπηρέτησε στην Καστοριά υποδιοικητής της 15^ης Μεραρχίας. Μετά την αποστρατεία, εγκαταστάθηκε στην Κοζάνη στο διατηρητέο αρχοντικό. Ήταν διαζευγμένος, είχε μία κόρη και δύο εγγονούς, που διαμένουν στην Αθήνα. Ο αδελφός του Κώστας γεννημένος το 1928, σπούδασε στις ΗΠΑ πολιτικός μηχανικός οικοδομών. Νυμφεύτηκε Ελληνοαμερικανίδα και έχει 4 τέκνα που διέμειναν στην Αθήνα. Τα τελευταία χρόνια έμενε στην Κοζάνη, τώρα είναι στις ΗΠΑ. Τα δύο αδέλφια είναι απόγονοι του Τράντα-Καρατζέζου. Η μητέρα τους Μαριάνθη είναι το γένος Καρατζέζου, ο οποίος είχε νυμφευτεί την κόρη του Τράντα. Επίσης, ο Κώστας έχει μια εικόνα των Αγίων Αναργύρων, την οποία είχε κληρονόμησε από τη γιαγιά του. Όπως εικάζεται την εικόνα αυτή έφερε από την Αγία Πετρούπολη ο Χαρίσης Τράντας. Η εικόνα είναι τεχνοτροπίας Αντρέι Ρουμπλιώφ, του μεγάλου Ρώσου αγιογράφου, τον οποίο το Πατριαρχείο της Ρωσσίας έχει αγιοκατατάξει. Ο Κώστας έδωσε την εικόνα σε εργαστήριο εικόνων στην Αθήνα, την καθάρισαν και την έχει ασφαλίσει. Παρά της προσπάθειές μας μαζί με τον παπα-Νικόλα, εφημερίου των Αγίων Αναργύρων, να δοθεί η εικόνα στον ναό, όπως συμφωνούσε και ο αείμνηστος Γιάννης, δεν κατέστη δυνατό. Ο Χαρίσης Τράντας πρέπει να ευλαβούνταν τους Αγίους Αναργύρους, διότι είχε ζητήσει να ταφεί στο ναό των Αγίων Αναργύρων. Απεβίωσε την 3η Νοεμβρίου ίσως στις αρχές του 1700 (δεν γνωρίζουμε το ακριβές έτος). Κάθε χρόνο την 3η Νοεμβρίου τελούνταν μνημόσυνο και η Κοζάνη αργούσε, τιμώντας τον «Μπασιά», όπως τον αποκαλούσαν τότε, για πολλά έργα που έκανε στην Κοζάνη. Ο ναός των Αγίων Αναργύρων ανεγέρθηκε το 1610.Έμεινε πλέον μόνιμα , ο αείμνηστος Γιάγκος στην Κοζάνη, συμπληρώνοντας το 99 έτος της ηλικίας του (1926-2025). Ήταν άνθρωπος αξιοπρεπής και ευχάριστος στις συζητήσεις, αγαπούσε την Κοζάνη και αναφέρονταν με υπερηφάνεια. Συναναστράφηκε με τους παλιούς φίλους και συμμαθητές, όπως τον χημικό Χρήστο Κλόνταρη και τον μηχανολόγο Στέλιο Παπακωνσταντίνο, αδελφό του υπουργού Μιχάλη. Ερευνούσε διάφορα γεγονότα στρατιωτικά της περιοχής. Μου έλεγε για τους Νεοζηλανδούς που σκοτώθηκαν στον ψηλό Αϊ-Λιά στις 27.10.1944 κατά την αποχώρηση των Γερμανών. Είχαν ριφθεί από αεροπλάνο και λόγω νεφώσεως έπεσαν με το αλεξίπτωτο στα γύρω χωριά της Νέας Νικόπολης. Ένας βοσκός τους οδήγησε στον ψηλό Αϊ-Λιά, για να τους προστατεύσει, εκεί όμως οι Γερμανοί είχαν φυλάκιο και τους σκότωσαν αμέσως μόλις εμφανίστηκαν. Μου αφηγείτο επίσης για τη μάχη στο Αλμπάνκιόϊ (χωριό Περδίκας), έξω από τα Καϊλιάρια (Πτολεμαΐδα) το 1912, όπου οι Οθωμανοί υπέστησαν βαριές απώλειες.

Πορεύσου αείμνηστε φίλε στην αιωνιότητα της ζωής και της ιστορίας. Η γενέθλιος γη που δέχθηκε το σκήνωμά σου να είναι απαλή και δροσερή. Ο Κύριος να σε εντάξει στον αμπελώνα Του και η Ευδοκία Του να απαλαίνει τον πόνο της ευρύτερης οικογένειάς σου .Θα θυμόμαστε τη στρατιωτική σου συνέπεια και την πολιτισμική σου συμπεριφορά. Η μνήμη σου Αιώνια.

Γιάννης Κορκάς