του Ευστάθιου Χιώτη
Τα ουρανοκατέβατα κέρδη προ των πυλών και πάλι, απειλητικότερά στις 22/7/24 με νέο ρεκόρ, 850 €/MWh, για ένα προϊόν που δεν κοστίζει περισσότερο από 100 €/MWh. Είναι όμως χρηματιστηριακό, χωρίς πλαφόν, διαθέσιμο από ένα ολιγοπώλιο που εκμεταλλεύεται τις ανάγκες. Χρειάζεσαι περισσότερο ρεύμα; Θα το πληρώσεις πανάκριβα, όταν το έχεις ανάγκη. Περισσεύει ρεύμα τις ώρες ηλιοφάνειας; Ας τους να τρώγονται και να μηδενίζονται οι τιμές για τα φωτοβολταϊκά. Εμείς οι λίγοι θα κάνουμε «κράτει» και θα σας περιμένουμε τις ώρες αιχμής. Ακούγεται ανάλαφρο, αλλά δυστυχώς είναι η στρατηγική των ηλεκτροπαραγωγών φυσικού αερίου. Το μόνο που τους καίει είναι να μην υπάρχει ανταγωνισμός από το λιγνίτη.
Ο υπουργός ΠΑΝ κύριος Σκυλακάκης σε συνέντευξη-διάλεξη απολογήθηκε ανήμπορος μπροστά στα «νόμιμα» υπερκέρδη, υποσχέθηκε να τα φορολογήσει και να επιδοτήσει τους παγιδευμένους καταναλωτές με τα πράσινα και πολλά υποσχόμενα τιμολόγια, που αποδείχθηκαν αναμμένα κάρβουνα. Επιδότηση με τρόπο που προσβάλλει την αξιοπρέπεια των καταναλωτών, στους οποίους ουσιαστικά δηλώνει ότι αποτύχαμε να ελέγξουμε τους τους κερδοσκόπους, τζογάραμε στο χρηματιστήριο ενέργειας, χάσαμε και ελάτε να μοιραστούμε τη ζημιά.
Αλήθεια; Πόσο νόμιμη είναι χρέωση στο οκταπλάσιο του κόστους; Προκύπτει από το ενεργειακό μοντέλο. Και λοιπόν, δεν θα έπρεπε να το προσβάλλουν η δικαιοσύνη και τα σώματα προστασίας καταναλωτών στην Ελλάδα και τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες;
Όλες οι ευθύνες μετατέθηκαν το ευρωπαϊκό μοντέλο και έχουμε ήσυχη τη συνείδηση ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει. Και όμως, πολλά έπρεπε να είχαν γίνει και ήταν γνωστά εδώ και χρόνια, ευτυχώς υπάρχουν και τώρα δυνατότητες για την προστασία των καταναλωτών, αλλά θέλουν αρετή και τόλμη.
Προωθήθηκαν οι ανανεώσιμες πηγές, με οπαδικό φανατισμό, αλλά ακρωτηριασμένες, χωρίς δυνατότητες αποθήκευσης. Οι έχοντες γνώση, όμως, φρόντισαν με δική τους πρωτοβουλία να προχωρήσουν σε αντλησιοταμίευση στην Αμφιλοχία για παράδειγμα. Υποδειγματικό έργο που κατασκευάζεται με ελληνική τεχνογνωσία, με αξιόλογη επένδυση βέβαια, πράγμα που αποτρέπει τους ευκαιριακούς θιασώτες για εύκολα και γρήγορα κέρδη.
Η ΔΕΗ, με σημαντική συμμετοχή του Δημοσίου ακόμη, έχει μια περίεργη πολυεθνική στρατηγική και βάζει σε δεύτερη προτεραιότητα την Ελλάδα και μόνο λόγος γίνεται για μελέτες έργων αποθήκευσης. Η πρώτη μεγάλη επένδυση της ΔΕΗ έγινε στη Ρουμανία που δεν έφερε κέρδη και αποστέρησε κεφάλαια για νέες απαραίτητες επενδύσεις την Ελλάδα. Διευκολύνθηκε βέβαια η εξωτερική πολιτική παραχωρώντας 51% σε Γερμανικά συμφέροντα, ούτε καν ισοτιμία, στις νέες επενδύσεις της ΔΕΗ. Αναφέρομαι στα νέα φωτοβολταϊκά, και αυτά χωρίς αποθήκευση προς το παρόν. Χωρίς την εξαγορά στη Ρουμανία θα χρειαζόταν ο συνεταιρισμός;
Δεν προωθήθηκαν διμερή συμβόλαια που θα απομείωναν τον αρνητικό ομολογουμένως ρόλο του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Με πρωτοβουλία της Κυβέρνησης μπήκαμε στο επικίνδυνο αυτό παιχνίδι χωρίς μεταβατική περίοδο για να βγούμε από το «κακό» κρατικό μονοπώλιο, αλλά πέσαμε στο ακόρεστο ιδιωτικό ολιγοπώλιο. Τουλάχιστον για τις συστηματικές εξαγωγές μας στην Ιταλία, την Αλβανία, τη Βόρειο Μακεδονία και τη Βουλγαρία θα πρέπει να επιδιωχθεί οι εξαγωγές μας να γίνονται βάσει διμερών συμφωνιών.
Υπήρχε δυνατότητα να ξεφύγουμε από το ενεργειακό ολιγοπώλιο, βάζοντας στο παιχνίδι με πρωταγωνιστικό ρόλο την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως γίνεται στη Γερμανία, αλλά φαίνεται ότι το θέμα δεν απασχολεί τους ιθύνοντες εδώ και πολλά χρόνια.
Εφαρμόσθηκε μια ανελέητη απολιγνιτοποίηση τη στιγμή που ο λιγνίτης είναι το μόνο εθνικό καύσιμο που μπορεί να στηρίξει την ασφάλεια της ενεργειακής πολιτικής. Ο κυβερνητικός αντίλογος είναι προσχηματικός. Ο ΥΠΑΝ τον θεωρεί πανάκριβο, όταν έχουμε υποστεί ενεργειακές κρίσεις με εξωπραγματικές τιμές ενέργειας από το φυσικό αέριο. Έστω, δεν το δέχομαι, αλλά το θεωρώ εξυπνότερο από το να επισκέπτεται κορυφαίος πολιτικός την Κοζάνη και να μιλάει για «ρυπογόνο» λιγνίτη. Όχι γιατί δεν είναι. Όλα τα ορυκτά καύσιμα είναι, αλλά ο λιγνίτης με την υπερσύγχρονη τεχνολογία της Πτολεμαΐδας 5 είναι λιγότερο από το φυσικό αέριο.
Τι μπορεί να γίνει τώρα; Είναι πολύ απλό, αλλά δεν θα αρέσει σε λίγους και εκλεκτούς. Η αύξηση της συμμετοχής του λιγνίτη σε 20 με 25% όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την Ιαπωνία είναι η λύση. Το συμπέρασμα βγαίνει από την πρόσφατη κρίση του καύσωνα και τα αριθμητικά δεδομένα του ΑΔΜΗΕ των τελευταίων ημερών του παρακάτω Πίνακα.
Η σύνθεση του ενεργειακού μείγματος κατά την πρόσφατη περίοδο εκτίναξης τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.Πηγή: ΑΔΜΗΕ.
Το διάστημα 15 έως 20 Ιουλίου έγινε το «θαύμα» του λιγνίτη, όπως έγραψα, γιατί καταφέραμε να καλύψουμε τις αυξημένες ανάγκες του καύσωνα και να κάνουμε εξαγωγές, όπως φαίνεται στη στήλη F. Ο λιγνίτης κυμάνθηκε σε ποσοστό 10 έως 15%. Για παράδειγμα στις 17/7/24 κάναμε καθαρές εξαγωγές προς την Βουλγαρία που μέσω της Ρουμανίας εξάγει στην Ουκρανία. Οι εξαγωγές μας προς τη Βουλγαρία φαίνονται στο παρακάτω Γράφημα 1.
Γράφημα 1. Εξαγωγές της Ελλάδας στη Βουλγαρία στις 17/7/24 σε ώρες αιχμής.
Την ίδια ημέρα κάναμε εξαγωγές στην Αλβανία (Γράφημα 2) και τη Βόρειο Μακεδονία (Γράφημα 3).
Γράφημα 2. Εξαγωγές της Ελλάδας στην Αλβανία στις 17/7/24.
Γράφημα 3. Εξαγωγές της Ελλάδας στη Βόρειο Μακεδονία στις 17/7/24.
Η αύξηση της συμμετοχής του λιγνίτη σε ποσοστό 20 έως 25% θα μας επιτρέψει να μειώσουμε την τιμή του ρεύματος, να απαλλαγούν οι καταναλωτές από τα φιλοδωρήματα της Κυβέρνησης, να έχουν φθηνότερο ρεύμα στη βιομηχανία και να κάνουμε εξαγωγές με διμερείς συμφωνίες στη Βουλγαρία που με τη σειρά της θα εξάγει στη Ρουμανία με τελικό προορισμό την Ουκρανία, χώρα με τεράστιες ενεργειακές ανάγκες.
https://independent.academia.edu/Chiotis
https://www.researchgate.net/profile/Eustathios_Chiotis
https://energypress.gr/search-content?keys=%CE%A7%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%82
