Το βασικό συμπέρασμα της Έκθεσης εμφανίζεται παρακάτω, αλλά η ανάλυση παρουσιάζει πράγματι ενδιαφέρον.
Δεν αποτελεί, όμως, υπερβολή να πούμε ότι η ανάλυση αυτή επιβεβαιώνει κρίσιμες επισημάνσεις & προτάσεις μας που από το Φθινόπωρο του 2019 είχαμε αναδείξει, με αφορμή τη βεβιασμένη, εθνικά ζημιογόνα απόφαση ”της βίαιης απολιγνιτοποίησης και του εθνικά απρογραμματιστού πράσινου ενεργειακού μετασχηματισμού για το 2023!” (που τα είχαμε αποκαλέσει: απόφαση ενεργειακού -και οικονομικού- βιασμού!).
Υπογραμμίζουμε, λοιπόν, ξανά τις προτάσεις μας:
1. Το 2023, ως χρονικό όριο πρέπει να αναθεωρηθεί. Η μετάβαση πρέπει να είναι σε μεγαλύτερο χρονικό βάθος. Η πιο φιλόδοξη προσέγγιση θα ήταν για το 2030 (σε συνδυασμό με τα ανάλογα που πράττουν χώρες όπως η Γερμανία κ.ά.). Οι επαναλαμβανόμενες εφησυχαστικές κυβερνητικές και ευρωπαϊκές απόψεις περί βραχύβιας ενεργειακής κρίσης, είναι αβάσιμες και υποκριτικές, δεν είναι πάντως σωστές. Όταν κανένας εν τοις πράγμασι παράγοντας δεν αντισταθμίζει ή δεν εξουδετερώνει την ενεργειακή εξάρτηση και την επιβαλλόμενη έκρηξη τιμών, τότε αυτή θα συνεχίζεται, και οι αδύναμες οικονομίες, καθώς και τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα θα πληρώνουν βαρύ τίμημα.
2. Το ενεργειακό ζήτημα της Χώρας είναι Εθνικό Ζήτημα. Πρώτον, διότι σημαντικό μέρος της τροφοδοσίας Φυσικού Αερίου στη Χώρα διέρχεται από αγωγούς που βρίσκονται στην τουρκική επικράτεια (και η Τουρκία μπορεί να ασκήσει κάθε εκβιαστική πολιτική όταν και όποτε το κρίνει σκόπιμο, επεμβαίνοντας/κλείνοντας τις βάνες τροφοδοσίας). Ενώ ένα καθόλου ευκαταφρόνητο μέρος της τροφοδοσίας προέρχεται από την ίδια την Τουρκική εταιρεία Φυσικού Αερίου, την ΒΟΤΑS. Δεύτερον, πρέπει να ακυρωθεί η αναστολή (που ισοδυναμεί με ακύρωση) των διαδικασιών παραχωρήσεων των προεπιλεγμένων οικοπέδων στις θαλάσσιες περιοχές της Κρήτης, του Ιονίου κλπ. Και να επανεκκινήσουν άμεσα και εντατικά οι διαδικασίες αναθέσεων για την παραγωγική και εμπορική εκμετάλλευση των αρχικά βεβαιωμένων σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων με την εμπλοκή και ελληνικών σχημάτων (όχι μόνο πετρελαϊκών, όπως σκόπιμα διαστρεβλώνει η επίσημη ”ενημέρωση”, αλλά φυσικού αερίου και αργού πετρελαίου). Να σημειωθεί, ότι η στροφή προς την ”πράσινη ενέργεια” δεν σημαίνει το θάνατο του πετρελαίου, όταν η πετροχημική βιομηχανία και τα προϊόντα της αποτελούν -και θα αποτελούν- καθοριστικό μέρος της ζωής μας, της καθημερινότητας και των οικονομιών.
3. Ο ενεργειακός τομέας αποτελεί τον καθοριστικότερο τομέα για το σύνολο του εθνικού βίου (για τη ζωή των πολιτών, των νοικοκυριών, για τη λειτουργία των επιχειρήσεων, των μεταφορών, της παραγωγής, για την ανάπτυξη και τις επενδύσεις, επηρεάζοντας όλους τους συντελεστές κόστους όλων των τομέων). Επομένως, ο τομέας αυτός δεν μπορεί παρά να είναι τομέας που θα ανήκει στο Έθνος και θα διευθύνεται με ευθύνη του Έθνους (των δημοκρατικά θεσμικών του οργάνων, που θα τον εννοούν και θα τον υπηρετούν με αυτόν τον τρόπο).
4. Η ”πράσινη μετάβαση” δεν μπορεί να είναι μετάβαση σε μια κοινωνία διεύρυνσης και βαθέματος των αντιθέσεων (οικονομικών, παραγωγικών και κοινωνικών), ούτε της δημιουργίας μιας νέας κατηγορίας φτώχειας, της ”ενεργειακής φτώχειας”. Η ”πράσινη καπιταλιστική νομενκλατούρα” πιο αρπακτική και αδηφάγα, θα είναι χειρότερη από την αποδράμουσα παραδοσιακή νομενκλάτουρα. Η “πράσινη μετάβαση” αν δεν είναι κοινωνικά δίκαιη και οικολογικά βιώσιμη δεν μπορεί να υπάρξει. Το Έθνος (όπως, παραπάνω, προσδιορίστηκαν οι ευθύνες) με την ευθύνη που πρέπει -και οφείλει-να διαθέτει δεν πρέπει να επιτρέψει μια τέτοια αρνητική εξέλιξη. Η ”πράσινη μετάβαση”, εκτός από μια οικολογικά/κλιματικά, ενεργειακά βιώσιμη προοπτική, πρέπει να συνδυαστεί με συμμετοχή της κοινωνίας σ΄ αυτό το ίδιο, το νέο παραγωγικό μοντέλο ενεργειακής παραγωγής και διαχείρισης.
5. Η Ελληνική, εθνική ενεργειακή πολιτική πρέπει να περιλαμβάνει τα παραπάνω, και επίσης το πρόσθετο στοιχείο της ενδογενούς ανάπτυξης και της εθνικής προστιθέμενης αξίας σε κάθε νέα αναπτυξιακή, παραγωγική, περιφερειακή, καινοτόμα πρωτοβουλία που θα πρέπει σχεδιαστεί και να πραγματοποιηθεί στα πλαίσια και από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Δείτε, λοιπόν, εδώ, παρακάτω, το βασικό συμπέρασμα της Έκθεσης του ΚΕΠΕ και αναλογισθείτε, παράλληλα, τα παραπάνω πέντε (5) σημεία των απόψεων μας (του ”Διαύλου”), διατυπωμένα από το Φθινόπωρο 2019:
”… Τα ευρήματα αυτά συνεπάγονται ότι η χώρα μας όσον αφορά την ενέργεια είναι περισσότερο εκτεθειμένη σε σύγκριση με το πρόσφατο παρελθόν από τις εξελίξεις στις διεθνείς αγορές. Συνεπώς, έχει ελάχιστα μέσα να αμυνθεί στις πρόσφατες αυξήσεις των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αέριου με αποτέλεσμα να έχουμε οδηγηθεί σε μια πρωτοφανή για τα σύγχρονα ελληνικά δεδομένα ενεργειακή κρίση. Για άλλη μια φορά γίνονται πρόδηλες, επομένως, οι στρεβλώσεις του ελληνικού παραγωγικού υποδείγματος, το οποίο είναι πλήρως εξαρτημένο από τον εξωτερικό τομέα.12 Για την αποφυγή των στρεβλώσεων αυτών, είναι απαραίτητος ένας συνεκτικός προγραμματισμός που θα αφορά σε πολιτικές με τομεακή και περιφερειακή διάσταση (βλέπε ενδεικτικά, Greek National Productivity Board, 2021)…”
Περιοδικο “ΔΙΑΥΛΟΣ”
