Η Γουρνοχαρά και η Γιορτή Τσιγαρίδας στο Δίλοφο Βοΐου 25 Οκτωβρίου. Μνήμη, Γεύση και Παράδοση της Πίνδου

Στην καρδιά του φθινοπώρου, όταν ο αέρας της Πίνδου αρχίζει να μυρίζει καμένο ξύλο και το δάσος του Βοΐου ντύνεται στα χρυσοκόκκινα, το χωριό Δίλοφο τιμά ένα από τα πιο αυθεντικά και ζωντανά του έθιμα: τη Γιορτή της Τσιγαρίδας.

Το φετινό αντάμωμα θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 25 Οκτωβρίου, αναβιώνοντας τη μεγάλη γουρνοχαρά – μια παράδοση που κρατάει αιώνες στις πλαγιές του Βοΐου.

—

Η γουρνοχαρά, ή αλλιώς τα χοιροσφάγια, αποτελούσε παλιά μια από τις πιο ιερές και χαρμόσυνες μέρες του χωριού.

Κάθε οικογένεια έσφαζε το γουρούνι της λίγο πριν τα Χριστούγεννα, τότε που το κρύο κρατούσε και το κρέας μπορούσε να συντηρηθεί χωρίς ψυγείο.

Η μέρα δεν ήταν μόνο ανάγκη διατροφής – ήταν τελετουργία ευφορίας και ενότητας.

Μαζεύονταν συγγενείς, φίλοι και γείτονες, όλοι με καζάνια, μαχαίρια και κρασί, για να βοηθήσουν και να γιορτάσουν.

Τίποτα δεν πήγαινε χαμένο: το κρέας, το λίπος, τα έντερα, ακόμη και το αίμα, όλα είχαν τη θέση τους στο τραπέζι ή στο κελάρι.

—

Από αυτή τη διαδικασία γεννήθηκε και η τσιγαρίδα, ένα από τα πιο αγαπημένα χειμωνιάτικα εδέσματα της Δυτικής Μακεδονίας.

Πρόκειται για κομμάτια χοιρινού λίπους και κρέατος που ψήνονται αργά στο ίδιο τους το λίπος ώσπου να γίνουν τραγανά και μυρωδάτα.

Από το λιωμένο λίπος προέκυπτε η γουρουνολίγδα, που συντηρούσε το φαγητό όλο τον χειμώνα και αντικαθιστούσε το λάδι στα φτωχικά σπίτια.

Στο Δίλοφο, οι νοικοκυρές και οι μάστορες της φωτιάς φτιάχνουν ακόμη τις τσιγαρίδες όπως τις έμαθαν από τους παππούδες τους:

με υπομονή, ξύλα οξιάς, λίγο αλάτι και μπόλικη παρέα γύρω από τη φωτιά.

Η πρώτη δοκιμή συνοδεύεται πάντα από ένα ποτήρι τσίπουρο και την ευχή:

> «Καλοχειμωνιά να ’χουμε και του χρόνου με υγεία!»

—

Η Γιορτή Τσιγαρίδας του Δίλοφου έχει πλέον καθιερωθεί ως ένα λαογραφικό αντάμωμα που ενώνει το χωριό και προσελκύει επισκέπτες από όλο το Βόιο.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος και οι κάτοικοι οργανώνουν τη γιορτή με μεράκι, στήνοντας καζάνια στην πλατεία, όπου βράζουν οι τσιγαρίδες από νωρίς το πρωί.

Ο ήχος του τσιγαρίσματος μπλέκεται με τα παραδοσιακά τραγούδια και τα κλαρίνα της Πίνδου.

Το άρωμα του χοιρινού, του κρασιού και του καμένου ξύλου δημιουργεί μια ατμόσφαιρα που μόνο τα βουνά του Βοΐου μπορούν να χαρίσουν.

Οι γυναίκες προσφέρουν πίτες, τραχανά, λουκάνικα και κρασί, ενώ οι μεγαλύτεροι διηγούνται στους νεότερους ιστορίες από τις παλιές γουρνοχαρές, τότε που όλο το χωριό μαζευόταν γύρω από ένα καζάνι.

Είναι μια γιορτή μνήμης, γεύσης και συλλογικότητας, που κρατά ζωντανή την ψυχή του τόπου.

—

Υλικά:

Χοιρινό λίπος με λίγο κρέας

Χοντρό αλάτι

Προαιρετικά φύλλα δάφνης ή θυμάρι

Εκτέλεση:

Κόβουμε το λίπος σε κομμάτια και το βάζουμε σε βαθύ καζάνι.

Ζεσταίνουμε σε σιγανή φωτιά, ανακατεύοντας συχνά, ώσπου να αρχίσει να λιώνει και να ψήνονται τα κομμάτια στο ίδιο τους το λίπος.

Όταν ροδίσουν, τα βγάζουμε και τα αφήνουμε να στραγγίξουν.

Το λίπος που μένει φυλάσσεται – είναι η λίγδα που συντηρεί το φαγητό όλο τον χειμώνα.

—

Η Γιορτή Τσιγαρίδας στο Δίλοφο Βοΐου δεν είναι απλώς μια γιορτή γεύσης – είναι τελετή ταυτότητας.

Μαρτυρά τον τρόπο που οι άνθρωποι της Πίνδου έμαθαν να ζουν με αυτάρκεια, συλλογικότητα και σεβασμό στη φύση.

Κάθε καζάνι που ανάβει στην πλατεία είναι μια φλόγα μνήμης που θυμίζει πως η παράδοση δεν πεθαίνει όσο υπάρχουν άνθρωποι που τη ζουν.

—

Δίλοφο Βοΐου – Σάββατο 25 Οκτωβρίου 2025

Γιορτή Τσιγαρίδας – Μια αυθεντική εμπειρία της Πίνδου

Διοργάνωση: Πολιτιστικός Σύλλογος Διλοφου

Με τη στήριξη της ΑΜΚΕ Κυρατζήδων Μονοπάτια όπου και θα στηρίξουμε δίνοντας το παρόν μας στο πανέμορφο Δίλοφο Βοΐου

Γιατί το Βόιο έχει ζωή και ανθρώπους που πονάνε αυτόν τον τόπο.

Καλό μας αντάμωμα!!!