ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ ΗΡΘΙΝ ΟΥ ΚΑΖΑΝΑΡΣ. (ΟΥ ΠΑΠΠΟΥΣ ΟΥ ΝΤΑΗΚΑΣ). ΝΤΟΠΙΟΛΑΛΙΑ ΔΡΥΟΒΟΥΝΟΥ. Γράφει ο Παναγιώτης Κωστόπουλος
(Δ1)
Πλησιάζοντας στις γιορτές, διανύουμε μια περίοδο, που η χαρμόσυνη, η εορταστική αλλά και η σκωπτική και θυμηδής διάθεση όλων μας, θεωρώ ότι εντείνεται ιδιαίτερα.
Τα συμβάντα στη ζωή μας , αντί να μας καταβάλουν ώστε να κινούμαστε, παρασιτικά, δύσμοιρα και πεσιμιστικά, αντιθέτως θα πρέπει να μας οπλίζουν με δύναμη, ώστε να βλέπουμε με πραγματικό πλουραλισμό, τη σπουδαιότατη αξία της ζωής. Τα συμβάντα της ζωής μου, αντί να με «ρίξουν», αντιθέτως με έκαναν να προσεγγίζω τα γεγονότα, βλέποντας πάντα το ποτήρι μισογεμάτο, πάντα με θετικότητα, πάντα με ιδεατή θα έλεγα, πραότητα. Το στοιχείο που ενυπήρχε , στην ψυχή μου και με χαρακτήριζε από μικρό παιδί, ως έμφυτο και μετέπειτα βιωματικό (πλην των άλλων όπως π.χ. η ιδιαίτερη αγάπη μου για τα ζώα) ήταν η ενσυναίσθηση. Ιδιοσυγκρασία δηλαδή ανθρώπου, που είχε πάντα στο επίκεντρο τον ΑΝΘΡΩΠΟ. Η μάνα μου δε, αναγνωρίζοντάς μου αυτό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό από μικρό παιδί, μου έλεγε, συχνά-πυκνά στη ντοπιολαλιά μας « πιδίμ..ισί τς αψχάς κι τς αδουκιέσι όλνους. Χαίρισι στς χαρές κι στα σχαρίκιατς..αλλά του παιρντς μέσας κι στς λύπις τς»
Ένα από τα βασικά στοιχεία που σμιλεύουν, θεωρώ, μια συγκροτημένη προσωπικότητα και έναν ανεξίτηλο νού , είναι η ενσυναίσθηση. Το να μπορείς πραγματικά να βάζεις τη θέση σου στη θέση του συνανθρώπου σου, συναισθανόμενος πραγματικά τη χαρά του , τη λύπη του, τις αγωνίες και της αναζητήσεις του …γενικότερα την κατάσταση και τη θέση του, είναι μια κορυφαία απόδειξη της έννοιας, του πως μπορεί είναι πραγματικά ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ..ο ευαίσθητος, ο συνάλληλος..ο ολοκληρωμένος ΑΝΘΡΩΠΟΣ. Αυτός που χαίρεται ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ, με τη χαρά του συνανθρώπου του και συντρέχει και λυπάται επίσης ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ με τη λύπη του.
Η ενσυναίσθηση, δεν παύει να είναι επίσης, μια συνθήκη αλληλόδρασης , κορυφαίας αλληλεπίδρασης συναισθημάτων και θέσεων-στάσεων, της φυσιογνωμίας, της κάθε υπόστασης. Αντικείμενο και Υποκείμενο , βρίσκονται σε μια ατέρμονη κατάσταση αλληλόδιαπλεκόμενων στοιχείων του ψυχικού , νοητικού και πνευματικού τους κόσμου.
Η Κοινωνικοποίηση τώρα, δηλ. η διαδικασία εκμάθησης, κοινωνικών κανόνων, στάσεων και αξιολογήσεων που προσδιορίζουν και κατευθύνουν τη συμπεριφορά κάθε ανθρώπου ( Εμίλ Ντιρκέμ (1858-1917), αποτελεί ίσως το κορυφαίο εφαλτήριο για μεταλαμπάδευση της φιλοσοφίας της ενσυναίσθησης από γενιά σε γενιά.
Η κοινωνικοποίηση είναι ένας κοινωνιολογικός όρος ο οποίος χρησιμοποιείται από κοινωνιολόγους, κοινωνιοψυχολόγους, ανθρωπολόγους και παιδαγωγούς, εννοώντας τη διαδικασία μετάδοσης ηθών, εθίμων, κανόνων και ιδεολογιών. Μέσω της κοινωνικοποίησης, μεταδίδονται στο άτομο οι δεξιότητες και συνήθειες οι οποίες είναι απαραίτητες για τη συμμετοχή του στην κοινωνία στην οποία ανήκει. Κοινωνικοποίηση επίσης είναι η εσωτερίκευση των κοινωνικών κανόνων και αξιών, η αφομοίωση δηλαδή από το άτομο, των προτύπων συμπεριφοράς που κάθε κοινωνία ή ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ, θεωρεί αποδεκτά.
Η κοινωνία σχηματίζεται από ποικιλία κοινών κανόνων, συμπεριφορών, αξιών, κινήτρων, κοινωνικών ρόλων, ΣΥΜΒΟΛΩΝ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΩΝ. Κατ’ αυτό τον τρόπο, η κοινωνικοποίηση μπορεί να οριστεί ως το «μέσο με το οποίο επιτυγχάνεται κοινωνική και πολιτισμική συνέχεια»
Με γνώμονα όλα τα παραπάνω, γνωρίζοντας και συναισθανόμενος τις πραγματικά δύσκολες συνθήκες της καθημερινότητας, των συνθηκών διαβίωσης, του άγχους και της ψυχοφθοράς που βιώνουμε για να ανέλθουμε το ανηφόρι της ζωής , επιλέγοντας το στωικό δρόμο της ενσυναίσθησης και τις βασικές αρχές της κοινωνικοποίησης , πρωτίστως την εσωτερίκευση για μεταφορά κοινωνικών χαρακτηριστικών της ομάδας όπως οι αξίες, τα κίνητρα, τα χαρακτηριστικά τα σύμβολα και η γλώσσα μας, θέλησα και ‘γώ να βάλω ένα λιθαράκι εξέλιξης της πολιτισμικής συνέχειας, χρησιμοποιώντας τη σκωπτικότητα της ντοπιολαλιάς μας.
Αυτή η αμφίδρομη ενσυναίσθηση που προανέφερα, μπορεί να δώσει στον καθένα, πέραν της χαράς της κάθε δημιουργίας του, την ευεξία και την ευδαιμονία που προέρχεται από τη χαρά την ευτυχία και την ευθυμία του άλλου. Αμφίδρομη είναι και η διεργασία εσωτερίκευσης της λύπης , του συνανθρώπου μας. Αυτή η «ολοκληρωμένη» χαρμολύπη είναι που σμιλεύει προσωπικότητες που στο επίκεντρο έχουν τον άνθρωπο και όχι την ύλη.
Ένας σοβαρός λόγος που γράφω είναι και αυτός. Χαίρομαι πραγματικά πάρα πολύ , συναισθανόμενος ότι υπάρχουν άνθρωποι (έστω και λίγοι), που πράγματι ευθυμούν από τα γραφόμενά μου…άνθρωποι που μέσω αυτών, έστω για λίγο, μπορούν να ξεφύγουν από τη μίζερη καθημερινότητα ..τη φαυλότητα και τη σκαιότητα του επαναλαμβανόμενου φόρτου και της ψυχοφθόρας ρουτίνας. Χαίρομαι με τη χαρά τους και πιστεύω ότι μεταλαμπαδεύω στοιχεία του πολιτισμού μας , της γλώσσας μας..των αξιών και των συμβόλων μας, στα πλαίσια μιας υγιούς και δομημένης διαδικασίας κοινωνικοποίησης.
Κοντοζυγώνοντας λοιπόν στα Χριστούγεννα, νομίζω πως είναι η ευκαιρία και ο καιρός για τον καθέναν μας , να συναισθανθεί τον διπλανό του , τον αναξιοπαθούντα, τον άρρωστο το φτωχό,τον επαίτη, τον καθέναν… με αγάπη, με νοιάξιμο με ενσυναίσθηση.
Δεν πρέπει όμως να μείνει μόνο εκεί..πλήν της σκέψης και της ενσυναίσθησης , η ολοκληρωμένη προσέγγιση του θέματος είναι η ΠΡΑΞΗ. Να νοιαστεί , να βοηθήσει με οποιονδήποτε τρόπο ..να σταθεί, να δώσει αγάπη και χαρά..με κάθε τρόπο ..απ’ όποιο μετερίζι είναι ο καθένας… και να είναι σίγουρος ότι μέσω της συνάλληλης, αμφίδρομης ενσυναίσθησης όλα αυτά θα επιστραφούν σ αυτόν..στους οικείους του, στην οικογένειά του . Μην στέκεστε αδιάφοροι.Κάντε τους άλλους να ευθυμήσουν , να χαρουν να γελάσουν γιατί όπως είπε και ο ποιητής « Η ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ ΜΑΣ , Η ΠΙΟ ΧΑΜΕΝΗ ΜΕΡΑ, ΗΤΑΝ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΔΕ ΓΕΛΑΣΑΜΕ»
Δεν κουράζω άλλο..περνώ στη ντοπιολαλιά, στο σκωπτικό στο χαρμόσυνο…
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ…
