393
Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΠΑΡΤΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ & Η ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΠΙΣΙΔΙΩΤΙΣΑ
Σταύρου Π.Καπλάνογλου Σπάρταλη εκ πατρός
Εν όψη του Δεκαπενταύγουστου και των ευχών που επιβάλλεται να δώσουμε σε συγγενείς . φίλους και γνωστούς που γιορτάζουν αυτή την ημέρα σκεφτήκαμε να πάμε 102 χρονιά πίσω στην πατρίδα των προγόνων μου από την πλευρά του πάτερα μου και να αναδείξουμε (μέρα που είναι ) την λατρεία της Παναγιάς στην πατρίδα του, στην Σπάρτη της Μ. Ασίας.
Στέλνοντας συγχρόνως σε όλους (άνδρες και γυναίκες ) που γιορτάζουν ανήμερα της Παναγιάς τις ευχές μας και δεν είναι και λίγοι : :Δέσποινα, Δέσπω, Ντέπη, Πέπη, Ζέπω ,Μαρία, Μαργέτα, Μαριέττα, Μαργετίνα, Μάρω, Μαριώ, Μαριωρή, Μαρίκα, Μαριγώ, Μαριγούλα, Μαρούλα, Μαρίτσα, Μανιώ, Μαίρη, Μαρινίκη, Μιρέλλα, Μυρέλλα, Μάνια, Μάρα, Μαράκι, Μάριος Γεσθημανή, Ιεσθημανή, Θεοτοκία Μαριάντζελα Μαρινέλα Ηλιοστάλακτη Κρυστάλλω, Κρουστάλλω, Κρουστάλω, Κρυσταλία, Κρυσταλλία, Κρουσταλένια Παναγιώτα, Γιώτα, Παναγιούλα, Γιούλα, Παναγούλα ,Συμέλα, Σιμέλα, Σουμελά Νάγια , Θεοτόκης Παναγιώτης, Πάνος,Παναίς Πανούσος, Παναγής, Παντσιος Πανάγος, Γιώτης, Τάκης, Πανίκας, και ζητώ συγγνώμην αν με διαφεύγουν κάποια αλλά ονόματα που έχουν προέλευση από την μητέρα του Χριστού και γιορτάζουν την ίδια μέρα.
Όλοι να ζήσετε ΧΡΟΝΙΆ ΠΟΛΛΆ χωρίς προβλήματα .να ακούτε μόνον ευχάριστες ειδήσεις , να είστε τόσο εσείς όσο οι άνθρωποι γύρω σας πάντα καλά..
`Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΠΑΡΤΗ
Στην μητέρα του Χριστού οι Σπαρταλήδες είχαν μεγάλη αδυναμία είναι ενδεικτικό ότι
Στους 4 μαχαλάδες που κατοικούσαν το 1922 περίπου 8500 Έλληνες υπήρχαν 3 μεγάλες εκκλησίες αφιερωμένες στη Θεοτόκο που έδινα και το όνομα τους στην γειτονιά ,ένα Μετόχι και 2 εξωκλήσια
* Οι εκκλησίες ήταν
1. . Εισόδια της Θεοτόκου στο Κεμέρ
2 Γενέθλια της Παναγίας της Θεοτόκου στο Τσαβούζ
3, Κοίμηση της Θεοτόκου στο Εμρέ
*Μετόχι
4. Μοναστήρι της Παναγίας Κύκκου
*Εξωκλήσια
5. Η Πέτρινη Παναγιά στο δρόμο για την Αντιοχεια και
6. Μυρτιδιώτισσα Παναγιά
Για την πίστη και στην υπόλοιπη Πισιδαια θα αναφερθούμε στην Παναγιά την Πισιδίωτισα μια εκκλησία και μια παλιά εικόνα που βρισκόταν από τον 6ο αιώνα στο Ολουμπουρλού που μέρος των προσφύγων είχαν εγκατασταθεί στην Ν. Νικόπολη Κοζάνης
Διασώθηκαν μέχρι σήμερα ο Ναός των Γενεθλίων της Θεοτόκου G βρισκόταν στην συνοικία Τσαβούζ που οι Τούρκοι τον ονομάζουν Άγιο Γεώργιο που ήταν το όνομα του υπόγειου ναού που λειτουργούσε τον χειμώνα στην ίδια συνοικία .
1.. ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (Κεμέρ)
Στο κέντρο της χριστιανικής συνοικίας (Κεμέρ) βρισκόταν ο καθεδρικός ναός αφιερωμένος στα Εισοδια της Παναγίας της Θεοτόκου (επίσης γνωστή ως Αγία Παναγία ή Αγία Παϊάνα).
Άλλα και επειδή υπήρχε μητροπολιτικό κτήριο δίπλα και το κτίριο ήταν δίπλα στο ρέμα, ονομαζόταν και Εκκλησία του Τσαγιού μεταξύ των ανθρώπων.
Μια υπέροχη πέτρινη εκκλησία με καμπαναριό 30 μέτρων και πλούσιο εσωτερικό διάκοσμο.
Το καμπαναριό γκρεμίστηκε κατά τη διάρκεια εργασιών επέκτασης του δρόμου.
Η εκκλησία, που χτίστηκε το 1794, ανακαινίστηκε το 1868.
Μετά τον εορτασμό που γινόταν σε αυτήν την Εκκλησία την Ημέρα της Βάπτισης του Ιησού Χριστού, που γιορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου, οι Χριστιανοί κατέβαιναν στο ρέμα και έριχναν τον Σταυρό στο ρέμα για να ευλογήσουν τα νερά.
Όχι μόνον οι Ελληνόφωνες αλλά και οι Τούρκοι που πίστευαν ότι το νερό είναι θεραπευτικό, αφού οι νέοι έβγαζαν το σταυρο από το νερό επαιρνα νερό από το ρεμα και το πήγαιναν στα σπίτια τους και γέμιζαν δοχεία.
Ο τελευταίος ιερέας του καθεδρικού ναού ήταν ο παπά- Ιωακείμ Πεσματζόγλου .
Αυτή η εκκλησία στις μέρες μας ανοικοδομήθηκε από τον δήμο της Σπάρτης είναι σχεδόν έτοιμη και σύντομα θα είναι επισκεψιμη (πληροφορίες γιύατο το γεγονός στο τέλος του αφιερώματος. )
2. ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΓΕΝΕΘΛΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ( Τσαβούζ )
Ήταν μια μεγάλη πέτρινη εκκλησία με πύργο ρολογιού 18 μέτρων.
Ο πύργος του ρολογιού ανακοίνωσε τις ώρες με καμπάνες. Αν και τα θεμέλια του ναού τέθηκαν το 1837, η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1860. Η εκκλησία ήταν εξοπλισμένη με θαυμάσιο Τέμπλο, κρυστάλλινους πολυελαίους, ασημένια ιερά σκεύη και όλα τα απαραίτητα σύνεργα. Η Εκκλησία αυτή λειτουργούσε μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες. Η επιγραφή , η καμπάνα και η πόρτα της εκκλησίας εκτίθενται στο Μουσείο της Σπάρτης
Έως το 1913 Ιερέας αυτής της Εκκλησίας ήταν ο παπα-Γεράσιμος Τομόγλου, ο οποίος ξεχώριζε με το άψογο ήθος του. Ήταν και δάσκαλος.
(Η εκκλησία αυτή θα αρχίσει να ανοικοδομείται σύντομα ,πληροφορίες στο τέλος του αφιερώματος. )
-* Άγιος Γεώργιος
Τους χειμερινούς μήνες, αντί για την εκκλησία της Παναγίας Ishotya, λειτουργούσε η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου (Aya Yorgi) , μια υπόγεια πέτρινη εκκλησία .
Αυτή η Εκκλησία ήταν επίσης εξαιρετικά εξοπλισμένη. Μόνο ο ασημένιος πολυέλαιος με 30 λάμπες και 30 κηροπήγια ζύγιζε 92 κιλά.
-* Μοναστήρι της Παναγίας Κύκκου
Ακριβώς δίπλα στην εκκλησία του Αγία Γιώργη, υπήρχε ένα μικρό παρεκκλήσι που συνδεόταν με το Μοναστήρι της Παναγίας Κύκκου στην Κύπρο και λέγεται ότι στην εκκλησία υπήρχε αντίγραφον της αυθεντικής εικόνας της Παναγίας Κύκκου . Αυτό το παρεκκλήσι ήταν αφιερωμένο στα σχολεία.
3. ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (Εμπρέ)
Το Εμπρε ήταν 4ος και μικρότερος Ελληνικός μαχαλάς σε πληθυσμό αλλά μεγαλύτερος σε έκταση βρισκόταν στο νότιο τμήμα της πόλης ανάμεσα στο ποτάμι Gökçay (Γιοκτσαϊ) και τους πρόποδες του βουνού
Στην συνοικία αυτή του Εμρε στην Ενορία Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου που , βρισκόταν μια πολύ μεγάλη εκκλησία που την αποκαλούσαν << Αγία Σοφία της Ανατολής >> αφιερωμένη στην Παναγιά.
Είχε κτισθεί στα θεμέλια μια βυζαντινής εκκλησία που ήταν αφιερωμένη στην Αγία Βαρβάρα το 1794
Η Kοίμιση της Θεοτόκου ήταν μια τρίκλιτη εκκλησία σε στυλ Βασιλικής με τρούλο ακτίνας 15 μέτρων και χτίστηκε για να τιμήσει την Κοίμηση της Θεοτόκου στον Ουρανό το 1864 με πέτρα . Στην ανέγερση της είχαν βοηθήσει οικονομικά δυο πλούσιοι Σπαρταλιδης ο Ηλίας Δορμουσοδλου και ο Χ. Ιστάτογλου
Οι πληροφορίες μας αναφέρουν ότι η εκκλησία κατέρρευσε στον σεισμό του 1914 λέγεται ότι διασωθήκαν μόνο οι μαρμάρινοι κίονες οι οποίοι εκτός από ένα , ότι χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του κτιρίου του Αρχηγείου Μεραρχίας.
Ο ένας που απόμεινε βρισκόταν μέχρι πριν από λίγο καιρό στο οικόπεδο που βρισκόταν η εκκλησία
Ανάμεσα στα ιερά σκεύη της Εκκλησίας ξεχώριζαν ο πολύ παλιός Σταυρός 2,5 3,2 κιλών περίπου από καθαρό χρυσό και διακοσμημένος με πολύτιμους λίθους και το ανεκτίμητο κάλυμμα Επιτάφιου (κάλυμμα που συμβολίζει τον τάφο του Ιησού Χριστού) κεντημένο με χρυσό και ασήμι.
Κάποτε έκλεψαν τον Σταυρό, , και πήραν τις πολύτιμες πέτρες πάνω του,
Ο Σταυρός παραδόθηκε σε κυβερνητικούς αξιωματούχους από τον << Μωυσή >> των Σπαρταλήδων Παπαιωακείμ Πεσματζόγλου υποχρεωτικά όντας από χρυσάφι στον δήμαρχο της Σπάρτης μια και απαγορευόταν η εξαγωγή χρυσού όταν απομακρύνθηκαν οι Έλληνες πριν απομακρυνθούν από την Σπάρτη , με εντολή του Στρατιωτικού Κυβερνήτη της Σμύρνης Nurettin Pasha. Τον Οκτώβριο του 1922 ,πριν φυσικά υπογραφή η συνθήκη της Λοζάνης για την ανταλλαγή. Το 1923
. *- Άγιος Παντελεήμων
Κάτω από το Ιερό Βήμα του ναού της Κοίμησης υπήρχε επίσης υπόγειος ναός αφιερωμένος στον Άγιο Παντελεήμονα (γνωστός και ως Μπαντήλη), και εδώ τελούνταν η Θεία Λειτουργία τους χειμερινούς μήνες..
ΕΞΩΚΚΛΗΣΙΑ
– Πέτρινη Παναγιά
Το Πέτρινο παρεκκλήσι της Παναγίας ή Πέτρινη Παναγιά ή (Petire Banya) Αυτό το παρεκκλήσι βρισκόταν στον δρόμο για την Αντιοχεια (Yalvaç.)
– Μυρτιδιώτισσα Παναγιά
Μυρτιδιώτισσα Παναγιά (Γκαζιλή Μπανιά). ίσως πήρε το άνομα οπό τις άφθονες μυρτιές, πού υπήρχαν εκεί (Γκαζέ =μυρτιά).
Η ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΠΙΣΙΔΙΩΤΙΣΑ
Η ξεχωριστή λατρεία της μητέρας του Χρίστου δεν ήταν γεγονός που συνέβαινε μόνον στην Σπάρτη
Σε όλη την περιοχή της Πισιδίας όπου πρωτεύουσα ήταν η Σπάρτη υπήρχαν ναοί αφιερωμένοι στην μνήμη της, θα αναφέρουμε μια χαρακτηριστική περίπτωση που ήρθε τελευταία στην επικαιρότητα ,είναι η περίπτωση της εικόνας της Παναγίας της Πισιδίωτισσας .
Για την στέγαση της εικόνας το 2015 κατασκευαστικέ ναός στα Αλανυα στην επαρχία της Αττάλειας στις 15/11/2015 .έγιναν τα θυρανοίξια του νέου ναού της Παναγίας της Πισιδιώτισσας . Είναι ο πρώτος ναός που ανεγέρθη εκ θεμελίων στη Μικρά Ασία μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη .
Είναι μια εικόνα με μεγάλη ιστορία, όπως φαίνεται από τις γραπτές πηγές, ήταν ι μία από τις αρχαιότερες βυζαντινές εικόνες.
Ο ναός στον οποίον βρισκόταν τοποθετημένη είχε κτιστεί προς τιμήν της Θεοτόκου ήταν στην πόλη Σωζόπολη της Πισιδίας, το σημερινό Uluborlu, γι αυτό και ονομάστηκε Πισιδιώτισσα.
Για την Σωζόπολη και την εικόνα Παναγιάς της Πισιδιώτησσας σε βιβλίο που εκδόθηκε πρόσφατα με τον τίτλο << Πόλεις και πολίσματα της Πισιδίας >> γραμμένο από την ταπεινότητα μας υπάρχει στο σχετικό κεφάλαιο για το θρησκευτικό πιστεύω των κατοίκων του Ουλούμπορλου ή Σωζοπολη
αναφέρουμε :
<<Υπάρχει μια πολύ παλιά εκκλησία στην Ελληνική γειτονιά και οι Χριστιανοί πραγματοποιούσαν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα
Υπήρχαν τα ερείπια των 2 εκκλησιών στις αρχές του 20ου αιώνα. Η μια σήμερα είναι ερείπιο και η άλλη χρειάζεται επισκευή.
Είναι βέβαιο ότι οι κάτοικοι τουλάχιστον στην μια τιμούσαν την Μητέρα του Χριστού την Παναγιά,
Διασώθηκε η μεγάλη εικόνα της μια εκκλησίας που βρισκόταν στην Ρωσία η εικόνα της Παναγιάς της Πισιδιώτισας .
Με τον Χριστιανισμό έχει να κάνει και η Βυζαντινή ονομασία της πόλης (Σωζόπολη = η πόλη του Αγίου Ζώσιμου ) του Ουλουμπορλού και είναι προφανές ότι πολύ παλιά να υπήρχε εκκλησιά που θα τιμούσαν το όνομα του
Η Πισιδική (Πισιανή) Εικόνα της Μητέρας του Θεού είναι μια από τις αρχαίες εικόνες της Μητέρας του Θεού , που τιμάται ως θαυματουργή . Η εικόνα πήρε το όνομά της από την πόλη Πισιδία Σωζόπολη (κοντά στη σύγχρονη πόλη Uluborlu , Τουρκία), όπου έγινε γνωστή τον 6ο αιώνα.
Πισιδική (Πισιανή) Εικόνα της Μητέρας του Θεού
Η προέλευση της εικόνας και ο δημιουργός της είναι άγνωστος . Αρκετοί συγγραφείς επισημαίνουν τα θαύματα της θεραπείας από την εικόνα και την μυρωδιά που εξέπεμπε.
Ο πρεσβύτερος Ευστάθιος (σύγχρονος και βιογράφος του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ευτυχίου ), ο Ελευσίππος (μαθητής του μοναχού Θεοδώρου Συκεώτη ) και ο άγιος του Γερμανός ( πατριάρχης ). Κωνσταντινούπολη ) μιλούσαν για αυτή την εικόνα.
Στο δεύτερο μισό του 6ου αιώνα, ο Πρεσβύτερος Ευστάθιος ανέφερε τις θαυματουργικές ιδιότητες της εικόνα της Θεοτόκου, που τελέστηκε μέσω της θερμής προσευχής του Πατριάρχη Ευτυχίου.
Μιλούσε για ένα παντρεμένο ζευγάρι από την πόλη Αμάσεια , που είχε την ατυχία να γεννά νεκρά παιδιά. Το ζευγάρι κατέφυγε στον πατριάρχη Ευτύχιο να ζητήσει βοήθεια . Ο Άγιος Ευτύχιος προσευχήθηκε και με τα λόγια «Εις το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού» άλειψε τους συζύγους με ιερό λάδι από τον Σταυρό του Κυρίου και από την ιερή εικόνα της Θεοτόκου Μαρίας. «Ονομάστε το παιδί Πέτρο και θα ζήσει», είπε. Σύντομα το ζευγάρι απέκτησε έναν γιο, τον ονόμασαν Πέτρο, στη συνέχεια γεννήθηκε ο δεύτερος γιος, ο Ιωάννης, και μεγάλωσαν και οι δύο υγιείς και δυνατοί. Οι κάτοικοι της πόλης, αφού έμαθαν για αυτό το θαύμα, δόξασαν τον Θεό .
Γύρω στο έτος 600, μύρο προήλθε από την Πισιδική εικόνα της Θεοτόκου, την οποία μαρτύρησε στην Ελευσίνα, μαθητής του μοναχού Θεόδωρου Συκεώτη. Κατέθεσε ότι είδε με τα ίδια του τα μάτια πώς μέσα από την πύρινη προσευχή του Αγίου Θεοδώρου Συκεώτη ξεπήδησε από την εικόνα ρέμα λαδιού και έβρεξε τα μάτια του προσκυνητή .
Τον 8ο αιώνα, ο άγιος Γερμανός Κωνσταντινουπόλεως, ( πατριαρχης 715 έως 730, )σε επιστολή του προς τον Θωμά, επίσκοπο Κλαυδιοπόλεως , έγραψε: … μέσω διαφόρων εικόνων, ο Θεός έκανε θαύματα, για τα οποία πολλοί θέλουν να πουν πολλά. έτσι, για παράδειγμα, έδωσε θεραπεία στους αρρώστους, την οποία εμείς οι ίδιοι βιώσαμε. Το πιο αξιοσημείωτο από όλα είναι ότι δεν υπάρχει καμία αντίρρηση ή αμφιβολία για το γεγονός ότι η εικόνα της Παναγίας Μητέρας του Θεού, που βρίσκεται στην Πισιδική Σωζόπολη, έχυσε ένα ρεύμα ειρήνης από το χέρι της.Πολλοί μαρτυρούν αυτό το θαύμα >> .
Ένα αντίγραφο αυτής της αρχαίας θαυματουργής εικόνας κατασκευάστηκε στη Ρωσία το 1608 στο μοναστήρι Novospassky της Μόσχας. Η Μητέρα του Θεού εικονίζεται με το Θείο Βρέφος στο αριστερό χέρι και Ευλογεί με το δεξί .
Άλλες πηγές αναφέρουν ότι την εικόνα αυτή είχε στο κελί της η μοναχής Μάρθα , μητέρα του Τσάρου Μιχαήλ Φεντόροβιτς . Μετά τον θάνατό της, τοποθετήθηκε στο μοναστήρι Novospassky .
Η ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΤΩΝ 2 ΔΙΑΣΩΘΗΝΤΩΝ ΝΑΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΟ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ ΣΤΗΝ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ
Ο σημερινός δήμος της Σπάρτης υπό τον Şükrü Başdeğirmen. στο πλαίσιο και της αναμόχλευσης της μνήμης της ιστορίας της πόλης και των ανθρώπων που την κατοικούσαν διαχρονικά αποφάσισε μεταξύ των άλλων την ανοικοδόμηση των 2 διασωθέντων εκκλησιών των Ελλήνων
Διεκδίκησε και πήρε την ιδιοκτησία των ερειπίων των 2 εκκλησιών από το υπουργείο Πολιτισμοί ,σχεδίασε , εξασφάλισε χρηματοδότηση και προχώρησε από το 2022 την ανοικοδόμηση του Ιερού ναού των Εισοδίων της Θεοτόκου που βρισκόταν κοντά στην Μητρόπολη ,οι εργασίες έχουν προχώρηση αρκετά και σύντομα θα παραδοθεί στους επισκέπτες , στους κατοίκους της και στους ξένους Έλληνες και μη .
Είναι φανερός ο σεβασμός στο θρησκευτικό πιστεύω των των Χριστιανών μια και ο χώρος δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί στο εσωτερικό του για άλλο σκοπό πλην αυτόν που είχε τότε που ζούσαν εκεί οι Έλληνες.
Ο προαύλιος χώρος έχει αποφασισθεί να διαμορφωθεί έτσι ώστε να προβάλει την καλλιέργεια των αρωματικών φυτών και κυρίως του Τριαντάφυλλου για την παραγωγή ροδέλαιου.
Η καλλιέργεια του τριαντάφυλλου αλλά ν φυτών είναι γνωστό ότι είχε άμεση σχέση με τους Έλληνες της Σπάρτης μια και εκτός από την καλλιέργεια τους που γινόταν από του Τούρκους που ήταν οι ιδιοκτήτες των αγρών , η επεξεργασιών και η προώθηση του σε όλο τον κόσμο γινόταν αποκλειστικά από τους Ε3λληνες
σε σημείο που περάσαν 10 χρονιά από το 1922 που απομακρύνθηκαν όλοι οι Έλληνες για να μπορέσει να επανέλθει η παραγωγή στην Σπάρτη στο επίπεδο που βρισκόταν στην εποχή τους . Σήμερα αποτελεί κινητήριο μοχλό της οικονομίας της μαζί με την παραγωγή ταπήτων
Για το σκοπό αυτό στήνεται εργαστήριο στον προαύλιο χώρο που θα δείχνει στους επισκέπτες όλη την διαδικασία παράγωγης και επεξεργασίας του τριαντάφυλλου από το χωράφι μέχρι την παραγωγή του ροδέλαιου και των υποπροϊόντων του , το ίδιο θα γίνει και για την λεβάντα και αλλά αρωματικά φυτά
Ακόμη εργαλεία του παρελθόντος που τα χρησιμοποίησαν για την απόσταξη θα τοποθετηθούν σε διάφορα μέρη του κήπου (όπως οι παλιοί χάλκινοι άμβικες , θα υπάρχει δε θεματικός κήπος των αρωματικών φυτών που προβάλλονται . Ακόμη Έκθεση-Φουαγιέ και μικρή βιβλιοθήκη με τα σχετικά θέματα Το μέγεθος το περίπτερων που θα στεγάζουν αυτές τις δραστηρίοτητες θα μικρο ώστε να μη παρενοχλούν με τον όγκο τους .
Το έργο για τον να των Εισοδίων της Θεοτόκου είναι σχεδόν έτοιμο και σύντομα αρχιζουν οι εργασίες για την ανάπλαση του ναού των Γενεθλίων της Θεοτόκου ή Άγιο Γεώργιο όπως τον λένε οι Τούρκοι ,η αρχική σκέψη για την χρήση του κτιρίου είναι να παραχωρηθεί στο πανεπιστήμιο για την δημιουργία βιβλιοθήκης (Ναός του πνεύματος λένε ) και ίσως και να υπάρχει εκθετήριο φυτών και πεταλούδων .
Αναγνωρίζοντας ότι το έργο του δημάρχου κ. Şükrü Başdeğirmen και των συνεργατών του συμβάλει στην διατήρηση της μνήμης των Έλλήνων που άδικα απομακρύνθηκαν από την γενέθλια γη, οφείλω να τους πω ένα μεγάλο ευχαριστώ και να τους ευχηθώ καλή δύναμη στην συνέχιση του έργου τους
Και επειδή έχω την πληροφορία ότι μετά από ένα ατύχημα της κόρη του κ. Δημάρχου είχε ένα σοβαρό ατύχημα και όλη η οικογένεια του περνά δύσκολες στιγμές , με όλη μου την καρδιά του εύχομαι να γίνει γρήγορα καλά και να ξαναδεί το χαμόγελο ο ίδιος , η οικογένεια του και όλοι οι παλιοί συμπατριώτες του πάτερα μου.
