Κατάγεται ο άνθρωπος από τον αυστραλοπίθηκο;

Με τον όρο «άνθρωπος» όταν γίνεται αναφορά στην ανθρώπινη εξέλιξη εννοείται το γένος Homo, όμως οι μελέτες τις ανθρώπινης εξέλιξης περιλαμβάνουν συνήθως και άλλα ανθρωποειδή, μεταξύ των οποίων και ο Αυστραλοπίθηκος, η εξελικτική πορεία του οποίου διαχωρίστηκε από αυτήν του ανθρώπινου γένους στην Αφρική. περίπου πριν από 2,3 εκατομμύρια χρόνια.
Είναι κοινά αποδεκτό από την επιστημονική κοινότητα πως οι αυστραλοπίθηκοι διαδραμάτισαν έναν καθοριστικό ρόλο στην ανθρώπινη εξέλιξη, και αποτέλεσαν πρόγονο του Homo habilis, Homo ergaster και κατά ακολουθία του σύγχρονου ανθρώπου, Homo sapiens sapiens. Ο Homo habilis πιστεύεται πως ήταν πρόγονος του ψηλότερου και πιο εξελιγμένου Homo ergaster. Ζούσε παράλληλα με τον Homo erectus μέχρι τουλάχιστον 1,44 εκατομμύρια χρόνια πριν, γεγονός που αποκλείει τη θεωρία που υποστηρίζει πως ο Homo erectus είναι άμεσος πρόγονος του Homo habilis. Από το 1924 χρονολογούνται οι πρώτες ανακαλύψεις των αυστραλοπίθηκων και τις έκανε ο Αυστραλός ανατόμος Ρέϊμοντ Νταρτ, ο οποίος εξετάζοντας ένα κρανίο που βρέθηκε κοντά στο Γιοχάνεσμπουργκ, στα λατομεία του Ταούνγκ, διαπίστωσε ότι ανήκε σε μέλος αγνώστου είδους μέχρι τότε, γι αυτό και το ονόμασε Australopithecus africanus, δηλαδή νότιος ανθρωποειδής της Αφρικής. Πενήντα χρόνια αργότερα, το 1974, στην περιοχή του Αφάρ, από τον Ντόναλντ Γιόχανσον ανακαλύφθηκαν τα απολιθωμένα λείψανα μιας θηλυκής εκπροσώπου του πρώιμου αυστραλοπίθηκου αφαρένσις (Australopithecus afarensis), η οποία έζησε πριν από περίπου 3,5 εκατομμύρια χρόνια, της διάσημης πλέον «Λούση». Επακολούθησαν και άλλα ευρήματα απολιθωμένων λειψάνων, κυρίως στη νότια Αφρική, οπότε δόθηκε μια πιο πληρέστερη εικόνα στους επιστήμονες, για να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι υπήρξαν τέσσερα είδη αυστραλοπιθήκων.
Ο Australopithecus africanus έζησε στο διάστημα μεταξύ τριών και δύο εκατομμυρίων ετών πριν και ήταν λίγο ψηλότερος και πιο ρωμαλέος από τον afarensis.
Σήμερα, μπορεί να υπάρχουν επιστήμονες που συμφωνούν ότι ο σύγχρονος άνθρωπος κατάγεται από τον αυστραλοπίθηκο, αλλά διαφωνούν τόσο ως προς τη φύση της καταγωγής αυτής, όσο και ως προς τις σχέσεις ανάμεσα στα διάφορα είδη του αυστραλοπίθηκου.
Επίσης δεν έχουν αποσαφηνίσει πότε και που έγινε αυτή η μετάβαση από τον αυστραλοπίθηκο στα μέλη του γένους Homo, από τα οποία προήλθε ο σύγχρονος άνθρωπος (Homo sapiens sapiens).
Κάποιοι επιστήμονες υπολογίζουν ότι τα δύο είδη συνυπήρξαν στην Αφρική για οκτακόσιες χιλιάδες χρόνια περίπου, ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι οι ανθρωποειδείς πίθηκοι με την εμφάνιση του ανθρώπου εξαφανίστηκαν και θεωρούν μάλιστα ότι ο άνθρωπος σκόπιμα εξαφάνισε τους πρώιμους προγόνους του.
Ηλίας  Κ  Μάρκου
iliaskmarkou@yahoo.gr