ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η γλυκοπατάτα είναι ποώδες, πολυετές φυτό, το οποίο ανήκει στο γένος Ιπόμοια (Ipomoea) και στην οικογένεια των Περιπλοκοειδών.
Οι γλυκοπατάτες είναι κονδυλώδεις καλλιέργειες και το χρώμα του κονδύλου ποικίλλει από μωβ ή κόκκινο έως ανοιχτό κίτρινο και λευκό. Το φυτό είναι πολυετές κλήμα και έχει φύλλα σε σχήμα καρδιάς ή παλαμοειδείς λοβούς.
Καμια σχέση δεν έχει η γλυκοπατάτα με την κοινή πατάτα
ΙΣΤΟΡΙΑ
Οι Γλυκοπατατες είναι ένα από τα παλαιότερα λαχανικά που έχει γνωρίσει ποτέ η ανθρωπότητα.
Οι αρχαιότερες αναφορές καλλιέργειας της γλυκοπατάτας χρονολογούνται στο 750 π.Χ. στο Περού, αν και αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι η καλλιέργεια της γλυκοπατάτας μπορεί να ξεκίνησε γύρω στο 2500-1850 π.Χ.
Πιστεύεται ότι αυτό το λαχανικό καλλιεργήθηκε στην Κεντρική Αμερική πριν από χιλιάδες χρόνια.
Ο Χριστόφορος Κολόμβος πήρε αυτό το λαχανικό στην Ευρώπη το 1492. μετά το πρώτο του ταξίδι στην Αμερική
Εισήχθη στην Κίνα στα τέλη του 16ου αιώνα και εξαπλώθηκε στην Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική κατά τη διάρκεια του 17ου και 18ου αιώνα.
Οι Ευρωπαίοι αναφέρονταν στη γλυκοπατάτα ως πατάτα, κάτι που συχνά οδηγεί σε σύγχυση όταν κάποιος ψάχνει για παλιές συνταγές γλυκοπατάτας. Μόνο μετά τη δεκαετία του 1740 άρχισε να χρησιμοποιείται ο όρος γλυκοπατάτα από Αμερικανούς αποίκους για να τη διακρίνουν από τη λευκή (ιρλανδική) πατάτα.
Ο Άγγλος John Gerard έγραψε για την πατάτα (γλυκοπατάτα) στο Herball or Generall Historie of Plantes το 1597 .
Μαζί με μια περιγραφή του φυτού, περιγράφει επίσης πώς τρώγεται- καβουρδίζεται και εμποτίζεται με κρασί, βράζεται με δαμάσκηνα ή ψήνεται με λάδι, ξύδι και αλάτι.
Έλεγε επίσης ότι η γλυκοπατάτα :
«παρηγορεί, δυναμώνει και θρέφει το σώμα», καθώς και «προμηθεύει τον σωματικό πόθο».
Αυτή η αφροδισιακή ιδιότητα θα μπορούσε να είναι ο λόγος της δημοτικότητάς του στις ανώτερες τάξεις του 16ου αιώνα Αγγλία. Έφτασε πολύ ψηλά.
Σήμερα καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο.
Η Κίνα έχει τη μεγαλύτερη παραγωγή γλυκοπατάτας στον κόσμο. Ακολουθούν η Βραζιλία, η Ινδονησία, η Ουγκάντα και η Νότια Αφρική.
Στην Ελλάδα καλλιεργείται σε μικρή έκταση στα νησιά και στην Πελοπόννησο.
ΒΟΤΑΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΆ
– Φυτό
Η γλυκοπατάτα είναι ποώδες, πολυετές φυτό,
– Βλαστοί
Οι βλαστοί της γλυκοπατάτας είναι μακριοί, έρποντες ή αναρριχώμενοι
– Φύλλα
Τα φύλλα είναι μεγάλα, μακριά, συνήθως σχήματος καρδιάς με χρώμα βαθύ πράσινο.
–Ανθη
Τα άνθη του φύονται κατά ταξιανθίες έχουν χρώμα κόκκινο, σχήμα χοανοειδές με πλατύ έλασμα και φύονται από τις μασχάλες των φύλλων.
Το φυτό για να ανθίσει απαιτεί μικρή διάρκεια της ημέρας.
– Ρίζα
Η ρίζα που είναι το φαγώσιμο τμήμα του φυτού έχει χρώμα καφέ, κίτρινο, πορτοκαλί
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Τάξη: Στρυχνώδη (Solanales)
Οικογένεια: Περιπλοκοειδή (Convolvulaceae)
Γένος: Ιπόμοια (Ipomoea)
Είδος: I. batatas
Διώνυμο Ιπόμοια η μπατάτας (Ipomoea batatas)
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ/ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ
. Οι γλυκοπατάτες έχουν περισσότερη φυσική ζάχαρη και λιγότερες θερμίδες από τις κανονικές πατάτες.
Η γλυκοπατάτα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε νερό και σχεδόν καθόλου λιπαρά. Είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες και περιέχει επίσης σημαντικές ποσότητες πρωτεϊνών.
Οι γλυκοπατάτες έχουν πολλά θρεπτικά οφέλη και αυτό μπορεί να αποδοθεί κυρίως στην παρουσία πλούσιων ποσοτήτων Βιταμίνης C , Βιταμίνης Β6 και καλίου .
Η γλυκοπατάτα εμπεριέχει μικρές ποσότητες μετάλλων όπως ασβέστιο , φώσφορος, μαγνήσιο , σίδηρος και ψευδάργυρος και βιταμίνες όπως η βιταμίνη Ε, το φυλλικό οξύ, η θειαμίνη και η ριβοφλαβίνη .
Η πορτοκαλί απόχρωση αυτού του λαχανικού γλυκοπατάτας μπορεί να αποδοθεί στην παρουσία ενός σημαντικού αντιοξειδωτικού που ονομάζεται βήτα-καροτίνη.
Διατροφικά στοιχεία ανά 100 γραμμάρια σε γλυκοπατάτες
86 Θερμίδες
0,1 γρ Ολικό Λίπος
55 mg Νάτριο
337 mg Κάλιο
20 γρ Σύνολο των υδατανθράκων
1,6 γρ Πρωτεΐνη
Βιταμίνες και μέταλλα στις γλυκοπατάτες
283 % Βιταμίνη Α
0,03 Ασβέστιο
4 % Βιταμίνη C
3 % Σίδερο
10 % Βιταμίνη Β-6
6 % Μαγνήσιο
Οι γλυκοπατάτες έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και η κατανάλωσή τους μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση της έκκρισης και της λειτουργίας της ινσουλίνης.
Επίσης έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες που βοηθούν στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε άτομα που πάσχουν από διαβήτη τύπου
ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Εκτός από όλες αυτές τις λειτουργίες, η γλυκοπατάτα βελτιώνει επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθά στην πέψη και επίσης στον έλεγχο του διαβήτη.
– Διαβήτης
Η περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες βοηθά επίσης στη βελτίωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα , λιπιδίων και επιπέδων ινσουλίνης σε άτομα με διαβήτη τύπου
–Καρκίνος
Καρκίνος παχέος εντέρου, των νεφρών, του προστάτη, των εντέρων και άλλων εσωτερικών οργάνων.
Οι μοβ χρώματος γλυκοπατάτες είναι πιο αποτελεσματικές από τις πορτοκαλί στον περιορισμό της ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων.
Το βήτα-καροτένιο στις πορτοκαλί γλυκοπατάτες βοηθά στην πρόληψη ή μείωση του κινδύνου καρκίνου του μαστού σε προ’ εμμηνοπαυσιακές γυναίκες και καρκίνου των ωοθηκών σε μετ’εμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
Η παρουσία της βιταμίνης C στα λαχανικά της γλυκοπατάτας βοηθά επίσης στην πρόληψη ή την καθυστέρηση διαφόρων τύπων καρκίνου όπως του
– Γονιμότητα στις γυναίκες
Η γλυκοπατάτα προάγει τη γονιμότητα στις γυναίκες
Ο σίδηρος, όταν καταναλώνεται από φυτικές πηγές, βοηθά στην αύξηση της γονιμοτητος σε γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία. Τα βήτα-καροτένια στις γλυκοπατάτες, τα οποία μετατρέπονται σε βιταμίνη Α μέσα στο σώμα, βοηθούν στην παραγωγή ορμονών κατά την εγκυμοσύνη και τη γαλουχία.
–Φλεγμονές
Οι γλυκοπατάτες μειώνουν τη φλεγμονή
Οι γλυκοπατάτες περιέχουν ένα πολύ σημαντικό θρεπτικό συστατικό που ονομάζεται χολίνη και είναι ευεργετικό για εμάς με διάφορους τρόπους. Είναι καθοριστικό για τη ρύθμιση των σωματικών λειτουργιών όπως ο ύπνος, οι μυϊκές κινήσεις, η μάθηση και η μνήμη.
Η χολίνη βοηθά επίσης στη μείωση της χρόνιας φλεγμονής.
Η βιταμίνη C, η βήτα-καροτίνη και το μαγνήσιο στις γλυκοπατάτες βοηθούν στη θεραπεία τόσο της εσωτερικής όσο και της εξωτερικής φλεγμονής.
–Πέψη
Οι γλυκοπατάτες διευκολύνουν την πέψη .
Οι γλυκοπατάτες είναι πλούσιες σε πεπτικές ίνες και περιέχουν επίσης μέταλλα όπως το μαγνήσιο που βοηθούν στη βελτίωση της πέψης.
Λόγω της παρουσίας αμύλου, οι γλυκοπατάτες είναι πολύ εύπεπτες και μειώνουν τις πιθανότητες εμφάνισης δυσκοιλιότητας και άλλων πεπτικών προβλημάτων.
–Στρες
Η γλυκοπατάτες ανακουφίζουν από το στρες
Οι γλυκοπατάτες περιέχουν μαγνήσιο, ένα μέταλλο που βοηθά στη μείωση του στρες .
Εκτός από τη διατήρηση της υγείας των αρτηριών, της καρδιάς, του αίματος και των οστών σας, το μαγνήσιο βοηθά επίσης στην προώθηση της χαλάρωσης, της ηρεμίας και επίσης ανεβάζει τη διάθεσή σας.
–Ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα
Οι γλυκοπατάτες ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα
Το να δημιουργήσει κάθε άνθρωπος ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα,
είναι υψίστης σημασίας γιατί συμβάλει έτσι ώστε τα επιβλαβή μικρόβια και άλλα ξένα σωματίδια να μην προκαλούν σοβαρές βλάβες.
Η συχνή χρήση της γλυκοπατάτας βοηθά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικό συστήματος λόγω της παρουσίας ισχυρών αντιοξειδωτικών όπως η βήτα-καροτίνη, βιταμίνες όπως το σύμπλεγμα βιταμίνης C και Β και μέταλλα όπως ο σίδηρος και ο φώσφορος.
–Παρεμπόδιση της αύξησης του βάρους
Η γλυκοπατάτες βοηθούν τους παχύσαρκους στην μείωση του βάρους .
Αυτό συμβαίνει επειδή αυτό το λαχανικό είναι πλούσιο σε άμυλο και περιέχει επίσης πολλά σημαντικά μέταλλα, βιταμίνες και πρωτεΐνες. Αυτά τα θρεπτικά συστατικά είναι πολύ εύκολα στην πέψη .
– Αντιμετώπιση της βρογχίτιδας
Βοηθά στην αντιμετώπιση της βρογχίτιδας
Οι γλυκοπατάτες έχουν ορισμένα θρεπτικά συστατικά που βοηθούν στη θέρμανση του σώματος. Αυτό βοηθά στη θεραπεία της βρογχίτιδας και άλλων σχετικών επιπλοκών όπως η συμφόρηση.
– Αντιμετώπιση του έλκους του στομάχου
Οι γλυκοπατάτες περιέχουν βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη C, ασβέστιο , κάλιο και
βήτα-καροτίνη που βοηθούν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του έλκους του στομάχου
. Οι γλυκοπατάτες περιέχουν υψηλή περιεκτικότητα σε διαιτητικές ίνες που προσθέτουν όγκο στα κόπρανα και διευκολύνουν την εύκολη αποβολή τους. Βοηθά στην πρόληψη του σχηματισμού αερίων, της δυσκοιλιότητας και έτσι μειώνει τις πιθανότητες σχηματισμού οξέος και την ανάπτυξη ελκών.
–Δέρμα
Συμβάλουν στην υγεία του δέρματος
–Τριχόπτωση
Συμβάλουν στην πρόληψη της τριχόπτωσης .
–Διακοπή καπνίσματος
Οι γλυκοπατάτες μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να σταματήσουν τους εθισμούς όπως το κάπνισμα , το ποτό και και όχι μόνον.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Ορισμένοι άνθρωποι πρέπει να αποφεύγουν την χρήση της, αυτοί είναι οι :
–Καρδιοπαθείς
Τα άτομα με καρδιακές παθήσεις και που λαμβάνουν φάρμακα με β-αναστολείς θα πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση αυτού του λαχανικού. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι β-αναστολείς προκαλούν αύξηση των επιπέδων καλίου και η περαιτέρω κατανάλωση γλυκοπατάτας πλούσιων σε κάλιο μπορεί να δημιουργήσει επιπλοκές.
–Νεφροπαθείς
Οι γλυκοπατάτες πρέπει να αποφεύγονται από άτομα με νεφρικά προβλήματα,
καθώς και εκεί λόγω του καλίου μπορεί να δημιουργηθούν προβλήματα .
– Επιπτώσεις από υπερκατανάλωση στα νύχια & το δέρμα
Η υπερβολική κατανάλωση γλυκοπατάτας μπορεί να κάνει το δέρμα και τα νύχια σας να φαίνονται λίγο πορτοκαλί .
– Αλλεργία
Η υπερβολική κατανάλωση γλυκοπατάτας μπορεί να κάνει το δέρμα και τα νύχια να φαίνονται λίγο πορτοκαλί .
–Έγκυες γυναίκες
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να προκαλεί αποβολή του εμβρύου στις έγκυες ονομασία του ως τροφή, αν και ισχυρίζεται ότι είναι εκτρωτικό στα ζώα του Περού
ΠΡΟΣΟΧΗ
Η παρούσα δημοσίευση έχει πληροφοριακό χαρακτήρα, η χρήση των βοτάνων για ιατροφαρμακευτικούς σκοπούς απαιτεί ενημέρωση των επιστημόνων υγείας.
