Κώττας και Βατοχώρι Φλώρινας: Εκεί που γεννήθηκε η φλόγα του Μακεδονικού Αγώνα. Τα ακριτικά χωριά στις πλαγιές του Τρικλάριου

1) Κώττας Φλώρινας (παλιά Ρούλια-Κατοχώρι) είναι το τελευταίο χωριό του Νομού Φλώρινας στην ΕΟ προς Καστοριά και απέχει από αυτή 32,5χλμ  ενώ από τη Φλώρινα 37,5χλμ!

Το νεότερο χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 870μ., ενώ το παλιότερο στα 946μ. υπήρχε δε παλιός δρόμος προς Κορυτσά και σχετικό γεφύρι στον Λαδοπόταμο, παραπόταμο του Αλιάκμονα! Εχουν απομείνει περί των 20 κατοίκων, που ασχολούνται με την κτηνοτροφία,το κυνήγι, την υλοτομία και τη συλλογή μανιταριών! Πάνω από το χωριό, στο Τρικλάριο, υπάρχουν οι κορυφές Αγνάντια, στα 1.832μ.και Ανεμοδαρμένη (Μπούτσι) στα 1.779μ., με πλούσια περιμετρική θέα στη λεκάνη των Πρεσπών και της Καστοριάς, στο Βίτσι και στο Μαλιμάδι!Ανήκει διοικητικά στην Κοινότητα Κρυσταλλοπηγής του Δήμου Πρεσπών! Βρίσκεται πάνω στον αρχαίο δρόμο των κοπαδιών των γιδαραίων και προβαταραίων σαρακατσάνων προς Μαλιμάδι και Γράμμο!

Η περιοχή ομοιάζει με Αλάσκα, με πλούσια άγρια χλωρίδα και πανίδα, με δάση οξυάς και δρυός! Στο χωριό υπάρχει η παλιά ιστορική εκκλησία Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπου βαπτίστηκε ο Καπετάν Κώττας! Ας πούμε μερικά λόγια για τον ήρωα: Ο Κων/νος Χρήστου (παλιό όνομα οικογένειας Ρουσάνης), από τους πρώτους, αν όχι ο πρώτος μακεδονομάχος,ήταν εκ καταγωγής αρβανιτόβλαχος, που όπως πολλοί τότε, σλαβοφώνησε, στη διπλή τουρκοβουλγαρική κατοχή της Μακεδονίας μας! Τον αποκαλούσαν ο”Αετός των Κορεστείων”, δεξί χέρι του Μητροπολίτη Καστοριάς Καραβαγγέλη! Ηταν αρχικά αγωγιάτης και μετά μπακάλης και είχε χάνι, διετέλεσε μουχτάρης(κοινοτάρχης)του χωριού, υπήρξε δε χορηγός στην Ι.Μονή Αγίας Τριάδας Πισοδερίου! Σήμερα υπάρχει προτομή του ήρωα έξω από το χωριό, στην οποία κατατίθενται κάθε χρόνο στεφάνια,σε σχετικό μνημόσυνο,επίσης το σπίτι του έχει μετατραπεί σε Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα! Στις παρακάτω φωτο οι 3 πρώτες είναι από το χωριό Κώττας και οι 2 τελευταίες από το Βατοχώρι!

2) Βατοχώρι Φλώρινας(παλιά Μπρέσνιτσα) βρίσκεται στα 880μ. από την άλλη πλευρά κοινού λόφου με το χωριό Κώττα, στο Τρικάριο, με κοινές κορυφές και κοινά επαγγέλματα 10 περίπου εναπομείναντων κατοίκων και κοινή φύση! Απέχει 7χλμ από την Κρυσταλλοπηγή Δήμου Πρεσπών, στην οποία ανήκει διοικητικά! Βρίσκεται πάνω στο αρχαίο μονοπάτι των ποιμένων σαρακατσαναίων και επιπλέον πάνω στον «δρόμο του τσαγιού»! Πάνω στο λόφο «Μέγας Αλέξανδρος»υπάρχει το βυζαντινό κάστρο Αγίου Αντωνίου, εποχής του Ιουστινιανού! Επίσης υπάρχει ανεξερεύνητο βάραθρο στη θέση «Ντούλι» κάτω από την κορυφή αυτή

!Σε καλή κατάσταση το παλιό σχολείο το χωριού, που δε λειτουργεί κι η εκκλησία του Αγίου Νικολάου! Το χωριό πλήγηκε κι ερήμωσε από τον εμφύλιο, λόγω του ότι ήταν από την πίσω πλευρά του κεντρικού δρόμου Φλώρινας-Καστοριάς και σε δασωμένο ύψωμα πριν την Κρυσταλλοπηγή, ώστε αποτέλεσε εύκολη κάθοδο και κρησφύγετο από τις κορυφές του Τρικλάριου πάνω από τη λεκάνη της Πρέσπας!

Κώστας Μπομπότας