Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας βρίσκεται σε μια κρίσιμη ιστορική καμπή, αντιμέτωπη με την τριπλή πρόκληση της απολιγνιτοποίησης, της κρίσης του κλάδου της γούνας και της αποδυνάμωσης του αγροτικού τομέα.
Αυτοί οι παράγοντες έχουν εντείνει την ανεργία και έχουν δημιουργήσει ένα αίσθημα αβεβαιότητας για το μέλλον της περιοχής. Ωστόσο, η Περιφερειακή Αρχή, με επικεφαλής έναν άνθρωπο προερχόμενο από το επιχειρείν, έχει θέσει σε εφαρμογή έναν φιλόδοξο στρατηγικό σχεδιασμό για τη μετεξέλιξη του παραγωγικού μοντέλου.
Ο περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας, Γιώργος Αμανατίδης μιλώντας στον «Ε.Τ.» αναλύει τις βασικές κατευθύνσεις των δράσεων, οι οποίες επικεντρώνονται στη δημιουργία αναγκαίων υποδομών, την ενίσχυση της οικονομίας μέσω μόχλευσης πόρων και τη στήριξη του παραγωγικού περιβάλλοντος (π.χ. επέκταση δημόσιων δομών). Τονίζει ότι η αλλαγή δεν είναι άμεση, αλλά επιδιώκεται μέσω της διατήρησης της περιοχής ως ενεργειακού κέντρου με μεγάλες επενδύσεις σε ΑΠΕ και κέντρα δεδομένων.
Παράλληλα, θέτει ως απόλυτη προτεραιότητα την υλοποίηση έργων υποδομής, όπως οδικές συνδέσεις, τηλεθερμάνσεις και αρδευτικά, ενώ παρουσιάζει τη νέα τουριστική στρατηγική και την ολιστική διαχείριση απορριμμάτων ως στρατηγική επιλογή, απορρίπτοντας την καύση ΑΕΠΥ. Τέλος, αναφέρεται στην πρόκληση της απορρόφησης κονδυλίων, το Πρόγραμμα Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση (ΠΔΑΜ) και στη διεκδίκηση ουσιαστικού ρόλου των Περιφερειών στον ρυθμιστικό έλεγχο των μεγάλων επενδύσεων ΑΠΕ.
Είστε ένας άνθρωπος που προέρχεται από το επιχειρείν και έχετε μια σημαντική εμπειρία σε ζητήματα ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας. Μπορεί και με ποιο τρόπο να αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο της Δυτικής Μακεδονίας;
Το παραγωγικό μοντέλο στη Δυτική Μακεδονία μπορεί να αλλάξει με τον σχεδιασμό που προανέφερα και βέβαια, η αλλαγή αυτή δεν γίνεται άμεσα αλλά με συνεχή και παράλληλη προσπάθεια αφού, όπως είναι γνωστό, «δεν διατάσσεται». Η ανάγκη να συνεχίσει η Δυτική Μακεδονία ως ενεργειακό κέντρο της χώρας εξυπηρετείται από τις μεγάλες επενδύσεις στον τομέα των ΑΠΕ και των δραστηριοτήτων που αυτές στηρίζουν, των κέντρων δεδομένων καθώς και άλλων μορφών επενδύσεων που είναι συνδεδεμένες με την ενέργεια, τη σύγχρονη τεχνολογία και την εξειδικευμένη γνώση γενικότερα.
Τα μεγάλα έργα υποδομής απαιτούν σχεδιασμό, προγραμματισμό χρηματοδότηση και υλοποίηση. Στο πλαίσιο αυτό, σημαντικές δράσεις αποτελούν:
- Μεγάλα και μικρότερα Αρδευτικά
- Οδικές συνδέσεις
- Τηλεθερμάνσεις που εξυπηρετούν μεγάλο πληθυσμό
- Ενίσχυση των συνοριακών προσβάσεων
- Επιχειρηματικότητα π.χ. πρόσφατα εντάχθηκαν στο ΔΑΜ 600 επενδύσεις (μικρές, μεσαίες και μεγάλες) με προϋπολογισμό πάνω από 400,0 εκατ. ευρώ και δημόσια επιχορήγηση περίπου 300,0 εκατ. ευρώ
- Ενίσχυση του τουρισμού, ο οποίος παρουσιάζει κινητικότητα το τελευταίο διάστημα
Πώς θα ενισχύετε τον τουρισμό στην περιοχή; Μπορούν να αξιοποιηθούν οι φυσικές ομορφιές και ο πολιτιστικός πλούτος της περιφέρειας; Λίμνες, τα βουνά, Χιονοδρομικά Κέντρα, Μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι;
Στα θέματα τουρισμού, για πρώτη φορά επενδύονται στρατηγική και πόροι. Δημιουργούμε το «Τουριστικό προϊόν: Δυτική Μακεδονία» και ήδη οι προσπάθειές μας αποδίδουν καρπούς. Τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα στον πολιτισμό, στην αρχιτεκτονική κληρονομιά, στο φυσικό περιβάλλον, στην αγροδιατροφή, στον χειμερινό αλλά και θερινό τουρισμό δημιουργούν ένα πλέγμα ευκαιριών και αιτιών για επίσκεψη. Στην Περιφέρεια των 14 λιμνών (φυσικών και τεχνητών), των γεφυριών, των βυζαντινών μνημείων, των αρχαιολογικών χώρων και των χαρακτηριστικών προϊόντων μπορούμε και διαμορφώσαμε τη δική μας στρατηγική ως υποσύνολο μίας ευρύτερης περιοχής και τουριστικής διαδρομής.
Νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης/Ενεργειακά Εργα: Εχετε ζητήσει αποφασιστικό ρόλο των Περιφερειών στα ενεργειακά έργα. Πιστεύετε ότι η κυβέρνηση είναι πρόθυμη να δώσει μεγαλύτερη αυτονομία στην Περιφέρεια για τον ρυθμιστικό έλεγχο των μεγάλων επενδύσεων ΑΠΕ;
Πράγματι, επιθυμούμε να έχουμε ουσιαστικό και αποφασιστικό ρόλο κατά τη λήψη αποφάσεων προώθησης ή όχι έργων ΑΠΕ στην Ελληνική Περιφέρεια. Είναι αυτονόητο ότι, εφόσον αυτός ο ρόλος μας αποδοθεί, θα πρέπει να είναι ουσιαστικός και, κυρίως, αποδεικτικός και επιστημονικά τεκμηριωμένος από μέρους μας. Μόνον με βάση την προηγούμενη σκέψη θα μπορούσε να αποδοθεί αυτός ο ρόλος στις Περιφέρειες που, δεδομένου ότι δεν έγινε μέχρι τώρα, φαίνεται ότι το Κέντρο επιθυμεί να τον κρατήσει για τον εαυτό του. Εμείς όμως θα συνεχίζουμε να τον διεκδικούμε, ειδικά στις Περιφέρειες με έντονη ανάπτυξη των επενδύσεων ΑΠΕ, όπως η Δυτική Μακεδονία.
Το Περιφερειακό Συμβούλιό σας, όπως και της Αττικής πριν από λίγο καιρό, γνωμοδότησε αρνητικά για την καύση Απορριμματογενών Ενεργειακών Πρώτων Υλών (ΑΕΠΥ). Ποια είναι η εναλλακτική στρατηγική που προωθείτε για την ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων;
Γνωμοδοτήσαμε αρνητικά όχι σαν αντίδραση απλώς αλλά ως στρατηγική επιλογή. Στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας που είναι πρωτοπόρα στη διαχείριση απορριμμάτων, με την σύσταση και λειτουργία της ΔΙΑΔΥΜΑ, αυτή τη στιγμή καλύπτονται σχεδόν τα κριτήρια ολιστικής διαχείρισης των απορριμμάτων θάβοντας μόνον το 27% ενώ στην χώρα το 60-65%, ενώ έχουμε προοπτική και λύσεις για να φτάσουμε <10% το 2030-2035. Η Περιφερειακή ολιστική διαχείριση, έστω στη Δυτική Μακεδονία που πρωτοπορεί, αποτελεί μία πιλοτική στρατηγική την οποία επιλέξαμε ως Περιφερειακό Συμβούλιο και προετοιμαζόμαστε να υπηρετήσουμε. Η απόφασή μας λοιπόν ήταν παραγωγική και δεν αποτυπώνει αντίδραση. Ηταν αυτή που αρμόζει στην Περιφέρειά μας «που δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι, από κέντρο της ενέργειας της χώρας θα πρέπει να μετατραπεί σε κέντρο διαχείρισης και θερμικής αξιοποίησης απορριμμάτων για μία τεράστια περιοχή», την ίδια περίοδο που η απεξάρτηση από τον ρυπογόνο λιγνίτη δημιουργεί νέες προοπτικές.
Πρόγραμμα «Δυτική Μακεδονία» 2021-2027: Με δεδομένους τους στόχους για αύξηση των ρυθμών υλοποίησης, ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση στην απορρόφηση των κονδυλίων και πώς διασφαλίζετε ότι τα έργα έχουν πραγματικό αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία;
Η απορρόφηση των κονδυλίων, από μόνη της, δεν αποτελεί αυτοσκοπό.
Είναι το μέσον για να πετύχουμε τους στόχους με αλλαγές στην κοινωνία και στην οικονομία. Για να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα παρέμβασης του Προγράμματος «Δυτική Μακεδονία: 2021-2027», το διασυνδέουμε με τις λοιπές χρηματοδοτήσεις λόγω της απολιγνιτοποίησης που στηρίζονται από το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης με 1,026 δις ευρώ για τη Δυτική Μακεδονία (ΠΥΛΩΝΑΣ Ι), με 190,0 εκατ. ευρώ από τον ΠΥΛΩΝΑ ΙΙΙ για υποδομές και επίκειται αύξηση κατά 65,0 εκατ. ευρώ κ.λπ.
Με ποιους τρόπους επιδιώκετε την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες, πέρα από την αναβάθμιση των μεθοριακών σταθμών, ώστε να δημιουργηθούν οικονομικά οφέλη για την περιοχή;
Η διασυνοριακή συνεργασία απαιτεί υποδομές και δομές καθώς και τις αναγκαίες ενέργειες που δίνουν υπεραξία σ’ αυτές.
Στο πλαίσιο αυτό δημοπρατήσαμε το Συνοριακό Σημείο Διέλευσης (ΣΣΔ) στο Λαιμό Πρεσπών προϋπολογισμού περίπου 6,5 εκατ. ευρώ και βρισκόμαστε στην φάση ανακήρυξης του αναδόχου.
Τις επόμενες ημέρες δημοπρατούμε την οδική σύνδεση προϋπολογισμού 6,5 εκατ. ευρώ. Παράλληλα έχουμε εγκατεστημένους αναδόχους για τη βελτίωση των χώρων στους Μεθοριακούς Σταθμούς Νίκης και Κρυσταλλοπηγής. Επιπρόσθετα θα δώσουμε υπεραξία στην περιοχή με την ενεργοποίηση της Συμφωνίας για το Τρίγωνο των Πρεσπών.
Ποια είναι τα σχέδιά σας για την αναβάθμιση και ενίσχυση των υπηρεσιών υγείας στα νοσοκομεία της Περιφέρειας (π.χ. Μποδοσάκειο), ειδικά σε σχέση με την στελέχωση και τον εξοπλισμό;
Η παροχή υπηρεσιών υγείας στους συμπολίτες μας, με τον ίδιο τρόπο από άκρη σε άκρη της Περιφέρειας, αποτελεί στόχο μας και δικαίωμα των πολιτών. Προς την κατεύθυνση αυτή, σε στενή συνεργασία με το υπουργείο Υγείας, η στρατηγική που διαμορφώσαμε στον τομέα υγείας περιλαμβάνει, μεταξύ των άλλων: πρόταση επικαιροποίησης του υγειονομικού χάρτη καθώς και άλλες οκτώ (8) κατευθύνσεις που δημιουργούν ένα «δυναμικό οικοσύστημα υγείας» με επίκεντρο τον πολίτη και την κάλυψη των αναγκών του. Εξασφαλίστηκαν οι πόροι για την υλοποίηση της στρατηγικής μας, που είναι ήδη σε εξέλιξη, για τις υποδομές και τον εξοπλισμό καθώς και την ενίσχυση των δομών. Στο πλαίσιο αυτό ολοκληρώσαμε τη φάση δημόσιας διαβούλευσης.
Ποιο είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Περιφέρεια λόγω της απολιγνιτοποίησης και ποιες δράσεις έχει δρομολογήσει η Περιφερειακή Αρχή για την αντιμετώπιση των επιπτώσεών της;
Το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας είναι η ανάγκη μετεξέλιξης του παραγωγικού της μοντέλου, σε αντιστάθμισμα των συνεπειών της κρίσης στον κλάδο της Γούνας και της απολιγνιτοποίησης. Οι δύο αυτοί παράγοντες σε συνδυασμό καθώς και η αποδυνάμωση του αγροτικού τομέα, ως συνέπεια της μονομερούς ανάπτυξης, δημιουργούν ένα μείγμα μειωμένων θέσεων απασχόλησης και «θολής» αντίληψης για το μέλλον. Επομένως η ανεργία και η ανάγκη ορατής προοπτικής είναι τα σημαντικότερα. Οι δράσεις που δρομολογήσαμε και αποτελούν συνεχή διαδικασία ανασχεδιασμού και επικαιροποίησης στοχεύουν στις παρακάτω κατευθύνσεις:
- Δημιουργία των αναγκαίων υποδομών και επομένως του υποβάθρου, για στήριξη της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης
- Ενίσχυση της οικονομίας με μόχλευση των πόρων και των δυνατοτήτων (θεσμικών και χρηματοδοτικών)
- Στήριξη του παραγωγικού περιβάλλοντος γενικότερα, συμπεριλαμβανόμενης της ενίσχυσης της περιοχής με δημόσιες δομές που είναι σε εξέλιξη π.χ. επέκταση Σχολής Αστυφυλακών στα Γρεβενά, επέκταση Σχολής Πυροσβεστών Πτολεμαΐδας, Ιδρυση Τμήματος Δοκίμων Αστυφυλάκων στην Καστοριά
