ΕΙΣΑΓΩΓΗ (Α & B Μέρος 1ης Εκπομπής )
Σταύρος Π. Καπλάνογλου
Όλη η ιστορία της αρχαίας Ελλάδος, που διδαχθήκαμε, αλλά και αυτή που συνεχίζεται να διδάσκεται στα σχολεία αν εξαιρέσει κανείς τη δράση των Μακεδόνων και του Μ. Αλεξάνδρου, περιστρέφεται εν πολλοίς, γύρω από την Πελοπόννησο, την Αθήνα και την Στερεά Ελλάδα.
Προαισθανόμουν ότι ”κάποιο λάκκο έχει η φάβα”, όταν επισκεπτόμενος από το 1958 και μετά την βιβλιοθήκη της Κοζάνης που βρισκόταν στα υπόγεια του Δημαρχείου της Κοζάνης για να διαβάσω , έβλεπα στους διαδρόμους αρχαία αγάλματα και ανάγλυφα που με κόπο και υπομονή συνέλεγε ο αείμνηστος Ν. Δελιαλής, τα οποία, ξεκάθαρα, έδειχναν την Ελληνικότητα τους , πουθενά όμως δεν εύρισκα κάτι γραμμένο, που να μιλά για την περιοχή μας.
Η πεποίθηση μου αυτή έγινε μεγαλύτερη, όταν στην γειτονιά μου, τρία ακριβώς τετράγωνα πιο πάνω από το σπίτι που γεννήθηκα, και στην συμβολή της οδού Σμύρνης και Φιλίππου, είδα να γίνονται ανασκαφές και να βρίσκονται τάφοι , αγγεία και άλλα αρχαία αντικείμενα.
Δεν είχα ιδιαίτερες επιδόσεις στα φιλολογικά μαθήματα , απεναντίας θα έλεγα, και συνέχισα τις σπουδές μου στις θετικές επιστήμες, παρά το γεγονός ότι είχα καθηγητές, οι οποίοι είχαν την ικανότητα και μας περάσαν την αγάπη, με ό,τι έχει να κάνει με την αρχαία Ελλάδα (Γ. Ευαγγελίδης , Ν. Λαπαρίδης ,Λαβασάς κ.α. ).
Αμέσως μετά το τέλος των σπουδών της Γεωπονίας και γύρω στο 1969-70, έγινε ένα περιστατικό που μπορούσε να με στείλει στην φυλακή . Εργαζόμουν στην συγκέντρωση σιτηρών, επικεφαλής σε ένα πολυμελές συνεργείο για λογαριασμό της ΕΓΣ Κοζάνης, στην αποθήκη, που βρισκόταν κάτω από τον Αγ. Κων/νο ,όπου, τότε, ένα συνεργείο, με στρατιώτες και στρατιωτικές μπουλντόζες, έσκαβε τα θεμέλια του Γκέρτσειου και σκάβοντας απεκάλυψε δυο αρχαίους τάφους.
Οι στρατιώτες, προφανώς, λόγω άγνοιας της αξίας των ευρημάτων, άρχισαν να παίζουν μπάλα με κάποια μεταλλικά αγγεία που βρήκαν και ένας με τα οστά των νεκρών, έπαιζε ” ταμπούρλο ”, στο καπό ενός James.
H παρέμβαση μας δεν εισακούσθηκε, τηλεφωνικά ψάξαμε την αρχαιολογική υπηρεσία ,στην Κοζάνη δεν υπήρχε , ήταν στην Βέροια. Αναζητήσαμε τον Δεσπότη, μακαριστό Διονύσιο ήταν στην Αθήνα, ,όπου και αν απευθυνόμαστε βρίσκαμε προβλήματα, κάποιοι νόμισαν ότι προσπαθούσαμε να εμποδίσουμε την ανέγερση του Γκέρτσειου.
Κάποια στιγμή έφθασε ένας αστυνομικός του τμήματος ασφάλειας. ‘Οταν τον εξηγήσαμε τί θέλουμε φοβισμένος έφυγε, λέγοντας ”παιδιά,συμμαζευτείτε ο στρατός διοικεί, θα βρείτε τον μπελά σας, σταματήστε ”.
Μετά από αυτό, ήρθε ο κλητήρας της Μητρόπολης (προφανώς, μετά από εντολή του Μητροπολίτη Διονυσίου ) και πήρε κάποια μεταλλικά αγγεία. Την ίδια ημέρα μετά από παρέλευση μικρού χρονικού διαστήματος, εμφανίσθηκε ένας συνταγματάρχης και απευθυνόμενος με δυνατή φωνή στους στρατιώτες, για να ακούσουμε και εμείς, τους λέει
”αν σας ξαναενοχλήσουν οι πολίτες, ειδοποιήστε μας να τους μπουζουριάσουμε”
Εκεί φυσικά σταματήσαμε .
Πέρασαν τα χρόνια και οι ανάγκες της ζωής μας απορρόφησαν, μέχρι που έφθασα στην συνταξιοδότηση και στην απασχόληση στην τηλεόραση, με αντικείμενο την ενημέρωση σε γεωτεχνικά θέματα . Κάποια στιγμή, δοθείσης της ευκαιρίας, θέλησα να ασχοληθώ με την ιστορία της Κοζάνης και κάνοντας μια έρευνα και καταγράφοντας την ,την παρουσίασα στην διεύθυνση του Flash tv, προτείνοντας τη δημιουργία και παρουσίαση εκπομπών, για την ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ, καθώς είχα αντιληφθεί ότι η περισσότεροι Κοζανίτες αγνοούσαν την ιστορία τους.
Όταν πήρα την έγκριση για την δημιουργία τους ,άρχισα να γράφω τα σχετικά κείμενα και αναζητούσα οπτικό υλικό.
Είχα ελάχιστες πληροφορίες για την ιστορία της Κοζάνης, στην αρχαία εποχή , διότι τα πάντα ξεκινούσαν από τις αρχές του 15 ου αιώνα μ.Χ. Συμπλήρωσα μόλις 4 σελίδες κείμενο, που βρήκα σε εγκυκλοπαίδειες και στο διαδίκτυο.
Ζήτησα βοήθεια από αρμόδιες υπηρεσίες, αλλά δυστυχώς δεν βρήκα καμιά ανταπόκριση , προφανώς θεωρώντας ότι ένας γεωπόνος δεν μπορεί να ασχολείται με τέτοια θέματα , μπελάς θα είναι και τζάμπα θα μας ταλαιπωρεί.
Εκεί πείσμωσα και άρχισα να ψάχνω συστηματικά σε βιβλιοθήκες ,διαδίκτυο, περιοδικά εφημερίδες και προμηθευόμενος τα σχετικά βιβλία, που θα συμπλήρωναν τις γνώσεις μου,συγκεντρώνοντας υλικό χιλιάδων σελίδων.
Αποτέλεσμα της έρευνας ήταν, λίγο μετά της 100η επέτειο απελευθέρωσης της Κοζάνης, σε εκπομπή ( 23/12 2012 ), να δώσω το όνομα ΤΥΡΙΣΣΑ, ως πιθανότερο όνομα της πόλης που βρισκόταν στην θέση της σημερινής Κοζάνης.
Από τότε που παρουσιάστηκαν οι εκπομπές στο FLASH TV την τηλεοπτική περίοδο 2012-2013 και 2013-2014 και μέχρι σήμερα η έρευνα δεν σταμάτησε.
Με τη βοήθεια δικών μου ανθρώπων, με ειδικές γνώσεις σε θέματα ιστορίας και όχι μόνον, αλλά και γνώση ξένων γλωσσών, η έρευνα επεκτάθηκε σε ξενόγλωσσα βιβλία και συγκεντρώθηκαν πάρα πολλά στοιχεία, τα οποία, μας δίνουν την δυνατότητα να παρουσιάσουμε σχετικά σύντομα, κάτι που συνεχώς αναβάλαμε, καθώς προέκυπταν συνεχώς νέα στοιχεία· το πρώτο βιβλίο για την ” Ιστορία της Τύρισσας”. Μέχρι την έκδοση του βιβλίου, και ενδεχόμενα, μετά από αυτή, θα γίνεται παρουσίαση των παλαιών εκπομπών, που περιλάμβαναν, την τότε γνώση μας, για την πόλη, που βρισκόταν στην θέση της σημερινής Κοζάνης
*Υ.Γ. Για την ιστορία να πούμε, ότι, κατά την διάρκεια της έρευνας, διαπιστώσαμε κάτι που αγνοούσαμε ,ότι, δηλαδή, η προσπάθεια του 1969-1970 δεν πήγε χαμένη . Ο μακαριστός Μητροπολίτης Διονύσιος, ο οποίος ήταν άνθρωπος του πνεύματος, φρόντισε και περιέσωσε τα αρχαιολογικά ευρήματα. Αυτό το διαπιστώσαμε βρίσκοντας την φωτογραφία τους, στη βιβλιοθήκη και μια σημείωση της αρχαιολογικής υπηρεσίας, η οποία λανθασμένα αναφέρει, ότι, τυχαία, διερχόμενοι αρχαιολόγοι από τον Άγιο Κωνσταντίνο, διέσωσαν τα ευρήματα των 2 τάφων.
1α ΤΥΡΙΣΣΑ ΑΡΧΑΙΑ ΚΟΖΑΝΗ-ΠΡΟΓΟΝΙΚΕΣ ΕΣΤΙΕΣ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤ..ΚΑΠΛΑΝΟΓΛΟΥ
https://www.youtube.com/watch?v=qgOhmJiM2to
1β ΤΥΡΙΣΣΑ ΑΡΧΑΙΑ ΚΟΖΑΝΗ-ΠΡΟΓΟΝΙΚΕΣ ΕΣΤΙΕΣ- ΕΙΣΑΓΩΓΗ- ΣΤ.ΚΑΠΛΑΝΟΓΛΟΥ
https://www.youtube.com/watch?v=b8uQV8ve5mE