Η πρωτεΐνη της ακίδας του κορωνοϊού SARS-CoV-2, πέρα από τη συμμετοχή της στην είσοδο στα κύτταρά μας, διαδραματίζει επιπλέον ρόλο στην εκδήλωση της ασθένειας COVID-19. H πολυσυστημική νόσος COVID-19 είναι μάλλον μια αγγειακή νόσος παρά ασθένεια του αναπνευστικού.
Η γρίπη είναι μια οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης. Παρόμοια θεωρούμε ότι και ο νέος κορωνοϊός προκαλεί νόσο του αναπνευστικού συστήματος. Μια νέα μελέτη* δείχνει ότι η νόσος COVID-19 είναι μια αγγειακή νόσος, και ότι ο ιός SARS-CoV-2 επιτίθεται και βλάπτει και το αγγειακό σύστημα σε κυτταρικό επίπεδο. Τα ευρήματα αυτά βοηθούν στην εξήγηση της μεγάλης ποικιλίας φαινομενικά μη συνδεδεμένων επιπλοκών της νόσου COVID-19, όπως μερικοί άνθρωποι έχουν εγκεφαλικά επεισόδια, ενώ μερικοί άνθρωποι έχουν προβλήματα σε άλλα μέρη του σώματος, π.χ. εντερικό σύστημα
ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ. Οι ερευνητές δημιούργησαν έναν “ψευδοϊό” που περιβάλλεται από κλασική πρωτεΐνη της ακίδας του SARS-CoV-2, αλλά δεν περιείχε πραγματικό ιό. Η έκθεση σε αυτόν τον ψευδοϊό είχε ως αποτέλεσμα βλάβη στους πνεύμονες και τις αρτηρίες ενός ζωικού μοντέλου – αποδεικνύοντας ότι η πρωτεΐνη της ακίδας ήταν αρκετή για να προκαλέσει ασθένεια. Στη συνέχεια, η ερευνητική ομάδα επανέλαβε αυτή τη διαδικασία στο εργαστήριο, εκθέτοντας υγιή ενδοθηλιακά κύτταρα στην πρωτεΐνη της ακίδας. Έδειξε ότι η πρωτεΐνη της ακίδας έβλαψε τα κύτταρα δεσμεύοντας το κυτταρικό υποδοχέα ACE2. Αυτή η δέσμευση διέκοψε τη μοριακή σηματοδότηση του ACE2 στα μιτοχόνδρια (οργανίδια που παράγουν ενέργεια για τα κύτταρα), με αποτέλεσμα τα μιτοχόνδρια να καταστραφούν και να κατακερματιστούν. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει παρόμοιο αποτέλεσμα όταν τα κύτταρα εκτέθηκαν στον ιό SARS-CoV-2, αλλά αυτή είναι η πρώτη μελέτη που έδειξε ότι βλάβη συμβαίνει όταν τα κύτταρα εκτίθενται μόνο στην πρωτεΐνη των ακίδων.
*Βιβλιογραφία. Yuyang Lei, et al. SARS-CoV-2 Spike Protein Impairs Endothelial Function via Downregulation of ACE-2. Circulation Research, 2021; 128 (9): 1323 DOI: 10.1161/CIRCRESAHA.121.318902.
Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης
Πρώην Καθηγητής στην εταιρεία Α.Π.Θ
Σπούδασε Γενετική στο ΑΠΘ Θεσσαλονικης