43
Και οι μέρες άρχισαν να μεγαλώνουν σπυρί σπυρί, απ’ την γιορτή του Αγίου Σπυρίδωνα και μετά.
Έτσι προσδιόριζε ο λαός το Χειμερινό Ηλιοστάσιο. Τότε που “στέκεται ο Ήλιος” όπως συνήθιζε να λέει ο μπάρμπα Χρήστος. Και όντως στέκεται ο Ήλιος και αλλάζει τροχιά. Εξ ου και Ηλιοστάσιο, ήλιος και στάση. Και έρχεται η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου, η πιο βαθιά, η πιο σκοτεινή και παγωμένη.
Και το Χριστόξυλο έμπαινε στο τζάκι και κρατούσε ασφαλή την καμινάδα απ’ τους καλικάντζαρους. Θυμάμαι την γιαγιά μου να του ρίχνει σταγόνες κρασιού και να πετά καρύδια και αμύγδαλα στο τζάκι. Ξερά όπως ήταν, έπαιρναν αμέσως φωτιά και σιγοντάριζαν το άναμμα του κούτσουρου. Μια σπονδή που οι παλιότεροι την διατηρούσαν ευλαβικά. Τα τσουβαλάκια με τα αμύγδαλα και τα καρύδια παρέμειναν κοντά στο τζάκι και ήταν οι λιχουδιές της πιο μεγάλης νύχτας. Με συνοδεία κόκκινου κρασιού απ’ το φρεσκοανοιγμένο βαρέλι και πυρομάδες ψωμιού. Όταν οι γιορτές τελείωναν και το Χριστόξυλο καιγόταν, σκόρπιζε την στάχτη στο μαντρί με τα κατσικοπρόβατα για υγεία και προκοπή. Θα ήμουν 5 – 6 χρονών τότε…
Κάποια τα έχω κρατήσει στην μνήμη μου και κάποια μου τα επανέφεραν οι διηγήσεις του μπάρμπα Χρήστου, ο οποίος πάντα άνοιγε το κρασί του στις 21 Δεκεμβρίου, με την παγωνιά. Για πολλά χρόνια, τον συνόδευα, μεσάνυχτα σχεδόν στο υπόγειο και περίμενα υπομονετικά μέχρι να ανοίξει το βαρέλι και να πιεί την πρώτη γουλιά. Εν τω μεταξύ είχα σημαντικό ρόλο: Έκανα τον …τσιλιαδόρο, μην και πλησιάσει κανένας καλικαντζάρος και μας… μαγαρίσει το κρασί! Η τελετουργία κατέληγε πάντα στο ανεπανάληπτο “Ω τι κρασί έφτιαξα φέτος!”. Μου άρεσε πολύ αυτό το μπέρδεμα μύθου και αλήθειας γύρω από την πιο μεγάλη νύχτα του χρόνου. Έχω βιώσει τα συναισθήματα.
Ο Ήλιος αρχίζει και πάλι να σκαρφαλώνει, κάθε μέρα όλο και πιο ψηλά. Το Φως κερδίζει χρόνο έναντι του σκότους και ο Ήλιος λατρεύτηκε απ’ τους λαούς του κόσμου. Οι Αρχαίοι Έλληνες καθιέρωσαν, με το χειμερινό ηλιοστάσιο, τα Κρόνια, και οι Ρωμαίοι τα Σατουρνάλια, με αποκορύφωμα την 25η Δεκεμβρίου, την “Ημέρα της Γέννησης του Αήττητου Ήλιου”.
Η πιο μεγάλη νύχτα λοιπόν απόψε 21 Δεκέμβρη. Προβλέπεται και παγωμένη, όπως προστάζει ο μύθος…
Τι λέτε; Θα ανοίξουν κρασοβάρελα απόψε ή χάθηκε ο μύθος, όπως και η συνήθεια;