Η παράλειψη απόκτησης ΑΦΜ στην Ελλάδα από ξένα funds. Είναι άκυρες όλες οι αγορές τραπεζικών δανείων για τιτλοποίηση των;

 Η παράλειψη απόκτησης ΑΦΜ στην Ελλάδα από ξένα funds. Είναι άκυρες όλες οι αγορές τραπεζικών δανείων για τιτλοποίηση των;

 Του κ. Ιωάννη Ρόνα

Φοροσυμβούλου

ασθρογράφου

     Πριν από κάποιους μήνες έγινε θέμα και προκάλεσε κακή  εντύπωση ευρύτερα, αλλά και σε στενότερους κύκλους, ιδιαίτερα, η περίπτωση της  μη απόκτησης ΑΦΜ ( αριθμός φορολογικού μητρώου) από ξένες (και ευρωπαϊκές) εταιρίες ειδικού σκοπού (funds) του ν. 3156/2003,  που  έχουν έδρα στο εξωτερικό και θέλουν να δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα, επί αγορασθέντων (μεταβιβαζόμενων)  από τις Ελληνικές συστημικές, λεγόμενες, τράπεζες,  προς τιτλοποίηση των, ως ο ν. 3156/2003  αρθρ. 10 προβλέπει.

Όταν ήρθε στο φως της δημοσιότητας, η παράλειψη αυτή, της απόκτησης ΑΦΜ από τα ξένα funds,οι πάντες θορυβήθηκαν και η αρμόδια Φορολογική Αρχή ερωτηθείσα γ αυτό, επιβεβαίωσε (σωστά) προφορικά  όμως την παράλειψη της υποχρέωσης απόκτησης ΑΦΜ αυτών, των ξένων  εταιριών, πριν από κάθε επιχειρηματική των δραστηριότητα στην Ελλάδα, αφού δεν υπάρχει για κανέναν εξαίρεση.

Αυτό γίνεται υποχρεωτικά με προσέλευση στην ΑΑΔΕ του ενδιαφερόμενου ή του εκπροσώπου αυτού, καταθέτοντας όλα τα στοιχεία και τα έγγραφα της εταιρίας, για τον σκοπό αυτόν, με τα έντυπα Μ3, Μ7, Μ9 και ό,τι άλλο ζητηθεί από την αρμόδια υπηρεσία.

Μετά  την προφορική λοιπόν αναφερθείσα επιβεβαίωση, της αρμόδιας Φορολογικής Αρχής, ακολουθεί άμεσα απ αυτήν  και έκδοση σχετικής εγκυκλίου. Ως σήμερα, νομίζουμε ότι, ενώ παρήλθε πολύς χρόνος, αυτή καμώνεται και  δεν την εξέδωσε, ενώ αναμένεται  αγωνιωδώς , αφού δεν ξεχνιέται, για την επισφράγιση, και γραπτώς, της προ ηγηθείσης προφορικής επιβεβαίωσης της, βάσει του νόμου.

                                             ΜΕΤΑΒΙΒΑΖΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΚΤΩΝ

Πρέπει να σημειώσουμε ότι οι ξένες αυτές εταιρίες, ειδικού σκοπού, έχουν λάβει άδεια λειτουργίας στην Ελλάδα από την Τράπεζα της Ελλάδος, για να προβαίνουν σε τέτοιες αγορές (μεταβιβάσεις), που αναφέρθηκε,  και ελέγχονται επίσης από  την ίδια τράπεζα.   Οπότε,  έχουν καταθέσει σ αυτή όλα  τους τα στοιχεία και όσα τις ζητήθηκαν.

Στη συνέχεια, αυτές οι εταιρίες,  προέβησαν και προβαίνουν σε σύνταξη συμφωνητικών , εγγράφως,  με αυτές τις  τράπεζες, για απόκτηση (αγορά) δανειακών συμβάσεων, όπως προαναφέρθηκε .

Μεταβιβάζων λοιπόν, δανειακών συμβάσεων και πιστώσεων,  είναι η  κάθε τράπεζα και αποκτών είναι η εταιρία ειδικού σκοπού (fund). Νομίζουμε ότι κατά την σύνταξη αυτή των συμφωνητικών, μεταξύ των δύο συμβαλλομένων ,  απαραίτητη είναι η αναγραφή  όλων των στοιχείων αυτών. Οπωσδήποτε πρέπει να αναγράφεται, μεταξύ των άλλων στοιχείων και ο ΑΦΜ των,  ώστε η σύμβαση να είναι νόμιμη, έγκυρη και αληθής, χωρίς τυχόν υπόνοιες και αμφισβητήσεις από κανέναν. Σε αντίθετη περίπτωση, μη αναγραφής , λόγω μη απόκτησης ΑΦΜ, αυτές οι ως τότε συμβάσεις μεταβιβάσεων (πωλήσεων)  δανείων, πρέπει  να χαρακτηριστούν ΑΚΥΡΕΣ.

Επίσης, για να είναι αληθής η αναφερόμενη σύμβαση, εκτός των άλλων στοιχείων, υποχρεωτικά πρέπει να  αναγράφεται σ αυτή  και η αξία πώλησης  (μεταβίβασης) της, αλλιώς δεν θεωρείται  αληθής αλλά  καταπιστευτική   (ν. 5072/2024 αρθρ. 21 παρ. 9)  και καθίσταται ΑΚΥΡΗ.

                                             ΠΩΣ ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ Ο ΑΦΜ

Πως, και ποιοι λοιπόν πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με ΑΦΜ και ποιες οι διαδικασίες απόδοσής του ;

Το Υπουργείο των Οικονομικών, περί υποχρεωτικής χορήγησης ΑΦΜ, εξέδωσε την υπ αριθμ. 1027411/842/ΔΜ/26-2-1998 ΦΕΚ 193/Β΄/3-3-1998 απόφαση του. Στη συνέχεια αυτή η απόφαση καταργήθηκε με την έναρξη ισχύος της Πολ. 1006/31-12-2013 ΦΕΚ 198/10-1-2014, βάσει των διατάξεων των άρθρων 10 και 11 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013 ΦΕΚ 170/Α/26-7-2013), όπως ισχύει  και όπου στο κεφάλαιο Πρώτο περί του Φορολογικού Μητρώου του αρθρ. 1 παρ. 1 αναφέρεται :

« Σε κάθε πρόσωπο φυσικό ή νομικό ή νομική οντότητα όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 3 του ΚΦΔ  ν. 4174/2013 (ΦΕΚ 170 Α) ημεδαπό ή αλλοδαπό, που πρόκειται να καταστεί υπόχρεο σε καταβολή ή παρακράτηση φόρου, σύμφωνα με την Φορολογική Νομοθεσία ή σε υποβολή οποιασδήποτε δήλωσης  που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα αυτού, αποδίδεται υποχρεωτικά  από την Φορολογική Διοίκηση  ενιαίος και μοναδικός ΑΦΜ ανεξάρτητα του αριθμού των εγκαταστάσεων ( υποκ/των, γραφείων, αποθηκών που διαθέτει εντός και εκτός της Ελληνικής Επικράτειας, προκειμένου να εγγραφεί στο Φορολογικό Μητρώο) ».

Στην παράγραφο δε 8ζ αναφέρεται επίσης :

« Στα αλλοδαπά φυσικά, νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που κατοικούν ή έχουν την έδρα τους σε χώρα με την οποία η Ελλάδα έχει υπογράψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας  και ζητούν την επιστροφή φόρου από οποιαδήποτε αιτία ή αγοράζουν ακίνητο ή μεταβιβάζουν μετοχές  ή είναι υπόχρεα σε καταβολή φόρου ή συμμετέχουν ως εταίροι μέλη, μέλη ΔΣ, διαχειριστές ή νόμιμοι εκπρόσωποι, σε ημεδαπά νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες ».

( η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με την παρ. 2 του άρθρ. 1 της απόφασης  Α. 1257/2021 του Διοικητή της ΑΑΔΕ και η οποία έχει ως εξής  :

« Στα  αλλοδαπά φυσικά, νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που ζητούν την επιστροφή φόρου από οποιαδήποτε αιτία  ή αγοράζουν ακίνητο ή μεταβιβάζουν μετοχές ή είναι υπόχρεα σε καταβολή φόρου ή συμμετέχουν ως εταίροι μέλη ΔΣ, διαχειριστές ή νόμιμοι εκπρόσωποι σε ημεδαπά νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες» ).

Διερωτόμαστε. Εάν η εταιρία ειδικού σκοπού (fund) έχει έδρα την Ελλάδα , δεν θα πρέπει να αποκτήσει ΑΦΜ, προ της λειτουργίας της για τον σκοπό της απόκτησης δανειακών απαιτήσεων και πιστώσεων του ν. 3156/2003 ; Είμαστε σίγουροι πως πρέπει.

Αν και η ξένη εταιρία, ειδικού σκοπού (fund), που έχει έδρα στην αλλοδαπή δεν πράξει το ίδιο στην Ελλάδα τότε δεν θα υπάρξει ανισότητα μεταξύ των και σκανδαλώδη συμπεριφορά κερδοσκοπικής σκοπιμότητας ;

Και από τα παραπάνω, έχουμε την άποψη ότι υποχρεούνται να ενταχθούν και να αποκτήσουν ΑΦΜ στην Ελλάδα, οι αναφερόμενες ξένες εταιρίες ειδικού σκοπού (funds), για τα προβλεπόμενα  στον ν. 3156/2003.

                             ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΑΦΜ ΑΠΟ FUNDS

ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΙΣ ( ΑΓΟΡΕΣ)  ΔΑΝΕΙΑΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ  ΑΠΟ  FUNDS

    KAI ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΑΝΕΙΩΝ ( SERVICERS)

Οι περισσότερες από την παραπάνω εταιρίες που αγοράζουν στην Ελλάδα δανειακές συμβάσεις, από τις συστημικές τράπεζας, με σκοπό την τιτλοποίηση αυτών, προέρχονται από την  Ιρλανδία.

Με το ν. 3300/2004 η Ιρλανδία έχει υπογράψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας.

Με την σύσταση λοιπόν εταιρίας στην Ιρλανδία είναι υποχρεωτικό αυτή να αποκτήσει ΑΦΜ/ΦΠΑ από το σύστημα VIES (και για ενδοκοινοτικές συναλλαγές) και γι αυτό υποβάλλει έντυπο VAT 1, στη διεύθυνση : Taxes Central Registvation  offise, Arus  Btugha, 9/15 upper O΄ Connel Street  DUBLIN 1 (  για όσους ενδιαφέρονται ).

Στη συνέχεια  απαιτείται, και πριν από αυτές τις αγορές (μεταβιβάσεις), στην Ελλάδα, στις οποίες  αναφερθήκαμε, οι  ξένες αυτές εταιρίες, ειδικού σκοπού, (funds) του ν. 3156/2003 . που έχουν έδρα εκτός Ελλάδας, όπως αυτό συμβαίνει, οι μεταβιβαζόμενες (εκκαθαρισμένες όμως ) τραπεζικές απαιτήσεις δανείων και πιστώσεων σ αυτές, είναι απαιτήσεις καταναλωτών πληρωτέες στην Ελλάδα, τα πρόσωπα στα οποία ανατίθεται, από τις εταιρίες αυτές ειδικού σκοπού,  η διαχείριση των, πρέπει να έχουν εγκατάσταση στην Ελλάδα  (ν. 3156/2003 άρθρ. 10 παρ. 14 )  και απαιτείται  να προβούν, υποχρεωτικά,  σε σύνταξη συμφωνητικών συνεργασίας με αυτές τις  εταιρίες διαχείρισης συμβάσεων δανείων  (cervices) του ν. 4354/2015, και του ν. 3156/2003  που  έχουν έδρα την Ελλάδα, αλλιώς οι εταιρίες  ειδικού σκοπού (funds),  δεν μπορούν να συνεργασθούν για  τον σκοπό αγοράς (μεταβίβασης) δανείων από  τις εν λόγω τράπεζες. Και εδώ, στα συμφωνητικά αυτά,   απαιτείται η αναγραφή των ΑΦΜ των συμβαλλομένων.

Έτσι, και εδώ υποχρεωτική είναι η κατάθεση στοιχείων της επιχείρησης  των,  για τον έλεγχο από την ΑΑΔΕ , ως προς την ταυτοποίηση , λόγω φορολογικών διαδικασιών και η ΑΑΔΕ καλώς προβαίνει σ αυτόν τον έλεγχο, για την νομιμότητα, ενώ σε αντίθετη περίπτωση η ΑΑΔΕ θα αναζητήσει  τα πρέποντα εκ του νόμου στοιχεία.

Στον ν. 4174/2013 άρθρ. 15 παρ. 1 αναφέρεται :

« Κατόπιν έγγραφου ή ηλεκτρονικού αιτήματος του Γενικού Γραμματέα οι Κρατικές Υπηρεσίες και κάθε φορέας της Γενικής Κυβέρνησης συμπεριλαμβανομένων των δικαστικών και εισαγγελικών αρχών και όλων των δημοσίων οργανισμών, φορέων και εταιριών, όπου συμμετέχει ή έχει εποπτεία το κράτος, καθώς και των ανεξάρτητων αρχών, υποχρεούνται να παρέχουν στη Φορολογική Διοίκηση κάθε διαθέσιμη πληροφορία και να επιδεικνύουν, χωρίς τη μεταφορά τους εκτός των εγκαταστάσεων  όλα τα πρωτότυπα έγγραφα, μητρώα και στοιχεία που έχουν στην κατοχή τους.

Και η παράγρ. 3 : Ο Γενικός Γραμματέας δικαιούται να ζητά πληροφορίες ή έγγραφα από τρίτα πρόσωπα, όπως ιδίως από τα χρηματοπιστωτικά  ιδρύματα  (τράπεζες), τους οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων , τα επιμελητήρια , τους συμβολαιογράφους, τους υποθηκοφύλακες, τους προϊσταμένους των κτηματολογικών γραφείων … για τον καθορισμό της φορολογικής υποχρέωσης…

Η δε παράγρ. 3 α : Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να ζητά, με έγγραφο ή ηλεκτρονικό αίτημα, από κάθε διαχειριστή ψηφιακής πλατφόρμας, η οποία δραστηριοποιείται στην οικονομία του διαμοιρασμού, ανεξάρτητα από το αν αυτή έχει μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα  κατά τα οριζόμενα στο άρθρ. 6 του ν. 4172/2013 (ΚΦΕ) στις διατάξεις των ΣΑΔΦ που έχει συνάψει η Ελλάδα, οποιαδήποτε πληροφορία ή στοιχεία σχετικά με πρόσωπα που χρησιμοποιούν την πλατφόρμα ως πωλητές, για τα οποία προκύπτουν φορολογικές υποχρεώσεις στην ημεδαπή ».  ( άσχετα αν φορολογούνται τελικά ή όχι για συγκεκριμένο λόγο ).

Ιδιαίτερα επισημαίνουμε τις διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας.  άρθρο 2 της Πολ. 1006/31-12-2013  (στην οποία προαναφερθήκαμε) , παράγραφο 3,4,11,12 ,ειδικά, που φυσικά κανείς δεν εξαιρείται.

Όπως προαναφέρθηκε , με την έλλειψη κάποιων απαραίτητων στοιχείων , οι αποκτήσεις (αγορές) τραπεζικών δανείων και πιστώσεων, για  τιτλοποίηση, που δεν αναφέρεται  και ο ΑΦΜ,  αφού  δεν  αναγράφονται  όλα τα στοιχεία στις συμβάσεις αγοροπωλησίας, νομίζουμε ότι αυτές είναι ΑΚΥΡΕΣ.

Κατ  επέκταση δε, αυτοδικαίως,  ΑΚΥΡΕΣ  καθίστανται  εξ αυτού και οι συμβάσεις ανάθεσης  διαχείρισης των τραπεζικών συμβάσεων (των εταιριών ειδικού σκοπού (funds) που αποκτήθηκαν αυτές από τις τράπεζες για τιτλοποίηση δανείων και πιστώσεων) ,   με τις εταιρίες διαχείρισης συμβάσεων δανείων (Services)   του ν. 4354/2015, κατά την άποψή μας.

ΤΑ FUNDS  ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΣΤΗΜΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΔΕΝ ΚΑΤΑΒΑΛΛOYN  ΦΟΡΟ – ΤΕΛΗ Κ.Λ.Π.    

                          ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΤΛΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΔΑΝΕΙΩΝ

Για όλες τις συγκεκριμένες   διεργασίες , προς τιτλοποίηση  δηλαδή , των αγορασθέντων δανείων, ακόμα και αυτές που συνοδεύουν τις συμβάσεις αυτών των δανείων των τραπεζών (υποθήκες, προσημειώσεις ακινήτων) , οι εταιρίες ειδικού σκοπού δεν καταβάλλουν κανένα φόρο , τέλος κ.ά στο δημόσιο.

Όμως, λειτουργώντας αυτές, οι εταιρίες, δημιουργούν και άλλες  υποχρεώσεις, εκτός των παραπάνω,  όπως δαπάνες, ξέχωρες, μικρές και μεγάλες,  που απαιτείται πάνω στα στοιχεία που εκδίδονται,  η αναγραφή του ΑΦΜ  των ( όπως π.χ. στη σύναψη συμφωνητικών συνεργασίας με δικηγόρους, λογιστές- φοροτεχνικούς, την   έκδοση τιμολογίων απ αυτούς, εισπράξεις χρημάτων απ οπουδήποτε, αγορά υλικών,  γραφική ύλη  κ.λ.π, που θα δούμε λίγο παρακάτω).

Επομένως,  έχουν εμπορικές δραστηριότητες (ν. 4172/2013 ν. 4174/2013), όπου η απόκτηση ΑΦΜ στην Ελλάδα είναι όρος απαράβατος είτε φορολογούνται είτε όχι.

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ FUNDS

Τώρα, τα ποσά που προκύπτουν από την είσπραξη των απαιτήσεων που μεταβιβάζονται…. διατίθενται για την εξόφληση των εκδιδόμενων ομολογιών……καθώς και των λειτουργικών δαπανών της εταιρίας ειδικού σκοπού (fund) και των απαιτήσεων κατ αυτής…. (ν. 3156/2003 αρθρ. 10 παραγρ. 17).

Επομένως, αυτή η εταιρία του εξωτερικού (fund) πρέπει να αποκτήσει ΑΦΜ και στην Ελλάδα για να μπορεί να λειτουργήσει ως επιχείρηση.

Σε αντίθετη περίπτωση όλες οι ενέργειες της, αγορές- έξοδα- συμβάσεις κ.λ.π είναι ΑΚΥΡΕΣ, κατά την άποψη μας, που συγκλίνει όμως αυτή και με την προφορική θέση της Φορολογικής Αρχής που αποφάνθηκε περί αυτού, όπως παραπάνω αναφερθήκαμε.

Στο άρθρο 14 του πολύ-αναφερθέντος νόμου 3156/2003, περί φορολογίας και στην παραγρ. 11 αναφέρεται ότι :

« Για τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος της εταιρίας ειδικού σκοπού (fund) των άρθρ. 10 και 11, οι τόκοι των μεταβιβαζόμενων απαιτήσεων θεωρούνται εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις .

Από τα ακαθάριστα έσοδα της εκπίπτουν επιπλέον των δαπανών απόκτησης εισοδήματος …..και οι τόκοι και τα συναφή έξοδα των δανείων πιστώσεων και συμβάσεων παραγώγων χρηματοοικονομικών μέσων που συνομολογεί…..».

Και στην παραγρ. 13 αυτού του άρθρου αναφέρεται ότι :

Οι διατάξεις του άρθρου αυτού …… εφαρμόζονται και σε περίπτωση μεταβίβασης απαιτήσεων προς τιτλοποίηση, σύμφωνα με το άρθρ. 10 αυτού του ν. 3156/2003, κατά την οποία η εταιρία ειδικού σκοπού (fund) του άρθρ. 10 εδρεύει στην αλλοδαπή ».

Γι αυτή τη φορολόγηση, του άρθρ. 14 παρ. 11 και 13 του ν. 3156/2003,   η αρμόδια Αρχή απευθύνεται στον υπόχρεο  με τα πρέποντα στοιχεία του, συμπεριλαμβανομένου σ αυτά και του ΑΦΜ, φυσικά ( την εταιρία δηλαδή ειδικού σκοπού (fund) ) και όχι στον διαχειριστή της, που αυτός όμως , είναι δυνατόν, να τακτοποιήσει τον ζητούμενο φόρο, αν στο συμφωνητικό μεταξύ αυτών των συμβαλλομένων προβλέπεται. Είναι δικό τους θέμα η τακτοποίησης της υποχρέωσης.

Απ ό,τι φάνηκε, με τα παραπάνω, για όλες τις διαδικασίες, που εμπλέκονται οι εταιρίες ειδικού σκοπού (funds), λόγω των αποκτήσεων των από τις τράπεζες δάνεια και πιστώσεις, απαιτείται να αναφέρεται και ο ΑΦΜ αυτών.

Οπότε,  είναι απαραίτητη η λειτουργία λογιστηρίου αυτών των ξένων   επιχειρήσεων. Δηλαδή,  για την τήρηση του αναγκαία και απαραίτητη πρώτα είναι η απόκτηση ΑΦΜ, αδιάφορα με τον τρόπο φορολόγησης των ή όχι.

Αν δεν αποκτήθηκε ΑΦΜ, τότε όλες οι λειτουργίες των επιχειρήσεων αυτών  (αγορές δανειακών συμβάσεων και πιστώσεων, τιτλοποιήσεις,   πωλήσεις, δαπάνες, λειτουργικές υποχρεώσεις, αναθέσεις διαχείρισης  κ.λ.π.), είναι ΑΚΥΡΕΣ, εξ αρχής.