Η ζωή είναι τάση για δύναμη (Ηλ. Μάρκου)

Συνεχιστής του Σοπενχάουερ, υπήρξε ο ομοεθνής του φιλόσοφος, ποιητής, συνθέτης και φιλόλογος, ο Φρίντριχ Βίλχελμ Νίτσε (Friedrich Wilhelm Nietzsche) (1844 – 1900), ο οποίος έγραψε κριτικά δοκίμια πάνω στην θρησκεία, την ηθική, τον πολιτισμό, τη φιλοσοφία και τις επιστήμες, δείχνοντας ιδιαίτερη κλίση προς τη χρήση μεταφορών, ειρωνείας και αφορισμών.
Υπήρξε για την εποχή του και παρέμεινε μέχρι σήμερα μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, που άνοιξε με τη φιλοσοφία του το δρόμο για την αποθέωση του ενστίκτου και της φυσικής δύναμης. Κήρυκας της μοναδικότητας της βουλήσεως, ταύτισε τη βούληση για ζωή με τη βούληση για δύναμη. Η ζωή γι αυτόν είναι μια τραγικότητα, γιατί είναι τάση για δύναμη, με συντριβή αυτής της δύναμης σ΄έναν ατέλειωτο επαναληπτικό κύκλο.
Ξεκίνησε την καριέρα του σαν κλασικός φιλόσοφος, κάνοντας κριτικές αναλύσεις σε αρχαιοελληνικά και Ρωμαϊκά κείμενα, προτού εντρυφήσει στην φιλοσοφία, ενώ σε ηλικία 24 ετών, διορίστηκε καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Βασιλείας, στην έδρα της κλασικής φιλολογίας, όντας ο νεότερος που έχει πετύχει κάτι ανάλογο. Παραιτήθηκε, όμως αργότερα, εξαιτίας των προβλημάτων υγείας που τον ταλάνιζαν σχεδόν σε όλη του τη ζωή.
Στην ηλικία των 44 ετών, έπαθε νευρική κατάρρευση, αλλά αργότερα διαγνώσθηκε ως συφιλιδική «παραλυτική ψυχική διαταραχή», μια διάγνωση η οποία αμφισβητήθηκε.
Η επανεξέταση των ιατρικών φακέλων του έδειξε ότι κατά πάσα πιθανότητα πέθανε από όγκο στον εγκέφαλο, ενώ η μετά θάνατον σπίλωση του ονόματός του οφείλεται κυρίως στο αντι-ναζιστικό μέτωπο. Πάντως, τα τελευταία χρόνια της ζωής του τον φρόντιζε η μητέρα του, μέχρι το θάνατό της (1897) και συνέχισε η αδελφή του, Ελίσαμπεθ Φούρστερ – Νίτσε, μέχρι το θάνατό του (1900).
Οι κεντρικές ιδέες της φιλοσοφίας του περιλαμβάνουν το «θάνατο του Θεού», την ύπαρξη του υπερανθρώπου, την ατέρμονη επιστροφή, τον προοπτικισμό καθώς και τη θεωρία της ηθικής κυρίων – δούλων. Αναφέρεται συχνά ως ένας από τους πρώτους «υπαρξιστές» φιλοσόφους, ενώ η ριζική αμφισβήτηση από μέρους του της αξίας και της αντικειμενικότητας της αλήθειας έχει οδηγήσει σε αμέτρητες διαμάχες και η επίδρασή του παραμένει ουσιαστική, κυρίως στους κλάδους του υπαρξισμού, του μεταμοντερνισμού και του μεταστρουκτουραλισμού.
Ηλίας  Κ  Μάρκου
iliaskmarkou@yahoo.gr