Μέσα από τις γρίλιες των παχνισμένων φύλλων, διέκρινες το άλογο με τον αναβάτη του, που έμοιαζε ασύλληπτα τεράστιος, αφού η γκριζόμαυρη κόμη του χανόταν μέσα στην πυκνή καταχνιά. Και δίπλα του, στο σαρακοφαγωμένο παγκάκι, διέκρινες τον λεπτοκόκκαλο, με το αναμμένο του στριφτό τσιγάρο, που ο καπνός του έσμιγε με την πυκνή αντάρα και φαινόταν σα μια μεγάλη ανασαιμιά. Κι ήταν η πέμπτη ημέρα, κατά τας γραφάς, που ερχόταν ανελλιπώς στο ραντεβού με τους ψυχροαίματους της μεταλλαγμένης μας εποχής…
Ήταν , ο Άρης, ο καπετάνιος, που κατέβηκε από το φανοστάτη των Τρικάλων και ανέβηκε στο μαύρο του φαρί , 119 ετών σήμερα και ο Παντελής Πουλιόπουλος, ο ασυμβίβαστος, ο ιδεολόγος της μορφωτικής επανάστασης, 124 χρονών σήμερα. Δυο οπτασίες που συνεχίζουν να έρχονται μέσα από τη βαθιά τους υποχρέωση στο Μικρό Χωριό, την πατρίδα. Σε κάποιους πιο ομιχλώδεις καιρούς έδωσαν τη ζωή τους, με αυταπάρνηση, ποτίζοντας με το αίμα τους το δέντρο της Λευτεριάς… Έτσι πίστευαν τότε αυτοί!… Ενώ οι άλλοι κρατήθηκαν στη ζωή εξυπηρετώντας τον κατακτητή!… «Καλύτερα προσκυνημένοι, παρά απροσκύνητοι και σκοτωμένοι»! Και τούτους η συγκαιρία τους συγκατέλεξε στους υπερπατριώτες και ας μην είχαν καμιά αγωνία να φέρουν ξύλα για το τζάκι της πατρίδας. Αυτή η δουλειά είναι δουλειά των πολλών και των αφελών και τούτοι, οι υπερπατριώτες, αφού παραμέρισαν όλους τους κουβαλητές πήραν την πρώτη θέση στο τζάκι και έτειναν τα χέρια τους για να πάρουν τη ζεστασιά της. Κι όταν ένιωσαν κάποιες ασθενικές ενοχές για την συμπεριφορά τους, δικαιολογήθηκαν ευθαρσώς: «Είναι η μαμά πατρίδα μας και είμαστε τα έξυπνα παιδιά της. Και τότε όλοι παραμερίσαμε στις παγωμένες ομίχλες που κρατούν όμηρους τους πεινασμένους και τους φτωχούς και αφήσαμε αυτούς να είναι κρεμασμένοι μια ζωή, οι πονηροί, πάνω στο θρεπτικότατο της πατρίδας μας βυζί!…
«Οι ανιδιοτελείς δεν σκοτώνουν, σκοτώνονται από τους ιδιοτελείς» κι αυτός είναι ο κανόνας της ζωής, που την έχουν μετατρέψει σε ζούγκλα οι αψίκοροι της ιδιοτέλειας!… Απύθμενο το θράσος τους , απορφάνεψαν την κοινωνία από κάθε οικονομικό πόρο που δικαιωματικά της ανήκει, λόγου φυσικού και νομικού δικαίου και βαθύτατης Ελληνικής πολιτισμικής παράδοσης. «Για αυτό θα ακολουθήσουν χρόνια δίσεκτα και μήνες οργισμένοι…» όπως θα έλεγε και ο ποιητής!…
Θέλουμε πολίτες που να μπορούν να αντισταθούν στον αχαλίνωτο ατομικισμό της εποχής. Θέλουμε στους θεσμούς, πολίτες δημιουργούς, που θα συμβάλουν στην αύξηση της δημόσιας περιουσίας, φτιάχνοντας την πατρίδα πλουσιότερη!…
Από τις γρίλιες των παχνισμένων φύλλων πέρασε μια αμυδρή αναλαμπή, που σήμαινε την ώρα της αναχώρησης. Και οι δυο χωρίς να μιλήσουν αυτή τη φορά καβαλίκεψαν στο άλογο της υπομονής για να τους πάρει μακριά μέσα στην καταχνιά!… Εξάλλου ήταν τόσο ομιλητική η παρουσία τους και μας είπαν τόσα, όσα δεν θα μπορέσουν να μας ιστορήσουν τα λόγια και οι λέξεις, όλων των ύστερων ποιητών!…
Είναι πολλοί οι αδικαίωτοι, που πάλεψαν για δικαιοσύνη και κοινωνική προκοπή, όπως ο Μαρίνος Αντύπας, καλή ώρα, που ξεσηκώθηκαν οι αγρότες σ όλη τη Χώρα!… Αυτοί λοιπόν χτυπούν το δικό μου ρόπτρο της μνήμης με την αυταπάρνηση τους και τη μεγάλη τους θυσία… Έχουν από κείνο το στοιχείο που φτιάχνει η μνήμη για τους δαφνοστεφανωμένους!…
(Εντυπωσιακό το μυθιστόρημα του Παύλου Μάτεσι «Ο Παλαιός των ημερών», σουρεαλιστική μυθιστορία!…)
Σίμος Ζαγκανίκας