ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το χωρίο Φλογι(η)τά που σήμερα λέγεται Σουβερμέζ (Suvernnez ) ήταν ένα από τα 31 Ελληνόφωνα χωριά της περιοχής και υπήρχε πριν από την έλευση των Οθωμανών στην περιοχή από την εποχή των Βυζαντινών.
Υπήρχε ακόμη στην εποχή του Στράβωνα (63 π.Χ. – 23 μ.Χ.) με το όνομα Σόατρα
που την αναφέρει.
Η πρόσφυγες κάτοικοι των Φλογιτών της Καππαδοκίας μετά την ανταλλαγή 1923-1924 βρέθηκαν στην Χαλκιδική όπου
ύ δημιούργησαν τον οικισμό των Νέων Φλογιτών.
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΤΑΝ
Τα Φλογιτά βρίσκονται εντός της περιοχής του Μπουντάκ Οβασί του Βαγδαονικού οροπεδίου, δυτικά της Μαλακοπής, ανάμεσα στα χωριά Ανακού, Σύλλατα, Λίμναι, Τροχός, Ποταμιά, Δήλα, Νάξος
Τα Φλογιτά, που απείχαν μόλις 5 χλμ από την Μαλακοπή και 83 χλμ ευθεία Δυτικά-ΝοτιοΔυτικά της Καισαρείας Καππαδοκίας. Πόλη κοντά στα Γαρσάουρα.
ΤΟ ΟΝΟΜΑ
Διαχρονικά είχε τα ονόματα : Σόατρα, Filidon, Phloïta, Phlogita, Flogita, Floita,Φλοιτά , Sündüs, Sundus, Sörmez Suvermez Φλογητα ,Φλογετά ,Σουβερμέζ .
–Αρχαία Σόατρα,
Περί του ονόματος της κοινότητος και της ερμηνείας αυτού υπάρχουν αρκετές απόψεις από τους μελετητές οι οποίες διαφέρουν μεταξύ τους. Όλοι τους πάντως συμφωνούν πως η κοινότητα των Φλογιτών είναι τα αρχαία Σόατρα, πόλη κοντά στα Γαρσάουρα.
Η πρώτη μας αναφορά για την περιοχή -κοινότητα γίνεται από τον Στράβωνα σύμφωνα με την οποία «… υδάτων δε σπάνις πολλή, όπου δε ευρείν δυνατόν, βαθύτατα φρέατα των πάντων, καθάπερ εν Σοάτροις όπου πιπράσκεται το ύδωρ….» δηλαδή και σε ελεύθερη μετάφραση «…το νερό ήταν σπάνιο είδος, τα δε φρεάτια από τα οποία το αντλούσαν ήταν τα βαθύτερα της περιοχής, και μάλιστα το πουλούσαν…».
— Σάβαστρα , Σαύαστρα , Σόατρα .
Αναλυτικότερος, αλλά και ακριβέστερος, είναι ο Καππαδόκης Αναστάσιος Λεβίδης ο οποίος, μάλιστα, συνδέει την αρχαία κωμόπολη με τη νέα.
Σημειώνει λοιπόν στο βιβλίο του «Αι εν Μονολίθοις Μοναί της Καππαδοκίας και της Λυκαονίας» επί λέξει τα παρακάτω:
«Τα Σάβαστρα εύρηνται γραφόμενα και Σαύαστρα, ο δε Στράβων καλεί αυτά Σόατρα…Σόατρα δε είνε τα νύν κοινώς μεν Φλογιτά, τουρκιστί δε Σου-βιρμέζ, σχεδόν μετάφρασις της φράσεως- πιπράσκεται το ύδωρ- καθότι η τουρκική ονομασία σημαίνει -χωρίον μη δίδον ύδωρ-».
— Φλήδωνος ή Φλώδωνος
Εύα παλιό όνομα των Φλογιτώων ήταν ι Φλήδωνος ή Φλώδωνος. Υποστηρίζεται ότι το όνομα αυτό αναφέρεται στα αρχεία της Ελληνορθόδοξης εκκλησίας. Δεν είναι γνωστό σε ποια εποχή το χωριό πήρε το όνομα Φλήδωνος ή Φλώδωνος.
— Φλογ (ι)ητά
Πάντως είναι γεγονός πως ο πρώτος μελετητής που μας δίδει μια ερμηνεία για το όνομα των Φλογητών είναι ο Πατριάρχης Κύριλλος σημειώνοντας πως, «…κοινώς Φλογετά ίσως δια το πάντη άνυδρον αυτού…», κάτι που αποδέχεται και επαναλαμβάνει και ο Νικόλαος Ρίζος στα 1856, αναφέροντας στο πόνημά του
«Καππαδοκικά…» πως, «…κοινώς δε Φλογητά. Ωνομάσθη δε ούτω δια το πάντη άνυδρον αυτού…».
Στο σημείο αυτό παραθέτουμε και τις ερμηνείες που καταγράφονται από τον εκπαιδευτικό Συμεών Κοιμίσογλου στο βιβλίο του «Καππαδοκία…» και οι οποίες έχουν να κάμουν κύρια με τους θρύλους, τις παραδόσεις, και τις λαϊκές δοξασίες του ντόπιου πληθυσμού. Σημειώνει, λοιπόν, ο συγγραφέας.
*« Άλλοι λένε ότι ονομάσθηκε Φλογητά από το Κάστρο Καλέ που βρισκότανε έξω από το χωριό.
*Το κάστρο αυτό ήταν λένε πάνω σε ένα ηφαίστειο που έβγαζε ακόμα φλόγες όταν στρατοπέδευσε εκεί ο Μέγας Αλέξανδρος, γι’ αυτό το μέρος ονομάσθηκε Φλογητά, από την φλόγα που έβγαινε από το Καλέ…»
— Σουβερμέζ
1 . Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή η ονομασία Σουβερμέζ παράγεται από το – Σρ Βερμέζ- και που κατ’ αυτήν ονομάσθηκε έτσι επειδή οι κάτοικοι αυτού του χωριού δεν πρόδιδαν τα μυστικά τους…»
2 . Σύμφωνα, λοιπόν, μ’ αυτήν, οι Τούρκοι ονόμασαν Σουβερμέζ τα Φλογητά διότι η λέξη σημαίνει «δε σβήνει».
-3. Sündüz και Sörmez Άλλα ονόματα του χωριού γνωστά στο κοινό είναι Sündüz και Sörmez . Σύμφωνα με έναν ισχυρισμό, το όνομα Sündüz δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ. Το όνομα Sörmez προέρχεται από την καθομιλουμένη χρήση της λέξης suvermez .
Πάντως ένα είναι γεγονός. Πως όλες οι ονομασίες και οι ερμηνείες για την ονομασία τής συγκεκριμένης κοινότητας, έχουν να κάμουν με το άνυδρο της περιοχής, της συνεχούς ελλείψεως του νερού, και του υπερβολικού κόπου με το οποίο ανευρίσκετο.
ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΟ 1922
Τα επίσημα αρχεία αναφέρουν ότι στο Σουβερμέζ ζουν μαζί 515 Ελληνικές και 65 Τουρκικές οικογένειες. Οι Τούρκοι ήρθαν για πρώτη φορά στο Σουβερμέζ από τα περίχωρα της Νίγδης και της Καισάρειας .
Στα 1895 ο ιατρός Συμεών Φαρασόπουλος, που καταγότανε από την Καππαδοκία, μας πληροφορεί σε μελέτη του πως, «…Η κοινότητα έχει 3200 κατοίκους…εκ των οποίων οι 2800 χριστιανοί»ενώ λίγο αργότερα, το 1897, ο Αναστάσιος Λεβίδης μας γνωρίζει πως «…Κατοικούσι δε αυτή χριστιανοί ορθόδοξοι ομιλούντες την Ελληνικήν παρεφθαρμένως…
Σύμφωνα, επίσης, με όλες τις υπάρχουσες πληροφορίες, επρόκειτο περί ενός ελληνόφωνου μικτού χωριού του οποίου ο αριθμός των κατοίκων της ήταν περίπου παρόμοιος σε όλους τους ιστορικούς.
Ήταν μια κοινότητα που διοικητικά υπαγότανε στο Μουτεσαριφλίκ (ι) της Νίγδης, μιας από τις οκτώ περιφέρειες της Καππαδοκίας, στο Καϊμακαμλίκ (ι) του Νεβ-Σεχίρ και στο μεγάλο Βαλελίκ (ι) του Ικονίου που σύμφωνα με τον Π. Κοντογιάννη το μέγεθός του «…ισούται σχεδόν προς την παλαιάν Ελλάδα ολόκληρον, ηυξημένην κατά το ήμισυ αυτής…»
ΜΑΧΑΛΑΔΕΣ
Το πρώτο πράγμα που θα μπορούσε να δει και να καταγράψει κανείς, ήταν η «φυσική» διαίρεση του χωριού από ένα κεντρικό δρόμο «μεσοχώρα-χαντάκι» σε δυο διαφορετικούς μαχαλάδες.
1. Του «Γκιαβούρ μαχαλεσί», δηλαδή, της συνοικίας των απίστων ή και «Μπας μαχλέ», επάνω γειτονιάς, στην οποία βρισκότανε το σύνολο σχεδόν των εκκλησιών, του χριστιανικού πληθυσμού, αλλά του νεκροταφείου…
2. Του «Ασά μαχλέ», δηλαδή της κάτω συνοικίας, στην οποία κατοικούσαν οι οικογένειες των μουσουλμάνων, αρκετές χριστιανικές αλλά και το μουσουλμανικό κοιμητήριο.
Επιπλέον όμως και σύμφωνα με τις υπάρχουσες μαρτυρίες, στο χωριό υπήρχανε πολλοί μαχαλάδες με διάφορα ονόματα, κυρίως προυχόντων, τους οποίους παραθέτουμε και που είναι:
Ο μαχαλάς Τογούν (Τογιαννίδη), ο μαχαλάς Χατζησαϊ, ο μαχαλάς Χαμάλ, ο μαχαλάς Τσεκλόγλου, ο μαχαλάς Βασίλογλου, ο μαχαλάς Ελίογλου, ο μαχαλάς Παύλογλου (Παυλίδη) ο μαχαλάς Μαϊ και ο μαχαλάς Καραφώτ.
Μετά το Διάταγμα του Τανζιμάτ, άρχισαν να χτίζονται σπίτια και εκκλησίες σε όλη την Μικρά Ασία .
Τα Ελληνικά σπίτια στα Φλογητά συνδέονταν σε κάθε γειτονικό σπίτι υπόγεια μέσω μιας μικρής τρύπας. Την χρησιμοποιούσαν για να προειδοποιήσουν ή να διαφύγουν από πιθανό κίνδυνο .
ΙΣΤΟΡΙΑ
Η ιστορία του Suvermez χρονολογείται από την αρχαιότητα.
Η πόλη των Φλογητών κυριαρχείτο από τον πολιτισμό των Χάτι , αλλά κανένα ερείπιο δεν υπάρχει από αυτή την περίοδο. Ο πολιτισμός Χάτι συνέχισε την ύπαρξή του μέχρι το 1700 π.Χ.
Μετά τους Χατί, κυρίαρχοι έγιναν οι Χετταίοι (Ετιλέρ) και ο οικισμός στην πόλη άρχισε να σχηματίζεται αυτήν την περίοδο.
Το κάστρο στο Ketir που υπήρχε στην πόλη ενδεχόμενα να ανήκε σε αυτή την εποχή.
Από την περιοχή αυτή από αρχαιοτάτων χρόνων περνούσαν σημαντικοί εμπορικοί δρόμοι .
Πρώτα απ ‘όλα, ο δρόμος του βασιλιά, τον οποίο χρησιμοποιούσαν οι Λυδοί μέσω της Κεντρικής Μικράς Ασίας για να μεταβούν στην Περσία (Ιράν).
Υπήρχε επίσης ένας δρόμος για μετάβαση στην ακτή της Μεσογείου και στη Συρία,
Επιπλέον, σε μεταγενέστερες περιόδους, ένα μέρος του ιστορικού δρόμου του μεταξιού, που ξεκινούσε από την Κεντρική Ασία και εκτεινόταν στην Ευρώπη, περνούσε από τα βόρεια της Μαύρης Θάλασσας,
Ακόμη ένα μέρος του περνούσε από τον Καύκασο, έμπαινε στην περιοχή που βρισκόταν τα Φλογητά και κατευθυνόταν πίσω στην η Μεσόγειος. Το Βασίλειο του Tabal κυριαρχείσαι στην περιοχή όπου βρίσκεται τα Φλογητά ( Suvermez. )τον 9ο και 8ο αιώνα .
Το Βασίλειο του Tabal καλύπτει μια περιοχή που ορίζεται ως Καππαδοκία , , που εκτείνεται τον Πόρο της Νίγδης στα δυτικά ως την Μαλαματώνει στα Ανατολικά συμπεριλαμβάνοντας και την περιοχή της Νεάπολης (Nevsechir ) όπου βρισκόταν ταν Φλογητά.
Σήμερα, τα ερείπια της εποχής των του Βασιλείου Tabal βρεθήκαν στο χωριού Akkışla Kululu της Καισαρείας εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Kayseri.
Υπάρχουν ερείπια λαξευμένα σε πέτρινους βράχους, όπως κεφάλια λιονταριών και ανθρώπινα πρόσωπα, και στήλες και ενεπίγραφες πέτρες. Είναι βραχώδη μνημεία γραμμένα σε Χεττιτικά ιερογλυφικά.
Η ύπαρξη αυτού του βασιλείου συνεχίστηκε μέχρι το 700 μ.Χ., αλλά έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο για την ιστορία της περιοχή έως το 585 μ.Χ.
. Οι Σατράπες, των Περσών που ήρθαν μετά υποβάθμισαν την περιοχή .
Ο Μακεδόνας βασιλιάς Αλέξανδρος έδιωξε τους Πέρσες από την περιοχή το 334 μ.Χ. και το 332 μ.Χ.
Ιδρύθηκε το Βασίλειο της Καππαδοκίας. Μέχρι το 17 μ.Χ. οι μεγάλοι Ρωμαίοι ήταν οι κυρίαρχοι ηγεμόνες.
Με την εμφάνιση του Χριστιανισμού οι περιοχή ονομάσθηκε Peter’s Rock (του Πέτρου Βράχος ) είναι μια αναφορά που συνδέεται με τον Απόστολο Πέτρου, ενός από τους Αποστόλους του Ιησού Χριστού που πολύ πιθανόν να πέρασε από εκεί.
–Επί Οθωμανών
Η πληροφορίες για την κατάσταση επί Οθωμανών καταγράφεται στην σελίδα 99 και χωρίς καμία άλλη προσθήκη στο βιβλίο του Σινασίτη ιστορικού Ν. Ρίζου «Καππαδοκικά ήτοι Δοκίμιον ιστορικής περιγραφής της αρχαίας Καππαδοκίας και ιδίως των επαρχιών Καισαρείας και Ικονίου»
« Φλογητά. Κωμόπολις γεωργική απέχουσα μίαν ώραν της Μαλακοπής, κατοικείται υπό 3.200 εξ ων οι 2800 είνε χριστιανοί ορθόδοξοι ελληνόφωνοι…»,ενώ λίγο αργότερα, δηλαδή στα 1905, η κοινότητα θα πρέπει, σύμφωνα με την πληροφορία που καταγράφεται στο περιοδικό «Ξενοφάνης» να είχε 2500 Έλληνες και 500 Τούρκους.
Σε μια διαφορετική προσέγγιση, πάλι, οι συντάκτες του μικρασιατικού ημερολογίου ο «Αστήρ» στα 1913, μεταξύ των άλλων αναφέρουν πως η κοινότητα των Φλογητών διαθέτει 600 σπίτια από τα οποία μόνο τα 70 ήταν Μουσουλμανικά ενώ τα υπόλοιπα Ανήκαν σε Ορθόδοξους Χριστιανούς.
Την πρώτη μας, έστω και ελλιπή, πληροφορία, αντλούμε από τη μελέτη του Οικουμενικού Πατριάρχη Κύριλλου «Ιστορική Περιγραφή του εν Βιέννη Προεκδοθέντος Χωρογραφικού Πίνακος της Μεγάλης Αρχισατραπείας του Ικονίου» όπου αναφέρει επί λέξει ο Σεπτός Ιεράρχης.
«Προς βορράν του Χασά Κιόϊ (της Νάξου) 4 ώρας κείται χωρίον χριστιανικόν, Σουβερμέζ λεγόμενον, κοινώς Φλογετά….»,
χωρίς βεβαίως την παράθεση κανενός άλλου στοιχείου, πλην της επισημάνσεως πως επρόκειτο για μια περιοχή παντελώς άνυδρη.
Η ΎΠΑΡΞΗ ΤΟΥ ΚΆΣΤΡΟΥ
Υπήρχε κάστρο στο χωριό και ήταν 4000 ετών ήταν το θρυλούμενο από τις παραδόσεις Κάστρο στο Ketir .
ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Στα Φλογιτα σύμφωνα με Τουρκική πηγή υπήρχαν 2 Χριστιανικές εκκλησίες
Οι οποίες σήμερα υφίστανται σε μορφές ερειπίων
Η εκκλησία που βρίσκεται στο χωριό Suvermez της περιοχής Derinkuyu είναι σήμερα ερειπωμένη. Χρονολογείται στη βυζαντινή περίοδο. Ύαινα ο μοναδικός ναός της περιοχής που δεν φέρει επιγραφή.
. Χρονολογείται στο βυζαντινό περίοδο θέρμιν.
Από τον ένα ναό έχει διασωθεί μια επιγραφή
Είναι ο μοναδικός ναός στην περιοχή με επιγραφή.
ΠΑΙΔΕΙΑ
Προφανώς υπήρχε σχολείο μια και ο γιατρό Συμεών Φαρασόπουλο
γράφει για τις πιέσεις στο Χριστιανικό πληθυσμό :
<< …Για παράδειγμα, οι κατά καιρούς «πιέσεις» προς τον χριστιανικό πληθυσμό, ο προσπορισμός του εύκολου χρήματος, το άνυδρο, άρα και εν πολλοίς ανεκμετάλλευτο της περιοχής, οδηγούσαν προς την εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση, του νεαρού, κυρίως, πληθυσμού, με προορισμούς την Κωνσταντινούπολη, την Σμύρνη αλλά και τις Η.Π.Α.
Προ τινων ετών ήρξαντο οι κάτοικοι αυτής (Φλογητά) να μεταβαίνωσιν εις την Κωνσταντινούπολιν, ένθα συνέστησαν αδελφότητα…
Ήταν αρκετοί ώστε επιθυμούντες να βοηθήσουν ουσιαστικά την ιδιαίτερή τους πατρίδα, συνέστησαν «αδελφότητα» που σκοπό ιερό είχε ακριβώς την συλλογή χρημάτων και την αποστολή τους για την κατασκευή <<ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΟΥ >> εκκλησιών κλπ
ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Οι πολίτες ασχολιόταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, φυτεύονται πατάτες, κολοκύθες, και κριθάρι, ενώ υπάρχουν πολλά οπωροφόρα δέντρα
Στις αρχές του 19ου αιώνα άρχισαν να μεταναστεύουν σε μεγάλες πόλεις όπως τα χωριά της Καππαδοκίας και ιδιαίτερα στην Κωνσταντινούπολη.
Στην Κωνσταντινούπολη ασχολούνταν με την ελαιουργία, και το εμπόριο .
Σύμφωνα με τα θρησκευτικά ληξιαρχεία του Μητρώου της Σαρία, το χωριό πήρε το όνομά του από τα πηγάδια νερού του. Η άντληση νερού από αυτά τα πηγάδια νερού είναι επίπονη. Οι άνθρωποι που περίμεναν για ώρες στον πάτο του πηγαδιού μάλωναν και μάλωναν μεταξύ τους για να ρίξουν τον κουβά .
Υπάρχουν πηγάδια νερού που έχουν διατηρήσει την ύπαρξή τους στο χωριό. Η άντληση νερού από αυτά τα πηγάδια νερού ήταν μια πολυ δύσκολη δουλειά
Η πρώτη μας αναφορά για την περιοχή -κοινότητα γίνεται από τον Στράβωνα σύμφωνα με την οποία έλεγε …το νερό ήταν σπάνιο είδος, τα δε φρεάτια από τα οποία το αντλούσαν ήταν τα βαθύτερα της περιοχής, και μάλιστα το πουλούσαν…».
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Τα Νέα Φλογητά, γνωστά κυρίως ως Φλογητά, είναι οικισμός που ανήκει στον Δήμο Νέας Προποντίδας στην Χαλκιδική .
. Έχουν 1.595 μόνιμους κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2021, με τον αριθμό των επισκεπτών να αυξάνεται κατακόρυφα τους καλοκαιρινούς μήνες. Απέχουν 52 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και 6 χλμ. από τα Νέα Μουδανιά
ΣΗΜΕΡΑ
Στο χωρίο Σουβερμέζ Μουσουλμάνοι που κατάγονταν από περιοχές της Ελλάδας όπως τα Γιάννενα ,Κοζάνη περίπου 300 μετανάστες μεταφέρθηκαν στο χωριό το 1924 .
Στο χωρίο το 1990 κατοικούσαν 2335 άτομα αλλά το 2023 απέμειναν 1556 ,
Αυτή η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Θα υποθέσουμε ότι είστε εντάξει με αυτό, αλλά μπορείτε να εξαιρεθείτε αν το επιθυμείτε. ΑποδοχήΔιαβάστε περισσότερα
