Οι αρχαίοι Ελληνες είχαν, καθώς φαίνεται, πιο ανεπτυγμένη από τους σημερινούς την ιδέα του κυνηγίου. Απόδειξις τούτου είνε ότι μια από τις κυριώτερες θεές του Ολύμπου, η Αρτεμις, ήταν θεά και προστάτις της θήρας και των κυνηγών. Οι μυθικοί άθλοι, που απέδιδαν στην ατρόμητη θεά, και οι ευγενικές ιδιότητες της ωραιότερης αυτής παρθένας του Ολύμπου αποδεικνύουν πόσο είχαν ανυψώση οι προπάτορές μας το κυνήγι και σε τι ανώτερο ηθικό επίπεδο τοποθετούσαν όσους επεδίδοντο σ’ αυτό. Ολοι οι μυθικοί ήρωες της αρχαίας ελληνικής θρησκείας εθαυμάζοντο για τα μεγάλα κυνηγετικά τους κατορθώματα. Ο Ηρακλής, ο Θησεύς, ο Περσεύς, ο Βελερεφόντης, ο Πηλεύς και τόσοι άλλοι ημίθεοι και ήρωες, που στολίζουν το πάνθεον της αρχαίας ελληνικής λατρείας, είχαν να επιδείξουν ο καθένας τους κι’ από μια σειρά άθλων κατά αγρίων θηρίων και φανταστικών τεράτων.

Αντιθέτως, όμως, οι νεώτεροι έλληνες κυνηγοί, όχι μόνο δεν καθιέρωσαν έναν άγιο της χριστιανικής θρησκείας ως προστάτη και αρχηγό, αλλά και τον υπάρχοντα πραγματικώς τοιούτον αγνοούν όλως διόλου. Υπάρχει δηλαδή άγιος της ορθοδόξου χριστιανικής θρησκείας, ο οποίος δικαιωματικώς μπορεί να αναλάβη την αρχηγείαν των ορθοδόξων κυνηγών και ο οποίος ασφαλώς θα είνε δυσαρεστημένος διά την μέχρι τούδε αδιαφορίαν των οπαδών του.

Το περίεργο δε είνε ότι, ενώ οι Ελληνες κυνηγοί αγνοούν τον Ελληνα άγιον, γνωρίζουν εν τούτοις πολύ καλά τον άγιον των καθολικών κυνηγών και μάλιστα κάποιος κυνηγετικός σύλλογος έχει το σήμα του καθολικού αυτού αγίου εις την σφραγίδα του. Ακόμη δε περιεργότερον είνε ότι η παράδοσις διά τον καθολικόν τούτον άγιον δεν είνε άλλο, παρά πιστή απομίμησις του θρύλλου του αγίου Ευσταθίου, γνησίου Ελληνος, ζήσαντος κατά τα πρώτα έτη του χριστιανισμού. Περί τούτου μπορεί κανείς άριστα να βεβαιωθή, εάν μάθη τι παραδέχονται οι καθολικοί διά τον άγιον Ουμβέρτον και εξ άλλου πώς περιγράφεται ο βίος του αγίου Ευσταθίου από τους ορθοδόξους εκκλησιαστικούς συγγραφείς.

Η γερμανική παράδοσις λέγει ότι «ο κόμης φον Ακιτάνιεν, γιος του δούκα Μπέρτραντ και έγγονος του βασιλέως της Τουλούζ, ήταν αυλάρχης του Τόυντριχτου ΙΙΙ, βασιλέως της Φράνκεν. Ο νεαρός και ατρόμητος αυτός ιππότης ήταν ο πρώτος κυνηγός μεταξύ των ευγενών. Είχε τα ωραιότερα και γρηγορώτερα άλογα και τις εκλεκτότερες ράτσες των σκυλιών. Οταν κυνηγούσε καβάλα στ’ άλογό του, έμοιαζε σαν θεός, σαν παραμυθένιος ήρωας με την αστραφτερή του πανοπλία, που στράβωνε τα μάτια με τη λάμψη της. Στη σημερινή κομιτεία του Σίνυ της βελγικής επαρχίας του Λούξεμπουργκ βρίσκονται τα άγρια και απρόσιτα βουνά του Αρντεν, που μόνο δάση απέραντα υπήρχαν και ουρλιάσματα θηριών ακούονταν. Απότομες πλαγιές του πιο ψηλού βουνού σχημάτιζαν το μαγεμένο ρέμα, που ποτέ δεν το ‘χαν διαπεράσει του ήλιου οι ακτίνες. Θεριά εξωτικά και δαίμονες τερατόμορφοι έσμιγαν τ’ άγρια ουρλιάσματά τους μέρα και νύχτα. Ολοι πίστευαν, ότι, όποιος άκουγε μετά τα μεσάνυχτα και προ της χαραυγής το άγριο ουρλιαχτό της μαγεμένης ρεματιάς, τρελλαίνονταν και χάνονταν για πάντα.

Στις 17 του μήνα της Λαμπρής, του έτους 678, ο Ουγκουβέρτος κυνηγούσε στα δάση του Αρντεν. Ξαφνικά βγάζουν τα σκυλιά του πεντάμορφο ελάφι αρσενικό. Ρίχνεται σαν αστραπή ο Ουγκουβέρτος πίσω του, καβάλα στο καλλύτερό του άτι. Το ελάφι τρέχει σαν αέρας και χάνεται στο πυκνό δάσος. Ο Ουγκουβέρτος σφυρίζει τα σκυλιά, φωνάζει, ουρλιάζει και χώνει τα σπιρούνια στα πλευρά του αλόγου. Το ελάφι ξαναφαίνεται και χάνεται πάλι σαν αστραπή.

Σκοτάδι αρχίζει να ξαπλώνεται.

Το ελάφι μαζεύει τις ύστερες δυνάμεις του και αλλάζει δρόμο τρέχοντας προς τη ρεματιά την ξωτική. Το άτι στέκει απότομα. Σηκώνεται στα πισινά ποδάρια και αρνιέται να υπακούση στον ιππότη. Τρέχει το αίμα απ’ τις πληγές, που ανοίγουν τα σπηρούνια στα πλευρά του. Τραβάει άθελα εμπρός τρέμοντας ολόσωμο. Τα τρομερά ουρλιάσματα και τα άγρια ξεφωνητά της στοιχειομένης ρεματιάς δεν σταματούν τον άφοβο Ουμβέρτο.

Το ελάφι όλο και πιο πολύ κουράζεται. Φτάνει στη ρεματιά και στέκει. Γυρίζει απότομα και γονατίζει. Πηδάει ο κόμης από τ’ άλογο και τρέχει με το σπαθί στο χέρι. Αλλά τι θαύμα! Ανάμεσα στα κέρατα του ελαφιού η εικόνα του εσταυρωμένου με φωτοστέφανο εκθαμβωτικό παρουσιάζεται κι’ ακούγεται απ’ τα ουράνια ύψη μια μακρυνή και δυνατή φωνή: Ουμβέρτε τι με κυνηγάς; Πήγαινε κι άρχισε ζωή αγία.

Γονάτισε ο κόμης και προσκύνησε το θείο σημάδι. Αγγελος τότε του θεού κατέβη και σκέπασε το γονατισμένο ιππότη με χρυσοκέντητη ιερατική στολή…».

Μετά εννέα χρόνια, ο πάπας Σέργιος εχειροτόνησε με τα ίδια άμφια τον κόμητα Ουμβέρτο εις επίσκοπο Λιέγης. Η ζωή του ήταν τόσο χρηστή και ενάρετη, ώστε μετά το θάνατό του κατετάχθη μεταξύ των αγίων και τα οστά του μετεφέρθησαν την 3 Νοεμβρίου του 825 στον τόπο όπου έγεινε το θαύμα. Εκεί ιδρύθη τον 8ον αιώνα από τον άγιο Μπερέγιζο, τον εξομολογητή του Πιπίνου φον Χέρισταλ, το μοναστήρι «Αγιος Ουμβέρτος των Αρδενών».

Ο Ελληνας άγιος
Οι θέλοντες τώρα να συγκρίνουν τη ρομαντική παράδοσι του καθολικού αγίου προς τον βίον του Αγίου Ευσταθίου, δεν έχουν παρά να ανατρέξουν εις τον ΙΘ’ Λόγον του Δαμασκηνού Στουδίου, όπου περιγράφεται με απλά λόγια το ίδιο θαύμα, καθώς και το μαρτύριο του αγίου τούτου. Αντιγράφω ακριβώς τη σχετική περικοπή.

«Μετά την ένσαρκον οικονομίαν του Χριστού εις ενενήντα χρόνους, ήτον τις βασιλεύς Ρωμαίος ονόματι Τραϊανός, ο οποίος εβασίλευε εις την μεγαλόπολιν Ρώμην· αυτός είχε στρατηλάτην εις το φουσάτον του τον άγιον Ευστάθιον, ο οποίος εκαλείτο εις την αρχήν, όταν ήτον Ελληνας, Πλακίδας. Ητον δε και από γένος ευγενικόν· αλλά και βίον είχε περισσόν· ου μόνον δε εις τους εχθρούς του βασιλέως ήτον φοβερός, αλλά πολύ περισσότερον και εις τους στρατιώτας. Και αυτοί οι φίλοι του βασιλέως τον εφοβούντο ως ανδρειωμένον και συστατικόν την γνώσιν. Οταν μεν γουν ήθελεν ήσται καιρός πολέμου έτοιμος ήτον να κινήση· όταν δε ήταν ειρήνη και ομόνοια, και όχι πόλεμος, δεν εσκόρπα τους στρατιώτας του, αλλά έπαιρνέ τους και υπήγεναν εις τα κυνήγια των ζώων.