Φωτογραφία στα στενά του Σαρανταπόρου 1929 (Γιάννη Κορκά)
Ως γνωστόν, η πόλη της Κοζάνης απελευθερώθηκε από τον Ελληνικό στρατό με επικεφαλής τον αρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντίνο στις 11 Οκτωβρίου 1912, μετά τη μεγάλη μάχη στις Πόρτες του Σαρανταπόρου, όπως αποκαλείται η στενωπός, λόγω της φυσικής οχυρωματικής θέσης. Εκεί έχει ανεγερθεί μνημείο, όπου και τελείται κάθε χρόνο στις 9 Οκτωβρίου επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη των ηρωικώς πεσόντων, καθώς και κατάθεση στεφάνων από τις Αρχές. Η Φωτογραφία που δημοσιεύουμε απαθανατίζει την επιμνημόσυνη δέηση της 9ηςΟκτωβρίου του 1929.
Την επιμνημόσυνη δέηση τέλεσε ο μητροπολίτης Ιωακείμ. Παρέστησαν ο Νομάρχης Σταύρου, αξιωματικοί και μονάδα στρατού, που απέδωσε τιμές στους πεσόντες, καθώς και πλήθος κόσμου. Δεν γνωρίζω αν εξακολουθεί να τελείται και στις μέρες μας κάθε χρόνο αυτή η επιμνημόσυνη δέηση. Χρέος μας, βέβαια, εθνικό αλλά και ανθρώπινο είναι να τιμούμε τους νεκρούς μαχητές που έπεσαν για την απελευθέρωση της Μακεδονίας μας.
Τη Φωτογραφία μου την έδωσε η κόρη του Νομάρχη Κοζάνης Δημητρίου Σταύρου (1928-1931, μετέπειτα καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών) Διονυσία Σταύρου. Η ίδια διετέλεσε καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και αντιπρόεδρος του συλλόγου επιστημόνων γυναικών Αθηνών. Είναι μάλιστα καλή φίλη και επισκέφθηκε τρεις φορές την Κοζάνη, όπου και έδωσε διάλεξη, καθώς και στην Πτολεμαΐδα, επί Δημαρχίας κ.Παρασκευής (Βίκης) Βρυζίδου. Να σημειώσω (ότι η κ. Σταύρου ως αντιπρόεδρος στο σωματείου επιστημόνων γυναικών Αθηνών είχε προτείνει να τιμηθούν οι γυναίκας που είναι Δήμαρχοι και επιστήμονες σε πόλεις της Ελλάδος, τότε τιμήθηκε και η επιστήμων κ. Βρυζίδου ως Δήμαρχος ΠΤΟΛΕΜΑΊΔΟΣ).
Γιάννης Κορκάς