Την Παρασκευή 28.6.2024 έγινε το επεισόδιο με τον κ. Λευτέρη Αυγενάκη στο αεροδρόμιο. Έπειτα από πέντε μέρες (Τετάρτη 3.7.2024) είχαμε την έκρηξη ευαισθησίας. Κινητοποιήθηκαν η κυβέρνηση, η Βουλή, τα ΜΜΕ, υπήρξε κατακραυγή για τη βίαιη συμπεριφορά του νεοδημοκράτη βουλευτή.
Σημαίνει αυτό ότι η ελληνική κοινωνία έχει γίνει κάτι σαν τον συμπαθή σκύλο Ραν Ταν Πλαν ο οποίος, όποτε χτυπάει, αλυχτά πονεμένος έπειτα από πέντε καρέ του γνωστού κόμικ; Μάλλον όχι. Η καθυστερημένη αντίδραση έχει να κάνει με το γεγονός ότι την Τετάρτη δημοσιοποιήθηκε το βίντεο. Αν δεν υπήρχαν κάμερες, όσα συνέβησαν θα κουκουλώνονταν και δεν θα είχαμε αντιδράσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι, πριν από το βίντεο, υπήρξε έγγραφη καταγγελία των εργαζομένων αλλά δεν ίδρωσε το αυτί κανενός.
Δεν θα σταθούμε στη «δύναμη της εικόνας» ή στην «υποχώρηση του γραπτού λόγου». «Αυτά είναι κόλπα ζόρικα που κάνουν στη Γαλλία» διάφοροι νεοφιλόσοφοι. Απλώς θα επισημάνουμε την επίδραση που είχε η κάμερα σε δημόσιο χώρο. Δίχως εικόνα ο τραμπουκισμός θα περνούσε απαρατήρητος, ασχολίαστος και ατιμώρητος.
Τα πρώτα χρόνια της νέας χιλιετίας κυριάρχησε η μόδα των προσωπικών δεδομένων. Η αποκαλούμενη «ιδιωτική ζωή» ήταν το καινούργιο κοσκινάκι της ελληνικής κοινωνίας και επειδή δεν ξέραμε πού να το κρεμάσουμε, το τοποθετήσαμε παντού. Πρωτίστως στον δημόσιο χώρο. Ετσι οι πράξεις δημοσίων αρχών (όπως είναι η εισαγγελία) έγιναν «ιδιωτική σφαίρα του κατηγορουμένου» και ο δημόσιος χώρος έγινε κάτι σαν το άθροισμα των ιδιωτικών χώρων τον οποίο… κουβαλούν μαζί τους όποιοι κυκλοφορούν έξω.
Την πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας ζήσαμε μια παράκρουση με την ιδιωτικότητα. Υπάρχει νόμος που επιβάλλει σε όποιον φωτογραφίζει δημόσιο χώρο να ζητήσει γραπτή(!) άδεια όλων όσοι παρευρίσκονται εκεί.
Νομοθετήθηκαν διάφοροι παραλογισμοί, που η Ανεξάρτητη Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) οφείλει να εφαρμόσει. Υπάρχει νόμος που επιβάλλει σε όποιον φωτογραφίζει δημόσιο χώρο να ζητήσει γραπτή (!) άδεια όλων όσοι παρευρίσκονται εκεί. Οι κάμερες των καταστημάτων –τις οποίες ψαχουλεύει η αστυνομία για να διαλευκάνει κάποιο έγκλημα– λειτουργούν παρανόμως. Κατά τον νόμο πρέπει να είναι στραμμένες μόνο στο κατάστημα ή στο σπίτι και δεν επιτρέπεται να βιντεοσκοπούν πεζοδρόμια και άλλους δημόσιους χώρους. Το προεδρικό διάταγμα 75/2020, που αναφέρει ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης («Προσωπικά δεδομένα, ευαίσθητα ή μη-Encore», «Καθημερινή» 30.6.2024), και αφορά την καταγραφή όσων μετέχουν σε διαδηλώσεις, δεν είναι της ΑΠΔΠΧ. Εχει από κάτω τις υπογραφές τεσσάρων υπουργών: Μ. Χρυσοχοΐδη, Ελ. Οικονόμου, Κ. Τσιάρα, Ι. Πλακιωτάκη.
Γράφαμε και παλιότερα ότι δεν νοείται ιδιωτική ζωή σε δημόσιους χώρους: «Αν κάποιος θέλει να προστατεύσει την ιδιωτική του ζωή μένει σπίτι του, όπου η προστασία είναι και πρέπει να είναι απόλυτη. Ετσι κι αλλιώς, κάθε φορά που ξεμυτίζουμε σε δημόσιο χώρο κάνουμε μια άτυπη σύμβαση. Παραχωρούμε το δικαίωμα της ιδιωτικότητάς μας. Είναι αυτονόητο. Αν υπάρχει ιδιωτικότητα σε δημόσιους χώρους, τότε όλοι πρέπει να κυκλοφορούμε με κλειστά τα μάτια, διότι και το βλέμμα κάποιου παραβιάζει την “ιδιωτική” μας σφαίρα. Σκεφθείτε δηλαδή να δει η κουτσομπόλα της γειτονιάς ένα παράνομο ζευγάρι σε μια πλατεία! Δεν έχουμε, υπό την παραπάνω λογική, παραβίαση… (πολύ) ευαίσθητων δεδομένων;» (17.7.2005).
Την πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας ζήσαμε μια παράκρουση με την ιδιωτικότητα. Το 2007, η τότε κυβέρνηση της Ν.Δ. αρνήθηκε να καταθέσει στη Βουλή τους μισθούς των διευθυντών των ΔΕΚΟ διότι, λέει, τα λεφτά που πληρώναμε εμείς οι φορολογούμενοι ήταν «προσωπικά δεδομένα» εκείνων που τα καρπώνονταν! Αυτή η υπερβολή, όμως, δεν πρέπει να μας οδηγήσει στην αντίθετη, δηλαδή στην απαξίωση κάθε έννοιας ιδιωτικότητας. Οι διευθύνσεις (ταχυδρομικές και ηλεκτρονικές) βρίσκονται στο μεταίχμιο του ιδιωτικού με τον δημόσιο χώρο, αλλά δεν παύουν να είναι μέρος του πρώτου.
